 Znaczenie słuchu
Słuch to zaraz po wzroku podstawowy zmysł, za pomocą którego człowiek odbiera otaczający go świat. Zdolność do odbioru dźwięków, ich rozpoznawania i różnicowania, a także interpretowania przez odniesienie do poprzednich doświadczeń to percepcja słuchowa.
Narząd słuchu, w chwili urodzenia, jest wykształcony w dostatecznym stopniu, aby spełniać swoje zadania. Dziecko od urodzenia jest zdolne do odbierania bodźców dźwiękowych, ale zdolność analizy słuchowej rozwija się stopniowo. Analizator słuchu i słuchowe drogi nerwowe noworodka dojrzewają dzięki stałej stymulacji dźwiękowej.
Noworodek woli słuchać dźwięków, które mieszczą się w granicach częstotliwości głosu ludzkiego – to wyznacza kierunek stymulacji słuchowych zaraz po narodzinach dziecka.
Stwierdzono, że noworodek potrafii:
Odróżnić głos matki od głosów innych osób ( co jest dowodem na ćwiczenie tej umiejętności już w życiu płodowym).
Wsłuchiwać się w nagrany na taśmie magnetofonowej rytm uderzeń serca.
Dostosowywać rytm ssania tak, by słuchać prozodii czytanego opowiadania, odbieranego przez sześć ostatnich tygodni życia płodowego(Vasta i inni, 1995).
Rozwój percepcji słuchowej uwarunkowany jest dojrzewaniem układu nerwowego oraz stymulacją dźwiękową, czyli dostarczaniem zróżnicowanych bodźców słuchowych.
Bodźce akustyczne niosą dla człowieka wiele istotnych informacji. I tak:
Bodźce słuchowe płyną ze wszystkich kierunków, dzięki czemu człowiek jest w nieustającym kontakcie z otaczającą go przestrzenią, uczy się ją dostrzegać, rozumieć swoje działania w niej, przygotowuje się do nazywania jej różnych wymiarów.
Słuch informuje o wydarzeniach rozgrywających się w większej odległości, poza zasięgiem wzroku,
Wrażenia akustyczne, szczególnie mowa, sterują odbiorem wrażeń wzrokowych (a także płynących z innych zmysłów),
Bodźce akustyczne działają stymulująco poprzez stałe pobudzanie ciekawości, zainteresowania i uwagi.
Wrażenia słuchowe mogą zapowiadać nadchodzące wydarzenia,
Słuch i mowa wewnętrzna wykształcona w procesie komunikacji sterują zachowaniem człowieka,
Bodźce słuchowe mają wpływ na kształtowanie się osobowości poprzez przekaz emocji i uczuć,
Odbiór mowy i jej użycie warunkują nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktów społecznych.
Dziecko uczy się przestrzeni słuchowej w ciągu pierwszych osiemnastu miesięcy życia.
„ Słyszenie przestrzeni” jest niezbędne w procesie uczenia się języka. Tak więc w dużym stopniu warunkuje komunikację oraz uczenie się.
1 miesiąc
Zdrowy noworodek reaguje na dźwięki – na nagły dźwięk np. odgłos dzwonka reaguje odruchem Moro (dziecko wyprostowuje kończyny, po czym zaciska piąstki i przyciska je do piersi). Noworodek jest zdolny również do lokalizowania dźwięku. Oznacza to, że potrafi zwrócić głowę w kierunku źródła dźwięku. Po wpływem głosu matki dziecko zmienia swoją aktywność np. poprzez zmianę rytmu ssania piersi.
2 miesiąc
U dziecka pojawiają się nowe reakcje – reagowanie na głośne kroki, oraz reakcje ruchowe na dźwięki płynące z otoczenia.
3 miesiąc
Dziecko wsłuchuje się w wypowiedzi osób dorosłych. Zatrzymuje ruchy na dźwięk dzwonka.
4 miesiąc
W czwartym miesiącu życia rozwija się umiejętność chwytania
i utrzymywania w rączkach przedmiotu. Dzięki tym umiejętnością dziecko dostarcza sobie nowych i różnorodnych bodźców. Dziecko słucha dźwięków wydawanych przez grzechotkę i odgłosów wywoływanych przez poruszającego przedmiotami.
5 miesiąc
Umiejętności przedstawione w tym miesiącu, są niezwykle ważnym etapem rozwoju mowy. Dziecko samodzielne wywołuje dźwięki. Słucha wypowiedzi opiekuna. Siedząc z podparciem szuka źródła dźwięku przez odwrócenie głowy.
6- 7 miesiąc
Dziecko samodzielnie obraca, potrząsa przedmiotami w celu wydobycia nowych dźwięków. Słucha własnych produkcji, powtarza sylaby.
8-9 miesiąc
W tym okresie u dziecka pojawia się reakcja na językowe zachowania rodziców. Dziecko od końca 9 miesiąca życia uczy się rozumieć emocjonalne zabarwione wypowiedzi rodziców.
10-11 miesiąc
Dziecko potrafi poruszać się w rytm muzyki. Słuchać i rozpoznawać wyrażenia dźwiękonaśladowcze i pierwsze wyrazy.
12 miesiąc
Ukoronowaniem zdobywanych przez cały pierwszy rok umiejętności jest rozumienie i słuchanie przez dziecko popartych gestem poleceń słownych.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
