Tlusty czwartek – w kalendarzu chrzescijanskim ostatni czwartek przed wielkim postem (czyli 52 dni przed Wielkanoca), znany takze jako zapusty, miesopust, karnawal. Tlusty czwartek rozpoczyna ostatni tydzien karnawalu. W Polsce oraz w katolickiej czesci Niemiec, wedle tradycji, w tym dniu dozwolone jest objadanie sie.
Poniewaz data tlustego czwartku zalezy od daty Wielkanocy, dzien ten jest swietem ruchomym. Nastepny czwartek jest czwartkiem po Srodzie Popielcowej i nalezy do okresu wielkiego postu, podczas którego chrzescijanie ze wzgledów religijnych (pokutnych), jako przygotowanie do Swiat Wielkanocy powinni zachowywac post czyli wstrzemiezliwosc od przyjmowania niektórych pokarmów. Moze wypasc pomiedzy 29 stycznia a 4 marca.
Najpopularniejsze potrawy to paczki i faworki, zwane równiez w niektórych regionach chrustem lub chruscikami. Dawniej objadano sie paczkami nadziewanymi slonina, boczkiem i miesem, które obficie zapijano wódka.
Staropolskie przyslowie mówi: Powiedzial Bartek, ze dzis tlusty czwartek, a Bartkowa uwierzyla, dobrych paczków nasmazyla.
Ponizsza tabelka przedstawia przypadanie tlustego czwartku w kolejnych latach.
Historia zwyczaju
Geneza tlustego czwartku siega poganstwa. Byl to dzien, w którym swietowano odejscie zimy i nadejscie wiosny. Ucztowanie opieralo sie na jedzeniu tlustych potraw, szczególnie mies oraz piciu wina, a zagryzke stanowily paczki przygotowywane z ciasta chlebowego i nadziewane slonina. Rzymianie obchodzili w ten sposób raz w roku tzw. tlusty dzien.
W specyficzny sposób obchodzono tlusty czwartek w Malopolsce. Nazywany on byl wówczas combrowym czwartkiem. Wedlug legendy nazwa pochodzi od nazwiska zyjacego w XVII wieku krakowskiego burmistrza o nazwisku Comber, bedacego prawdopodobnie postacia fikcyjna, czlowieka zlego i surowego dla kobiet majacych swoje kramy i handlujacych na krakowskim rynku. Mówiono: Pan Bóg wysoko a król daleko, któz nas zasloni przed Combrem. Umrzec mial on w tlusty czwartek. W kazda rocznice smierci przekupki na targu urzadzaly wiec huczna zabawe i tance. Podczas zabawy zaczepialy przechodzacych tamtedy mezczyzn, których zmuszaly do tanca lub do oddawania wierzchniej odziezy w zamian za krzywdy, jakie wyrzadzil Comber.
Okolo XVI wieku w Polsce pojawil sie zwyczaj jedzenia paczków w wersji slodkiej. Wygladaly one nadal nieco inaczej niz obecnie – w srodku mialy bowiem ukryty maly orzeszek lub migdal. Ten, kto trafil na taki szczesliwy paczek, mial cieszyc sie dostatkiem i powodzeniem.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
