Biografie, życiorysy, losy oraz historie ważnych dla społeczeństwa ludzi, takich jak pisarze, sportowcy, naukowcy, muzycy, aktorzy, politycy. Ciekawostki o znanych oraz popularnych ludziach, informacje o ich życiu prywatnym i dorobku zawodowym.

Biografia

Mao Zedong

Mao Zedong, Mao Ce-tung, Mao Tse-tung Wymowa, ur. 26 XII 1893, Shaoshan (prow. Hunan), zm. 9 IX 1976, Pekin,
przywódca Chińskiej Republiki Ludowej.
Cytat
„Bomba atomowa jest papierowym tygrysem, którego reakcyjne Stany Zjednoczone używają do zastraszenia ludzi”
(z wywiadu, 1946)
Kalendarium
26 XII 1893
urodził się w Shaoshan (prow. Hunan)
1919
uczestnik ruchu 4 maja
1921
brał udział w zjeździe założycielskicm KPCh
1934–35
uczestniczył w Wielkim Marszu
1943
został przewodniczącym KC KPCh
1949
proklamował powstanie ChRL
1954–59
przewodniczący ChRL
1958
inicjator planu Wielkiego Skoku
1966
rozpoczął „rewolucję kulturalna”
9 IX 1976
zmarł w Pekinie
Urodził się 26 XII 1893 w Shaoshan (prow. Hunan). Pochodził ze wzbogaconej rodziny chłopskiej; 1911 przyjechał do Changsha kontynuować naukę (przedtem chodził do szkoły w rodzinnej wsi), ale kiedy wybuchła rewolucja chińska (X 1911) wstąpił do armii rewolucyjnej; po upadku dynastii Qing (II 1912) wrócił do Changsha i uczył się w szkole pedagogicznej; uczestniczył w Ruchu 4 maja 1919 (m.in. wydając efemeryczne czasopisma); za organizację strajku studenckiego XII 1919 musiał przejściowo opuścić Changsha; w tym czasie pod wpływem popularyzatorów marksizmu Li Dazhao i Chen Duxiu stał się „świadomym marksistą”; 1920 założył kółko komunistyczne oraz młodzieżową organizację socjalistyczną; jako delegat prowincji Hunan uczestniczył w założycielskim zjeździe KPCh (VII 1921); następnie został przewodniczącym tamtejszej organizacji partyjnej oraz Federacji Związków Zawodowych (1923).
Przywódca KPCh, proklamowanie ChRL
Po nawiązaniu współpracy między KPCh a Kuomintangiem wybrano go na zastępcę członka CKW Kuomintangu (1924); odtąd działał w Szanghaju (1925–26 szef Wydziału Propagandy CKW); po załamaniu się współpracy obu partii 1927 zorganizował w prowincji Hunan chłopskie Powstanie Jesiennych Zbiorów; po porażce wycofał się z powstańcami w góry Jīnggang Shan i utworzył tam pierwszą bazę rewolucyjną (1927); był jednym z założycieli Chińskiej Republiki Radzieckiej w Jiangxi oraz od 1931 należał do jej najwyższych władz (przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych i Rewolucyjnego Komitetu Wojskowego); 1932 częściowo odsunięty, pod zarzutem działalności frakcyjnej, od kierowniczych stanowisk, odzyskał je w czasie Wielkiego Marszu (1934–35); 1935 został sekretarzem KC i ponownie przewodniczącym Rewolucyjnego Komitetu Wojskowego. W 1937 z powodu wojny z Japonią konflikt KPCh z Kuomintangiem stracił przejściowo na ostrości; na rozszerzonym plenum KC 1938 Mao Zedong wystąpił z koncepcją sinizacji marksizmu — uznania chłopów za główną siłę rewolucji, a także korzystania z dziedzictwa narodowego, zwłaszcza z doświadczeń rewolucyjnych (jako idee Mao koncepcja ta została 1945 włączona do statutu partii). W 1943 został wybrany na przewodniczącego KC. Po kapitulacji Japonii (1945) prowadził rozmowy z Chiang Kai-shekiem o współpracy powojennej; 1946 z powodu załamania się rokowań objął przywództwo walki rewolucyjnej; po zwycięstwie nad Kuomintangiem proklamował powstanie ChRL (1 X 1949); 1949–54 przewodniczył Centralnej Radzie Rządowej i Rewolucyjnemu Komitetowi Wojskowemu, a następnie został przewodniczącym (głową państwa) ChRL; w tym czasie zaczął być otaczany kultem państwowym; od połowy lat 50. Mao Zedong skłaniał się (wbrew opinii pragmatycznych działaczy z kierownictwa partyjnego) do przyspieszenia przemian rewolucyjnych; jego plany przekształcenia Chin w komunistyczne państwo o rozwiniętej gospodarce, zahamowane przejściowo 1956, ostatecznie uzyskały 1958 aprobatę partii, co pozwoliło mu zainicjować Wielki Skok; po załamaniu się Wielkiego Skoku ustąpił ze stanowiska przewodniczącego ChRL (1959); jego pozycja we władzach KPCh, mimo że pozostał przewodniczącym partii, także została osłabiona.
„Rewolucja kulturalna”
Na przełomie lat 50. i 60. Mao chciał przejąć po Stalinie przewodnictwo w ruchu komunistycznym, w wyniku czego doszło do pogorszenia stosunków między KPCh a KPZR. Obawiając się, że prowadzone od 1960 działania na rzecz naprawy gospodarki mogą prowadzić do restauracji kapitalizmu, rozpoczął 1966 „rewolucję kulturalną”; jej celem było rozbicie ówczesnego aparatu partyjnego i państwowego i zastąpienie go nowym, bardziej rewolucyjnym i podporządkowanym Mao; posłużył się młodzieżowymi czerwonogwardzistami (hongweibing), którzy demolowali komitety partyjne, ministerstwa i siedziby administracji lokalnej; kult Mao Zedonga osiągnął wówczas apogeum, a większość Chińczyków studiowała z czerwonej książeczki jego idee; „rewolucja kulturalna” zakończyła się niepowodzeniem, doprowadzając do destabilizacji kraju; kiedy na X zjeździe KPCh (1973) okazało się, że frakcja pragmatyków jest nadal silna, stał się arbitrem między nimi a radykalnymi maoistami („banda czworga”). Zmarł 9 IX 1976 w Pekinie. Po śmierci Mao jego zwłoki umieszczono w mauzoleum na Tian’anmen w Pekinie.
Ocena działalności
Ocena działalności Mao zawarta w rezolucji KC z 1981 podkreśla jego zasługi dla rewolucji i ChRL, wskazując jednocześnie na odpowiedzialność za Wielki Skok i „rewolucję kulturalną”; PKCh odwołuje się jeszcze do idei Mao, ale w praktyce nie wywierają one wpływu na jej obecną politykę. Dzieła wybrane (t. 1–4 1953–58).

GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA

Biografie, życiorysy, losy oraz historie ważnych dla społeczeństwa ludzi, takich jak pisarze, sportowcy, naukowcy, muzycy, aktorzy, politycy. Ciekawostki o znanych oraz popularnych ludziach, informacje o ich życiu prywatnym i dorobku zawodowym.

Biografie, życiorysy, losy oraz historie ważnych dla społeczeństwa ludzi, takich jak pisarze, sportowcy, naukowcy, muzycy, aktorzy, politycy. Ciekawostki o znanych oraz popularnych ludziach, informacje o ich życiu prywatnym i dorobku zawodowym.

Biografie, życiorysy, losy oraz historie ważnych dla społeczeństwa ludzi, takich jak pisarze, sportowcy, naukowcy, muzycy, aktorzy, politycy. Ciekawostki o znanych oraz popularnych ludziach, informacje o ich życiu prywatnym i dorobku zawodowym.