Biografie, życiorysy, losy oraz historie ważnych dla społeczeństwa ludzi, takich jak pisarze, sportowcy, naukowcy, muzycy, aktorzy, politycy. Ciekawostki o znanych oraz popularnych ludziach, informacje o ich życiu prywatnym i dorobku zawodowym.

Gall Anonim

Żył w 2. połowie XI–1. połowa XII w. Przez Marcina Kromera z wyczuciem nazwany Gallem, gdyż wedle — obecnie najlepiej umotywowanej hipotezy — jako młody człowiek kształcił się w Orleanie lub Tours; do Polski trafił przez Prowansję i Węgry i w nowej ojczyźnie obracał się w kręgach dworskich i kancelarii książęcej; jej przełożonego, Michała z rodu Awdańców, uważa się za współpracownika i sprawcę powstania kroniki.

Kronika

Swe dzieło Gall Anonim tworzył po 1112, a przed 1116, stawiając sobie za cel opisanie dokonań Bolesława III Krzywoustego. Jego czyny (gesta) wypełniają całą trzecią księgę utworu, choć obejmują tylko okres 4 lat panowania księcia (1109–13). Dwie pozostałe, podobnej objętości księgi, ukazują dzieje rodu Piastów — przodków i poprzedników Krzywoustego, począwszy od czasów zdobycia władzy w państwie przez Siemowita. Formując wykład o polskich dziejach, Gall Anonim polegał przede wszystkim na dworskiej tradycji historycznej, przekazanej mu ustnie przez przedstawicieli elity polityczno-intelektualnej. Uwiecznił więc m.in. podanie dynastyczne oświetlające karierę książęcą domu Piasta; ze strzępów opowiadań o Mieszku I, Bolesławie I Chrobrym, Kazimierzu I Odnowicielu zbudował barwne i przekonujące porterety wybitnych władców i ich panowania, w przypadku zaś Chrobrego dał monumentalny obraz króla polski złotego wieku. Samodzielnie już mógł obserwować (najpóźniej od 1113) działania swego bohatera-chlebodawcy: gloryfikował go jako prawego księcia i niestrudzonego wojownika — obrońcę kraju, zacierając piętno bratobójcy, jakim po oślepieniu Zbigniewa był naznaczony książę; przekonywał, że bez Bolesława Krzywoustego — Piasta, pana przyrodzonego kraju, Polska się nie ostanie. Krzywousty zawdzięcza także kronikarzowi rzadką w średniowieczu dokumentację dziecięco-młodzieńczych dokonań na polowaniach i łupieżczych wyprawach. Fundamentalne znaczenie kroniki dla późniejszego dziejopisarstwa pol. nie ulega wątpliwości, jakkolwiek wizja ojczystych dziejów pióra Wincentego zwanego Kadłubkiem przykryła rzeczywistość powołaną do życia przez Galla.

Główne wydania

Pierwsze wydanie kroniki: Vincentius Kadlubko et Martinus Gallus historiae Poloniae vetustissimi (G. Lengnich, 1749); pełne wydanie: Martini Galli chronicon ... (J.W. Bandtkie, 1824); ostatnie wydanie: Galli Anonymi cronicae et gesta ducum sive principum Polonorum (K. Maleczyński, w: Monumenta Poloniae Historica, Series Nova, t. 2, 1952); pierwszy przekład H. Kownacki (1821), ostatni — R. Grodecki: Anonim tzw. Gall, Kronika polska (1923, wydanie 7, w opracowaniu M. Plezi, 1996).

GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA

Biografie, życiorysy, losy oraz historie ważnych dla społeczeństwa ludzi, takich jak pisarze, sportowcy, naukowcy, muzycy, aktorzy, politycy. Ciekawostki o znanych oraz popularnych ludziach, informacje o ich życiu prywatnym i dorobku zawodowym.

Biografie, życiorysy, losy oraz historie ważnych dla społeczeństwa ludzi, takich jak pisarze, sportowcy, naukowcy, muzycy, aktorzy, politycy. Ciekawostki o znanych oraz popularnych ludziach, informacje o ich życiu prywatnym i dorobku zawodowym.

Biografie, życiorysy, losy oraz historie ważnych dla społeczeństwa ludzi, takich jak pisarze, sportowcy, naukowcy, muzycy, aktorzy, politycy. Ciekawostki o znanych oraz popularnych ludziach, informacje o ich życiu prywatnym i dorobku zawodowym.