Z Poniedzialkiem Wielkanocnym - drugim dniem Swiat Zmartwychwstania Panskiego - wiaze sie tradycja Smigusa-Dyngusa. Smigus i Dyngus to dwa odrebne obyczaje, które praktykowane byly jednego dnia. Dlatego z czasem ich nazwy sie polaczyly.
Dyngusem nazywano datek dawany przez gospodynie mezczyznom chodzacym w Poniedzialek Wielkanocny po domach, skladajacym zyczenia swiateczne i wyglaszajacym oracje i wiersze o mece Panskiej, czy tez komiczne parodie. W zamian za to otrzymywali jajka, wedliny i pieczywo.
Smigus z kolei to obyczaj polewania sie woda w Poniedzialek Wielkanocny. Stad tez nazwa "lany poniedzialek". Zwyczaj prawdopodobnie ma korzenie poganskie i wiaze sie z radoscia po odejsciu zimy oraz z obrzedami majacymi zapewnic urodzaj i plodnosc.
Chrzescijanstwo dodalo do tego oczyszczajaca symbolike wody, a takze tradycje, zgodnie z która oblewanie woda jest pamiatka rozpedzania tlumów, które gromadzily sie w poniedzialek, rozmawiajac o Zmartwychwstaniu Chrystusa.
W Poniedzialek Wielkanocny gospodarze o swicie wychodzili w pola i kropili je woda swiecona, zegnali sie przy tym znakiem krzyza i wbijali w grunt krzyzyki wykonane z palm poswieconych w Niedziele Palmowa, co mialo zapewnic urodzaj i uchronic plony przed gradobiciem. Pola objezdzano w procesji konnej.
Woda oblewano jednak przede wszystkim mlode dziewczeta. Nieoblana panna byla zdenerwowana i zaniepokojona, gdyz oznaczalo to brak zainteresowania ze strony miejscowych kawalerów.
Poniedzialek Wielkanocny to drugi dzien Swiat Zmartwychwstania Panskiego. Najwieksze swieta chrzescijanskie, takie jak Wielkanoc czy Boze Narodzenie obchodzi sie przez dwa dni, aby móc glebiej rozwazac te tajemnice wiary.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
