 Sady i owoce - Śliwa
Wymagania klimatyczne i glebowe oraz nawożenie
Śliwy najlepiej udają się w klimacie łagodnym i ciepłym. Wszyscy znamy doskonałe suszone śliwki, które importujemy z Bułgarii czy z Węgier. W naszym kraju ich uprawa daje najlepsze rezultaty w województwach południowych i południowo-zachodnich, zwłaszcza zaś na Podkarpaciu. Poza tym dobre warunki dla śliw znajdują się w dolinie rzek takich, jak Wisła, Odra, Warta i Noteć.
Śliwy są często sadzone na działkach, ponieważ nie są wybredne w stosunku do gleby. Udają się nawet tam, gdzie jest wysoki poziom wody gruntowej. Wyrastają w drzewa niewielkie, zajmują mało miejsca, a zaczynają owocować wcześnie. Jedne odmiany śliw zaczynają dojrzewać już na początku lata, a inne owocują jeszcze we wrześniu. Owoce cenione są jako deserowe, doskonale nadają się również na przetwory.
Uprawa i sposób nawożenia śliw nie różni się niczym od uprawy i nawożenia jabłoni i grusz. Jako drzewa niewielkie nie wymagają tak wiele nawozów. Pod największą nawet śliwę wystarczy połowa dawek stosowanych pod jabłonie.
Formowanie i ciecie
Formowanie korony śliw jest proste, w pierwszych latach polega na skracaniu zbyt silnych przyrostów. Ponieważ chcemy, aby nastąpiło jak najsilniejsze rozgałęzianie się drzewa tuż przy ziemi i utworzył się krzew, nie tworzymy koron piętrowych, nie liczymy, z ilu składają się one pięter i konarów. Śliwy łatwo tworzą naturalne korony, rzadko się też zagęszczają. W późniejszych latach nie stosujemy żadnego cięcia prócz usuwania gałęzi zamarłych i uszkodzonych.
Ochrona przed chorobami i szkodnikami
Śliwy mają licznych wrogów w świecie owadów i grzybów pasożytniczych i dla dobrego plonowania wymagają starannej ochrony przed nimi. Na wiosnę możemy zauważyć na pędach różne szkodniki, które tu zimują. U nasady pączków kwiatowych i na drobniejszych pędach możemy znaleźć czarne, błyszczące jaja mszyc, a na grubszych pędach śliw znajdują się stare tarczki misecznika śliwowego, co świadczy o tym, że jego larwy zimują na korze gałązek.
Musimy przede wszystkim zniszczyć jaja mszyc i larwy misecznika śliwowego. Opryskiwanie przeprowadzamy w marcu lub na początku kwietnia, zanim jeszcze pączki na drzewach zaczną pękać i rozwijać się. Stosuje się je co dwa lub nawet co trzy lata. Jeśli mszyce występują masowo, opryskiwanie zimowe należy stosować co roku.
Na śliwach wielkie szkody wyrządza owocnica żółtoroga, zwana osą śliwkową. Owad ten składa jaja w okresie kwitnienia śliw. Z jaj wylęgają się małe, białe larwy, które wgryzają się w małe zawiązki owocowe i niszczą je. Zawiązki takie opadają. Jeśli przyjrzymy się opadłemu zawiązkowi, to zobaczymy, że ma on z boku mały czarny otwór, którym wyszła larwa. Po opuszczeniu jednego zawiązka larwa przechodzi do drugiego, następnie do trzeciego. Szkodnik ten może zniszczyć wszystkie zawiązki śliw. Często można spotkać śliwy, które corocznie kwitną obficie, ale wkrótce po kwitnieniu zrzucają drobne jeszcze zawiązki.
Tam gdzie osa śliwkowa występuje w dużej ilości, co poznajemy po opadaniu zniszczonych zawiązków, trzeba opryskać śliwy Azotoxem przy końcu okresu kwitnienia, to znaczy, gdy opadło już 75% białych płatków. Wcześniej opryskiwać nie można, gdyż wytrujemy pszczoły, które zapylają śliwy. Opryskiwanie późniejsze nie jest skuteczne. Gdy larwa dostanie się na zawiązek pokryty trucizną, ginie.
Zdarza się, że na śliwach występuje inny szkodnik, a mianowicie przędziorek owocowiec, czyli czerwony pajączek. Żyje on na liściach, z których wysysa soki. Liście stają się srebrzyste lub brązowe i opadają. Chroniąc śliwy przed tym szkodnikiem opryskuje się je 2-procentową cieczą siarkowo-wapienną dwukrotnie: pierwszy raz tuż przed kwitnieniem, a drugi raz tuż po przekwitnieniu.
To samo opryskiwanie zapobiega też w znacznym stopniu występowaniu na śliwach choroby, zwanej szarą zgnilizną drzew pestkowych. Powoduje ona zamieranie kwiatów i młodych przyrostów oraz gnicie owoców na drzewach. Takie zgniłe owoce nie opadają, lecz zasychają i tworzą tak zwane mumie. Należy je z drzew zbierać i zakopywać, aby nie szerzyły tej choroby.
Zbiór
Wczesne odmiany śliwek należy zbierać z drzew, gdy są już dojrzałe, ale jeszcze dość jędrne. Nie można ich przechowywać dłużej niż kilka dni, toteż trzeba je jak najszybciej spożyć lub zużyć na przetwory.
Śliwki węgierki należy jak najdłużej przetrzymywać na drzewie, gdyż wtedy są najsłodsze i najsmaczniejsze. Najlepsze są wtedy, gdy skórka koło szypułki zaczyna się marszczyć. Takie węgierki można przez dwa do trzech tygodni przechować w domu, w chłodnym i przewiewnym miejscu.
Odmiany śliw
Ruth Gerstetter. Jest to najwcześniejsza ze wszystkich odmian śliw, mało jeszcze w Polsce rozpowszechniona i mało znana. Owoce jej są niewielkie, ciemnofioletowe, smaczne, podobne do węgierek. Dojrzewają w połowie lipca.
Brzoskwiniowa (Jerozolimka). Owoce duże, czerwono-fioletowe z białym nalotem, o pestce odstającej od miąższu. Dojrzewają w końcu lipca i na początku sierpnia. Drzewo dość wytrzymałe na mróz.
Emma Leppermann. Owoc duży o skórce cienkiej, barwy pomarańczowo-żółtej, kropkowany. Miąższ żółty, rozpływający się soczysty, smaczny, dobrze odstający od pestki.Odmiana dojrzewa w pierwszej połowie sierpnia, niekiedy w końcu lipca. Drzewo rośnie silnie. Owocuje obficie, w dobrych warunkach glebowych i pielęgnacyjnych — rok rocznie.
Renkloda Althana. Owoce kuliste, dość duże, różowo-fioletowe z białym nalotem, dojrzewają w początku sierpnia. Są to bardzo smaczne i bardzo cenione śliwki deserowe. Drzewa niezbyt wytrzymałe na mróz, w stosunku do gleby niewybredne.
Renkloda Ulena. Owoce dość duże, kuliste, żółto-zielonkawe, od strony nasłonecznionej ciemniejsze, smaczne. Dojrzewają w sierpniu. Odmiana jest niezupełnie wytrzymała na mróz; udaje się nawet na glebach mniej żyznych.
Renkloda Zielona. Owoce dość duże, zielone, smaczne, szczególnie cenne na przetwory. Dojrzewają w sierpniu. W czasie deszczów owoce pękają i gniją. Odmiana jest wytrzymała na mróz, wymaga żyznej gleby.
Car. Owoce średniej wielkości, owalne, fioletowo-niebieskie, dojrzewają na początku sierpnia. Odmiana średnio wytrzymała na mróz. Drzewo rośnie silnie i obficie owocuje.
Wiktoria. Owoce bardzo duże lub duże, owalne, różowo-żółte z fioletowym rumieńcem od strony nasłonecznionej, dojrzewają na początku września. Odmiana mało wytrzymała na mróz, owocuje obficie tylko na glebach żyznych i na ciepłych stanowiskach.
Mirabelka Flotowa. Owoce małe, kuliste, żółte, nakrapiane fioletowo-czerwonymi plamkami, smaczne, nadają się specjalnie na przetwory, dojrzewają na początku sierpnia. Odmiana owocuje bardzo obficie, jest wytrzymała na mróz, w stosunku do gleby niewybredna.
Kirka. Owoce duże, kuliste, ciemnofioletowe, bardzo smaczne, dojrzewają w pierwszej połowie września. Odmiana jest niezbyt wytrzymała na mróz, udaje się dobrze nawet na mniej żyznych glebach, dlatego jest bardzo rozpowszechniona.
Węgierka Lutzelsachsa. Jest to najwcześniejsza ze śliwek węgierek, dojrzewa już w drugiej połowie lipca. Owoce typu Węgierki Zwykłej, fioletowe. Drzewo wrażliwe na mróz i niebardzo płodne.
Węgierka Zimmera. Owoce dość duże, fioletowe, owalne, dojrzewają w połowie sierpnia. Drzewo jest dość wytrzymałe na mróz. Na glebach żyznych owocuje obficie.
Węgielka Zwykła. Jest to najbardziej rozpowszechniona u nas węgierka. Owoce ma nieduże lub średniej wielkości, doskonale jako deserowe i na przetwory, dojrzewają w początkach października. Drzewo jest niezbyt wytrzymałe na mróz. Na glebach żyznych i wilgotnych owocuje bardzo obficie.
Węgierka Włoska. Owoce znacznie większe od owoców innych węgierek, dojrzewają o tydzień wcześniej niż owoce Węgierki Zwykłej i są od nich smaczniejsze. Drzewo dość wytrzymałe na mróz, ale owocuje niezbyt obficie.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
