Biografie, życiorysy, losy oraz historie ważnych dla społeczeństwa ludzi, takich jak pisarze, sportowcy, naukowcy, muzycy, aktorzy, politycy. Ciekawostki o znanych oraz popularnych ludziach, informacje o ich życiu prywatnym i dorobku zawodowym.

Biografia

Mandela Nelson Rolihlahla

Mandela Nelson Rolihlahla, ur. 18 VII 1918, k. Umtata (bantustan Transkei, Związek Pd. Afryki, ob. RPA), zm. 5 XII 2013, Johannesburg,
polityk RPA, jeden z przywódców ruchu przeciw apartheidowi, prawnik, pochodził z królewskiej rodziny ludu Khosa.
Kalendarium
18 VII 1918
urodził się k. Umtata (bantustan Transkei w obecnej RPA)
1944
został członkiem Afrykańskiego Kongresu Narodowego (ANC)
1952
został zastępcą przewodniczącego ANC
1961
przywódca Umkhonto We Sizwe, zbrojnego skrzydła ANC
1962
skazany na dożywotnie więzienie
1990
zwolniony z więzienia po legalizacji ANC
1991–97
przewodniczący ANC
1993
otrzymał pokojową Nagrodę Nobla
1994–99
prezydent RPA
1999
wycofał się z życia publicznego
5 XII 2013
zmarł w Johannesburgu
Urodził się 18 VII 1918 koło Umtata (bantustan Transkei, Związek Pdołudniowej Afryki, obecnie Republika Południowej Afryki).
Między więzieniem a prezydenturą
Mając 7 lat, Mandela jako pierwszy w swojej rodzinie, zaczął uczęszczać do szkoły. Tam nauczyciel metodysta nadał mu imię Nelson. W 1941 — po studiach prawnicznych w Fort Hare wyjechał do Johannesburga (także, by uniknąć zaaranżowanego małżeństwa), gdzie podjął naukę na uniwersytecie Witwatersrand oraz pracę w firmie prawniczej.
W 1944 wstąpił do Afrykańskiego Kongresu Narodowego (ANC), w 1952 został zastępcą przewodniczącego partii. W 1952 wraz z przyjacielem Oliverem Tambo otworzył pierwszą w Johannesburgu czarną kancelarię adwokacką. W 1952 został pierwszy raz aresztowany i oskarżony o działalność komunistyczną. Skazano go na dziewięć miesięcy ciężkich robót w zawieszeniu na dwa lata. Był jednym z założycieli Młodzieżowej Ligi ANC.
Początkowo Mandela był zwolennikiem pokojowej walki o prawa Afrykanów. W 1960, po delegalizacji ANC, zradykalizował poglądy, popierał akty sabotażu wymierzone w struktury państwowe RPA. Założyciel i od 1961 był pierwszym przywódcą Umkhonto We Sizwe [‘włócznia narodu’], zbrojnego skrzydła ANC. W 1962 nielegalnie przekroczył granicę i odbył przeszkolenie wojskowe w Algierii. Został aresztowany podczas próby powrotu do kraju i skazany na pięć lat więzienia. W 1963 policja znalazła dokumenty ujawniające istnienie Umkhonto i wojskowe plany ANC. W 1964 Mandela i jego siedmiu towarzyszy zostało skazanych na karę dożywotniego więzienia za próbę zbrojnego przewrotu.
Mandela stał się symbolem oporu Afrykanów przeciwko apartheidowi. Był najsłynniejszym więźniem politycznym ówczesnego świata i symbolem walki z rasizmem. Jego uwolnienia domagały się rządy wielu państw, organizacje międzynarodowe, intelektualiści.
W 1986 w RPA wybuchło kolejne antyrządowe, afrykańskie powstanie. Władze wprowadziły stan wyjątkowy. Mandela napisał z więzienia list do prezydenta RPA P. Bothy, proponując podjęcie dialogu w sprawie przyszłości kraju. W 1989 pod wpływem międzynarodowych nacisków oraz rebelii w murzyńskich dzielnicach, Botha po raz pierwszy spotkał się z Mandelą.
W 1990 nowy prezydent RPA F. de Klerk ogłosił koniec polityki segregacji rasowej. W 1990 Mandela wyszedł na wolność. w więzieniu spędził 27 lat.
W 1990 został zastępcą przewodniczącego ANC. W latach pełnił funkcję 1991–97 przewodniczącego ANC. W 1994 wiosną, po wielomiesięcznych rokowaniach politycznych przy okrągłym stole, przeprowadzono w RPA pierwsze wolne wybory. Władzę w karju przejął ANC. W 1994 Mandela zostł zaprzysiężony na prezydenta RPA. W 1999 wycofał się z życia politycznego. Angażował się jednak w sprawy społeczne, m.in. w kampanię walki z AIDS. Założył fundację, która opiekuje się zakażonymi. W 1993 otrzymał (wraz z de Klerkiem) Pokojową Nagrodę Nobla, która była wyrazem uznania dla obydwu polityków dla ich wkładu w pokojowy charakter przemian w RPA, które doprowadziły do demokratyzacji i zniesienia segregacji rasowej.
W życiu prywatnym
W swoje 80. urodziny Mandela, który pełnił wówczas funkcję prezydenta RPA, poślubił 52-letnią wdowę po prezydencie Mozambiku, Grację Machel. Było to trzecie małżeństwo Mandeli. Pierwsze — z Evelyn Ntoko rozpadło się po 12 latach. Drugie — z Winnie Madikizelą, która uczestniczyła w walce politycznej męża, i była żoną czasie jego 27-letniego uwięzienia zakończyło się po 34 latach w atmosferze skandalu i oskarżeń wzajemnych. Mandela rozstał się z żoną, gdy oskarżano ją o afery polityczne i finansowe, a także liczne romanse.
Ludzie z otoczenia Mandeli często przyrównują jego maniery do stylu życia brytyjskiego dżentelmena z epoki wiktoriańskiej. Jest niezwykle staroświecki, konserwatywny. Nie pali, nie pije, nie używa mocnych słów. Ocenia ludzi w sposób niezwykle zdystansowany używając słów: „właściwe” i „niewłaściwe”, zamiast ostrzejszych epitetów. Mimo wielu prób nie oduczono jednak Mandeli zwyczaju wygrażania palcem swoim politycznym adwersarzom i dziennikarzom.
Królewskie maniery wyniósł z tradycyjnego, afrykańskiego domu. Zgodnie z tradycją każde publiczne wystąpienie króla powinni anonsować przybrani w lamparcie skóry i pióra heroldowie ibongi. Do zwyczaju tego powrócono w czasie pierwszego posiedzenia nowo wybranego parlamentu po zniesieniu apartheidu. Podczas gdy wystrojony we frak Mandela otwierał obrady, ibongi krzyczeli ze wszystkich stron sali posiedzeń „Oto nadchodzi! Najpotężniejszy ze wszystkich, nieustraszony i niezwyciężony, nieugięty, silniejszy niż lew i potężniejszy niż słoń!”.
Ziomkowie Mandeli z ludu Khosa, zamieszkującego południowowschodnie wybrzeża RPA, porównują go do legendarnego, XIX-wiecznego króla Hintsy, który zginął, walcząc z nacierającymi przybyszami z Europy.
Jest niezwykle lojalny w kontaktach z innymi ludźmi. Mimo nacisków politycznych nie zerwał przyjaźni z dyktatorami Kuby — Fidelem Castro i Libii — Muammarem Kadafim. Na swe przyjęcia urodzinowe zaprasza byłych strażników z więzienia. Mandela jest zaangażowany w walkę z AIDS. Cztery osoby z jego rodziny, w tym syn, zmarły z powodu AIDS. Mandela nie ukrywał przyczyny śmierci najbliższych, przeciwnie, traktuje ją jako ostrzeżenie dla innych.

GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA

Biografie, życiorysy, losy oraz historie ważnych dla społeczeństwa ludzi, takich jak pisarze, sportowcy, naukowcy, muzycy, aktorzy, politycy. Ciekawostki o znanych oraz popularnych ludziach, informacje o ich życiu prywatnym i dorobku zawodowym.

Biografie, życiorysy, losy oraz historie ważnych dla społeczeństwa ludzi, takich jak pisarze, sportowcy, naukowcy, muzycy, aktorzy, politycy. Ciekawostki o znanych oraz popularnych ludziach, informacje o ich życiu prywatnym i dorobku zawodowym.

Biografie, życiorysy, losy oraz historie ważnych dla społeczeństwa ludzi, takich jak pisarze, sportowcy, naukowcy, muzycy, aktorzy, politycy. Ciekawostki o znanych oraz popularnych ludziach, informacje o ich życiu prywatnym i dorobku zawodowym.