Dział fotografii - Jest jedna rzecz, którą musi posiadać każda fotografia - ludzki wymiar. Ten rodzaj fotografii to realizm, jednakże realizm to nie wszystko. Musi jeszcze temu towarzyszyć wizja i dopiero połączenie tych dwóch cech tworzy dobre zdjęcie. Trudno jest określić cieńką linię, gdzie kończy się materia, a zaczyna umysł?. - Robert Frank

Przeprowadzany od 1903 roku wyścig Tour de France niesie ze sobą wiele nazwisk, liczb, zdarzeń, niesamowitych historii. Chcielibyśmy przybliżyć Państwu wybrane przez nas ciekawostki związane z żółtą koszulka lidera klasyfikacji generalnej Wielkiej Pętli. Oto one:

1. Zgodnie z zasadami, kolarz, który wygra TdF, może w następnym roku założyć żółta koszulkę lidera na pierwszym etapie, jednak bardzo niewielu kolarzy zdecydowało się na te ten krok, a do tego żaden ze zwycięzców TdF w ciągu ostatnich 25 lat.

2. Kiedy Miguel Indurain wygrał pierwszy etap jazdy na czas w TdF w 1992 roku, zyskując tym samym ponad 3 minuty przewagi nad drugim za nim Armandem De Las Cuevasem, towarzyszył mu ogromny ból zęba. W dniu przerwy, poprzedzającym górskie wspinaczki, Hiszpan został potajemnie przewieziony do (oddalonego o około 160km od hotelu) stomatologa, który usunął mu zepsutego zęba. Indurain kontynuował wyścig  i odniósł drugie (z pięciu następujących po sobie) zwycięstwo w TdF.

3. Podczas TdF w 1958 roku żółta koszulka zmieniała właściciela 11 razy.

4. W latach 1929, 1958 i 1987 – 8 różnych kolarzy zakładało żółtą koszulkę.

5. Włoch Gino Bartali wygrał TdF w 1938 roku, a później dopiero po 10 latach w roku 1948, kiedy to triumfował w 7 etapach.

6. Szwajcar Hugo Koblet, który wygrał TdF w 1951 roku, miał przezwisko „Elegancik”, na wyścigach w kieszeniach koszulek  woził grzebyk, mokrą gąbkę i wodę kolońską, aby dobrze wyglądać i świeżo pachnieć pod koniec etapu.

7. Francuz Thomas Voeckler jeżdżący niegdyś w zespole Brioches La Boulangere żółta koszulkę lidera TdF założył po raz pierwszy w 2004 roku po 5. etapie, kiedy to drużyna lidera Lance’a Armstronga, U.S. Postal Service, zdecydowała się nie gonić pięcioosobowej ucieczki. Voeckler na mecie był czwarty, zyskał 9 minut 35 sekund  przewagi nad Armstrongiem, utrzymał koszulkę lidera przez 10 etapów, ale w Pirenejach na 15. etapie odzyskał ją Amerykanin, Voeckler był 15. w klasyfikacji generalnej.

8. W 2011 roku Francuz Thomas Voeckler założył koszulkę lidera po 9. etapie i znów utrzymał ją przez 10. etapów, oddając ją po wiodącym na L’Alpe d’Huez 19. etapie, Luksemburczykowi Andy’emu Schleckowi. Ostatecznie w Paryżu zajął wtedy 4. miejsce.

9. Anglik Chris Boardman zdobył żółtą koszulkę po prologu w latach 1994, 1997 i 1998 (ani razu nie utrzymał jej do końca wyścigu).

10. Lance Armstrong często musiał uciekać przed zainteresowaniem mediów, dlatego w hotelach meldował się pod różnymi pseudonimami, jeden z nich to Mellow Johnny, który jest grą słów nawiązującą do określenia żółtej koszulki w języku francuskim, czyli „maillot jaune”. Teraz Mellow Johny to nazwa sklepu rowerowego Armstronga w  Austin w Texasie.

11. W 1956 Francuz Roger Walkowiak wygrał TdF, udało mu się to bez odniesienia żadnego zwycięstwa etapowego. Nie cieszył się sympatia swoich rodaków do tego stopnia, że nigdy nie stał się sławny. Po tym jak skończył karierę w kolarstwie, pracował w fabryce.

12. W 1920 roku pierwszy Belg, Philippe Thys został trzykrotnym zwycięzcą TdF (1913, 1914, 1920).

13. W 1955 roku pierwszy Francuz Louison Bobet został trzykrotnym zwycięzcą TdF (1953, 1954, 1955)

14. Eddy Merckx podczas swojego pierwszego TdF w 1969 jako jedyny kolarz w historii Wielkiej Pętli zdobył podczas jednego wyścigu żółtą koszulkę (dla najlepszego kolarza wyścigu), zieloną (dla najlepszego sprintera) i białą w grochy (za zajęcie pierwszego miejsca w klasyfikacji górskiej).

15. Przed startem TdF w 2005 roku, stacja Eurosport przeprowadziła wywiad z kolarzem ówczesnej grupy CSC, Davidem Zabriskie, który uczestniczył w Wielkiej Pętli po raz pierwszy. Zapytany o nazwiska najlepszych trzech kolarzy na pierwszym etapie jazdy indywidulanej na czas, odpowiedział „Ja, ja, ja”, po czym wygrał ten etap, zyskując 2 sekundy przewagi nad Lance’m Armstrongiem. Jego średnia prędkość wyniosła wtedy 54,6 km/h.

16. W 1991 roku Hiszpan Miguel Indurain miał być pomocnikiem swojego rodaka, zwycięzcy TdF z 1988 roku, Pedro Delgado. Indurain wygrał pierwszy etap jazdy indywidualnej na czas w Alencon, tym samym stał się liderem drużyny Banesto i triumfował w całym wyścigu.  Od 1991 do 1995 roku Hiszpan pięciokrotnie wygrywał Wielką Pętlę.

17. W 1989 roku Pedro Delgado spóźnił się 2 minuty 40 sekund na start pierwszego etapu jazdy indywidulanej na czas. Na mecie miał stratę 14 sekund do zwycięzcy etapowego Erika Breukinka, co dało w sumie 2 minuty 54 sekundy. Został pierwszym obrońcą tytułu, który zajął ostatnie miejsce na pierwszym etapie. W końcowej klasyfikacji wyścigu był trzeci, za Gregiem LeMondem i Laurentem Fignonem, między którymi różnica wynosiła zaledwie 8 sekund, natomiast między LeMondem a Delgado 3 minuty 34 sekundy.

18. Trzech kolarzy zdobyło żółtą koszulkę po pierwszym etapie i utrzymało ją do ostatniego odcinka: Ottavio Bottecchia w 1924, Nicolas Frantz w 1928 i Romain Maes w 1935.

19. W 1980 roku Francuz Bernard Hinault dwukrotnie obejmował prowadzenie w klasyfikacji generalnej TdF, na pierwszym i 12. etapie, do 13. etapu nie przystąpił, wycofał się z wyścigu z powodu bólu kolana. W tym samym roku, po starcie w TdF, udało mu się jednak zdobyć mistrzostwo świata w Sallanches.

20. Podczas TdF w 1928 roku luksemburski kolarz Nicolas Frantz na około 100 km przed metą upadł i złamał ramę, do mety dojechał na damskim rowerze pożyczonym od jednej z kobiet kibicującej kolarzom, stracił 28 minut, ale zachował żółtą koszulkę lidera. Łącznie w TdF wygrał 20 etapów. W czasie, kiedy Luksemburczyk odnosił zwycięstwa, jego fani nazywali Wielką Pętlę Tour de Frantz.

21. W 1981 roku Phil Anderson został pierwszym Australijczykiem, który zdobył żółtą koszulkę lidera TdF.

- Dwukrotnie w historii wyścigu czołową dwójkę kolarzy dzieliły na mecie zaledwie 2 sekundy. Stało się tak w latach 2015 i 2017. W tym drugim przypadku pechowym przegranym był Rafał Majka. Jednak zanim kolarze zbliżyli się do siebie na 2 sekundy w klasyfikacji generalnej rekord wynosił… o sekundę więcej. Zaledwie 3 sekundy dzieliły Stanisława Grzelaka i Zdzisława Stolarczyka w roku 1947. Warto docenić ten wynik, bowiem wówczas kolarstwo wyglądało zupełnie inaczej.
- Jak szybko mogą jechać kolarze? Otóż… bardzo szybko. W 2014 roku Jonas van Genechten wpadł na metę przy katowickim Spodku z prędkością ok. 80 km/h. Znów warto zajrzeć do pierwszych edycji. Przed wojną zawodnicy poruszali się z prędkością ok. 20-25 km/h.
- 52 zwycięstwa w 75. edycjach podczas 90 lat trwania wyścigu. Tak wygląda dorobek polskich kolarzy jeśli chodzi o wygrane wyścigi Tour de Pologne. Ponadto 5 razy wygrywali Belgowie, 4 Włosi, po 2 wygrane mają reprezentanci Czech, Rosji, Hiszpanii i Niemiec. Po 1 zwycięstwie mają na koncie Szwajcaria, Francja, Luksemburg, Irlandia, Holandia i Słowacja.
- Dobra dieta podczas wyścigu to podstawa. Kolarze muszą dbać m.in. o dostarczenie odpowiedniej ilości węglowodanów, a także stałe nawadnianie organizmu. Podczas tygodniowego wyścigu Tour de Pologne zjadają około 800 kg makaronu. Wypijają blisko 9500 litrów wody.
- Każdy wyścig kolarski ma swoje „kultowe” miejsce. W przypadku nowożytnej historii Tour de Pologne z pewnością był to podjazd pod Orlinek. Przez 9 edycji z rzędu (od 1999 do 2007 roku) ten morderczy odcinek był zwieńczeniem wyścigu, który potrafił pokonać wybitnych kolarzy. Sami zawodnicy nazywali podjazd „ścianą płaczu”. Na odcinku ok. 4 km trzeba było pokonać różnicę wzniesień aż o 400 m. Wraz z modyfikacjami związanymi z trasą wyścigu Orlinek zniknął z TDP, jednak wciąż pozostaje jednym z ważniejszych miejsc w historii imprezy.
- Czesław Lang to prawdziwa legenda 90-letniej historii Tour de Pologne. Wyścig wygrał tylko raz, ale to za jego zasługą TDP stało się wiodącym wyścigiem w kolarskim kalendarzu. Lang w roku 1993 zainwestował w Tour de Pologne i uczynił go imprezą światowego formatu, wprowadzając w 2005 roku TDP do kalendarza UCI ProTour (później UCI World Tour).
- W 2016 roku odbył się Tour de Pologne kobiet. To jedyna kobieca edycja w 90-letniej historii zmagań. Wyścig składał się z trzech etapów o łącznej długości 182 kilometrów. Na trasie stanęły 72 zawodniczki, zawody ukończyło 59. Wygrała Jolanda Neff ze Szwajcarii. Wyścig odbywał się z okolicach Zakopanego i Bukowiny Tatrzańskiej.
- Czy Tour de Pologne to naprawdę impreza rangi ogólnoświatowej? Zdecydowanie tak! Transmisja wyścigu dociera do blisko 100 państw na świecie. Na trasie wyścigu pojawia się ponad 3 miliony kibiców.
- Tour de Pologne przez wiele lat był wyścigiem amatorskim. To oficjalnie zmieniło się w 1993 roku, po przejęciu organizacji przez Czesława Langa. Jednak zmiana formuły nie oznacza, że amatorzy nie mogą zostać częścią rodziny TDP. Poza główną imprezą organizowany jest bowiem Tour de Pologne Amatorów, gdzie swoich sił może spróbować każdy.
- Od początku powstania TDP mocno się zmieniło. Także w kwestii długości i ilości rozgrywanych etapów. Od 2006 wyścig był siedmioetapowy. Nie obyło się jednak bez zmian z przyczyn losowych. W 2008 roku kolarze na znak protestu odmówili ścigania na ostatniej rundzie etapu 4. Powodem były złe warunki atmosferyczne. Ostatecznie wyniki tego etapu anulowano. W 2016 roku znów anulowano jeden z etapów – powodem ponownie były złe warunki pogodowe.
- Podczas jubileuszowej edycji z okazji 90-lecia wyścigu – w roku 2018 – psikusa zrobili… sami organizatorzy. W wyniku ich błędu kolarze zamiast pokonać jedną z pętli wjechali od razu na dalszy odcinek trasy. Ostatecznie część straconych kilometrów „dołożono” przy kolejnej pętli.

GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA