 Sady i owoce - Grusza
Wymagania klimatyczni i glebowe oraz nawożenie
Grusza jest wrażliwsza na warunki zewnętrzne niż jabłoń, wymaga lepszych, cieplejszych gleb, nie znosi wysokiego poziomu wody gruntowej, a najlepsze jej odmiany są wrażliwe na mróz. Niemniej jednak uprawiamy ją chętnie, ponieważ niewiele owoców dorównuje w smaku dobrze wyrośniętej gruszce takich odmian, jak Faworytka, Bonkreta Wiliamsa czy Bera Hardego. Poza tym grusza dobrze rośnie na zacisznych stanowiskach i nie jest atakowana przez bawełnicę korówkę. Grusze uprawiamy i nawozimy tak samo jak jabłonie. Grusze karłowe są wrażliwe na mróz, gdyż pigwa, która stanowi podkładkę, wymarza już w temperaturze —20°C, jeśli ziemia nie jest pokryta śniegiem. Ściółkowanie grusz karłowych szczepionych na pigwie jest bardzo wskazane, gdyż chroni je przed przemarznięciem.
Formowanie i cięcie
Formowanie młodych grusz jest łatwiejsze niż formowanie jabłoni, gdyż większość odmian ma skłonność do tworzenia regularnych koron piętrowych. Konary dolnych pięter rzadko rozrastają się nadmiernie. U niektórych odmian, np. Bery Hardego, przewodnik zwykle rośnie zbyt szybko kosztem gałęzi bocznych, dlatego należy hamować jego wzrost silnym cięciem, aby poszczególne piętra mogły się należycie rozwinąć. Grusza silnie rosnąca wymaga po uformowaniu korony jeszcze mniej cięcia niż jabłoń. Dopiero gdy dojdzie do lat około 20, konieczne jest cięcie odmładzające. Grusze karłowe szczepione na pigwie powinny być cięte co roku, tak jak karłowe jabłonie, to znaczy stosuje się zarówno cięcie wiosenne, jak i uszczykiwanie letnie.
Owocowanie
Grusze karłowe zaczynają owocować wcześnie, natomiast grusze silnie rosnące trzeba czasami zmuszać do wcześniejszego zawiązania pączków kwiatowych przez przyginanie gałęzi lub obrączkowanie. Zjawisko przemiennego owocowania nie jest tak częste wśród grusz, jak wśród jabłoni, nie mamy też jeszcze opracowanych sposobów zmuszających grusze do corocznego owocowania.
Ochrona przed chorobami i szkodnikami
Grusza jest atakowana przez te same szkodniki i choroby, co jabłoń. Wyjątek stanowią tylko czerwce, które rzadko pasożytują na gruszy. Największe znaczenie dla grusz mają opryskiwania przeciwko parchowi gruszowemu na „pąk kwiatowy" i na „kielich" oraz przeciwko owocówce powodującej robaczywienie gruszek. Inne mniej szkodliwe owady i choroby zwalczane są przez te same opryskiwania. Środki chemiczne i ich stężenie, używane przy tych opryskiwaniach, są takie same jak przy opryskiwaniu jabłoni.
Zbiór i przechowanie
Gruszki letnich odmian należy zdejmować na 3 do 5 dni przed osiągnięciem przez nie dojrzałości konsumpcyjnej i od razu je zużytkować, ponieważ przejrzewają szybko i psują się od środka. Gruszki odmian jesiennych zrywamy wtedy, gdy zaczynają masowo opadać z drzew; gruszki zimowych odmian zbieramy jak najpóźniej, na początku października. W dobrych warunkach dadzą się one przechować przez czas dłuższy. Przechowujemy je tak samo jak jabłka.
Odmiany grusz
Do ogródków działkowych poleca się najczęściej następujące odmiany grusz:
Lipcówka Kolorowa. Odmiana bardzo wczesna. Owoce nieduże, kształtne, żółtawe z pięknym rumieńcem, dojrzewają już w lipcu.
Drzewo wrażliwe na mróz, udaje się tylko w cieplejszych rejonach kraju.
Faworytka (Klapsa). Owoce średniej wielkości lub duże, kształtne, żółtawe z pięknym rumieńcem, dojrzewają w drugiej połowie sierpnia. Można je przechować w chłodnym miejscu do 4 tygodni. Drzewa stosunkowo wytrzymałe na mróz, dość odporne również na parch. Wprawdzie zaczyna owocować dość późno, ale owocuje corocznie i bardzo obficie. Jest to jedna z najsmaczniejszych i najwartościowszych odmian naszych grusz.
Bonkreta Wiliamsa. Owoce średniej wielkości lub duże, równie smaczne lub smaczniejsze niż owoce Faworytki, nadają się szczególnie na kompoty i na suszenie. Dojrzewają na początku września, można je przechować tylko przez 2 lub 3 tygodnie. Drzewo na mróz bardzo wrażliwe, toteż możliwość wymarznięcia jest duża, odmiana ta zaczyna jednak wyjątkowo wcześnie owocować, już na 2 lub 3 rok po posadzeniu, co pozwala na zebranie kilku plonów przed nadejściem ostrej zimy. Na parch jest odporna, owocuje corocznie i bardzo obficie.
Bergamota Czerwona Jesienna. Owoce średniej wielkości, kuliste, spłaszczone, niezbyt smaczne, dojrzewają na początku października i dadzą się przechować najwyżej 2 tygodnie. Odmiana wytrzymała na mróz i odporna na parch. Można ją uprawiać nawet w rejonach o klimacie dość ostrym.
Bera Hardego. Owoce średniej wielkości lub duże, tępo stożkowate, o skórce ordzawionej, bez rumieńca, bardzo smaczne, soczyste. Dojrzewają w końcu września, dają się przechować do 4 tygodni. Drzewo wrażliwe na mróz, udaje się na glebach żyznych w łagodnym klimacie.
Salisbura. Owoce średniej wielkości, jasnoszare, trochę ordzawione, smaczne. Dojrzewają we wrześniu, dadzą się przechować do 4 tygodni. Drzewo dość wytrzymałe na mróz i niewybredne w stosunku do gleby. Można go sadzić wszędzie, z wyjątkiem najzimniejszych okolic północno-wschodnich, gdzie wymarza.
Paryżanka. Owoce wydłużone, średniej wielkości lub duże, ciemnozielone, pokryte rdzawymi punkcikami. Zebrane w drugiej połowie października dadzą się przechować od 2 do 3 miesięcy. Drzewo na mróz wrażliwe, bardzo odporne na parch. Może być sadzone w ciepłych rejonach i powinno być szczepione na odpornych przewodnich.
Dobra Ludwika. Owoce średniej wielkości lub duże, wydłużone, żółtawe z pięknym rumieńcem, smaczne. Dojrzewają we wrześniu i dadzą się przechować najwyżej od 2 do 3 tygodni. Odmiana wrażliwa na mróz i na parch. Owocuje obficie, lecz wymaga ciepłych stanowisk i starannego pielęgnowania. Powinna być szczepiona w koronie odpornej przewodniej.i sadzona w miejscach przewiewnych.
Lukasówka. Owoce duże, stożkowate, jasnożółte z lekkim rumieńcem. Zebrane w połowie października przechowują się przez 2 do 3 miesięcy. Drzewo jest wrażliwe na mróz i bardzo wrażliwe na parch. Zaczyna bardzo wcześnie owocować, na żyznych glebach i ciepłych stanowiskach owocuje bardzo obficie. Odmiana ta powinna być szczepiona w koronie odpornej przewodniej.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
