Ofiarowanie Panskie
Nazwa obchodzonego 2 lutego swieta wywodzi sie od dwóch terminów greckich: Hypapante oraz Heorte tou Katharismou, co oznacza swieto spotkania i oczyszczenia. Oba te swieta byly gleboko zakorzenione w tradycji Starego Testamentu.
Na pamiatke ocalenia pierworodnych synów Izraela podczas niewoli egipskiej kazdy pierworodny syn u Zydów byl uwazany za wlasnosc Boga. Dlatego czterdziestego dnia po jego urodzeniu nalezalo zaniesc syna do swiatyni w Jerozolimie, zlozyc go w rece kaplana, a nastepnie wykupic za symboliczna oplata 5 syklów. Równalo sie to zarobkowi 20 dni (1 sykl albo szekel to 4 denary lub drachmy, czyli zaplata za 4 dni pracy robotnika niewykwalifikowanego). Równoczesnie z obrzedem ofiarowania i wykupu pierworodnego syna laczyla sie ceremonia oczyszczenia matki dziecka. Z tej okazji matka byla zobowiazana zlozyc ofiare z baranka, a jesli jej na to nie pozwalalo zbyt wielkie ubóstwo - przynajmniej ofiare z dwóch synogarlic lub golebi. Fakt, ze Maryja i Józef zlozyli synogarlice, swiadczy, ze byli bardzo ubodzy.
Swieto Ofiarowania Panskiego przypada czterdziestego dnia po Bozym Narodzeniu. Jest to pamiatka ofiarowania Pana Jezusa w swiatyni jerozolimskiej i dokonania przez Matke Boza obrzedu oczyszczenia.
Kosciól wszystkim wazniejszym wydarzeniom z zycia Chrystusa daje w liturgii szczególnie uroczysty charakter. Swieto Ofiarowania Pana Jezusa nalezy do najdawniejszych, gdyz bylo obchodzone w Jerozolimie juz w IV w., a wiec zaraz po ustaniu przesladowan. Dwa wieki pózniej pojawilo sie równiez w Kosciele zachodnim.
Tradycyjnie dzisiejszy dzien nazywa sie dniem Matki Bozej Gromnicznej. W ten sposób uwypukla sie fakt przyniesienia przez Maryje malego Jezusa do swiatyni. Obchodom towarzyszyla procesja ze swiecami. W czasie Ofiarowania starzec Symeon wzial na rece swoje Pana Jezusa i wypowiedzial prorocze slowa: "Swiatlosc na oswiecenie pogan i na chwale Izraela" (Lk 2, 32). Wedlug podania procesja z zapalonymi swiecami byla znana w Rzymie juz w czasach papieza sw. Gelazego w 492 r. Od X w. upowszechnil sie obrzed poswiecania swiec, których plomien symbolizuje Jezusa - Swiatlosc swiata, Chrystusa, który uciszal burze, byl, jest i na zawsze pozostanie Panem wszystkich praw natury. Momentem najuroczystszym apoteozy Chrystusa jako swiatla, który oswieca narody, jest podniosly obrzed Wigilii Paschalnej - poswiecenie paschalu i przepiekny hymn Exultet.
W Kosciele Wschodnim dzisiejsze swieto (nalezace do 12 najwazniejszych swiat) nazywane jest Spotkaniem Panskim (Hypapante), co uwypukla jego wybitnie chrystologiczny charakter. Prawoslawie zachowalo równiez, przejety z religii mojzeszowej, zwyczaj oczyszczenia matki po urodzeniu dziecka - po uplywie 40 dni od porodu (czyli po okresie pologu) matka po raz pierwszy przychodzi do cerkwi, by w pelni uczestniczyc w Eucharystii. Slad tej tradycji byl kultywowany w Kosciele przedsoborowym - matka przychodzila "do wywodu" i otrzymywala specjalne blogoslawienstwo; bylo to praktykowane zazwyczaj w dniu chrztu dziecka i - tak jak wówczas takze chrzest - poza Msza sw. Zwyczaj ten opisal Reymont w "Chlopach".
W Polsce swieto Ofiarowania Pana Jezusa ma nadal charakter wybitnie maryjny (do czasów posoborowej reformy Mszalu w 1969 r. swieto to nosilo nazwe "Oczyszczenia Maryi Panny" - "In purificatione Beatae Mariae Virginis"). Polacy widza w Maryi Te, która sprowadzila na ziemie niebianskie Swiatlo i która nas tym Swiatlem broni i oslania od wszelkiego zla. Dlatego czesto brano do reki gromnice, zwlaszcza w niebezpieczenstwach wielkich klesk i grozacej smierci. Niegdys wielkim wrogiem domów w Polsce byly burze, a zwlaszcza pioruny, które zapalaly i niszczyly domostwa, przewaznie wówczas drewniane. Wlasnie od nich miala strzec domy swieca poswiecona w swieto Ofiarowania Chrystusa. Zwykle byla ona pieknie przystrajana i malowana. W czasie burzy zapalano ja i stawiano w oknach, by prosic Maryje o ochrone. Gromnice wreczano równiez konajacym, aby ochronic ich przed napascia zlych duchów.
Ze swietem Matki Bozej Gromnicznej konczy sie w Polsce okres spiewania koled, trzymania zlóbków i choinek - konczy sie tradycyjny (a nie liturgiczny - ten skonczyl sie swietem Chrztu Panskiego) okres Bozego Narodzenia. Dzisiejsze swieto zamyka wiec cykl uroczystosci zwiazanych z objawieniem sie swiatu Slowa Wcielonego. Liturgia po raz ostatni w tym roku ukazuje nam Chrystusa-Dziecie.
Ofiarowanie Chrystusa w swiatyni
Od 1997 r. 2 lutego Kosciól powszechny obchodzi ustanowiony przez sw. Jana Pawla II Dzien Zycia Konsekrowanego, poswiecony modlitwie za osoby, które oddaly swoje zycie na sluzbe Bogu i ludziom w niezliczonych zakonach, zgromadzeniach zakonnych, stowarzyszeniach zycia apostolskiego i instytutach swieckich. Pamietajmy o nich w podczas naszej dzisiejszej modlitwy na Eucharystii.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
