Nowy Rok – miedzynarodowe swieto przypadajace 1 stycznia kazdego roku (w kalendarzu gregorianskim), w Polsce jest to dzien wolny od pracy. W powszechnie przyjetym zwyczaju obchodzenie swieta nalezy rozpoczac od otworzenia butelki szampana o pólnocy z dnia 31 grudnia na 1 stycznia nastepnego roku. Dzien poprzedzajacy Nowy Rok nosi w polskiej tradycji miano sylwestra od imienia swietego, który wspominany jest w tym dniu w liturgii w Kosciele rzymskokatolickim − papiez Sylwester I.
Zwyczaj rozpoczynania nowego roku od pierwszego dnia stycznia pochodzi ze starozytnego Rzymu, którego mieszkancy czcili w ten dzien Janusa, boga bram, drzwi i poczatków. Wiele jezyków, w tym angielski i niemiecki przejely wlasnie od Janusa nazwe miesiaca styczen (ang. January, niem. Januar). Wczesniej, wedlug kalendarza rzymskiego nowy rok witano 1 marca, dlatego tez w wielu jezykach zapozyczone nazwy wrzesnia, pazdziernika, listopada i grudnia, czyli 9., 10., 11. i 12. miesiaca roku pochodza od lacinskich liczebników septem, octo, novem, decem (7, 8, 9, 10). Zmiana rozpoczecia roku z marca na styczen zostala wprowadzona z doraznych powodów urzedowych – po to, aby nowi konsulowie zdazyli zostac wybrani przed rozpoczeciem sezonu dzialan wojennych w Iberii.
Wyznawcy prawoslawia i czesc grekokatolików poslugujacy sie kalendarzem julianskim rozpoczynaja Nowy Rok 1 stycznia (co przypada na 14 stycznia wedlug kalendarza gregorianskiego). Bawia sie oni na tzw. malankach w nocy z 13 na 14 stycznia.
W buddyzmie mahajana (praktykowanym w Chinach, Korei, Tybecie, Nepalu, Mongolii, Wietnamie i Japonii) Nowy Rok przypada po pierwszej styczniowej pelni ksiezyca[4]. Jednak w buddyzmie tybetanskim, który jest forma buddyzmu mahajany, Nowy Rok czyli Losar wypada dzien po nowiu ksiezyca nastepujacym po wejsciu Slonca w obszar Gwiazdozbioru Barana (np. w 2014 roku Losar przypadl na dzien 2 marca).
Chinski Nowy Rok wyznaczany jest zgodnie z kalendarzem chinskim i wypada zwykle w drugi (co pewien czas w trzeci) nów ksiezyca po przesileniu zimowym, które musi wypasc w jedenastym miesiacu ksiezycowym.
Podobnie Nowy Rok, czyli swieto T?t w Wietnamie. Takze w Korei jest to swieto ruchome nazywajace sie Seollal i obchodzone zgodnie z koreanskim kalendarzem ksiezycowo-slonecznym.
W buddyzmie therawada i hinajana (w Tajlandii, Mjanmie, Sri Lance, Laosie, Kambodzy), tradycyjnie Nowy Rok rozpoczynal sie wraz z pierwsza kwietniowa pelnia ksiezyca, jednak wspólczesnie ma najczesciej stala date – rozpoczyna sie 13 kwietnia.
Tradycyjnym iranskim swietem Nowego Roku jest Nouruz obchodzone w dniu równonocy wiosennej.
Zydowski Nowy Rok to swieto Rosz ha-Szana.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
