Atlas Gór

Magazyn "Góry" - to próba kompleksowego przedstawienia najważniejszych pasm górskich na świecie. Pokazujemy piękno gór, poszerzamy wiedzę na ich temat, a także chcemy być inspiracją dla początkujących jak i zaawansowanych wspinaczy, alpinistów. Góry od wieków fascynowały człowieka. Na trwałe związane są z takimi przymiotami jak piękno, majestat, niedostękność, dziewiczy, surowy klimat. Niektóre z nich są łatwo dostępne, inne z kolei zachowują swój czar dla nielicznych. Odkrywanie ich to wspaniałe hobby, pasja na całe życie. Zapraszamy do wspólnego ich odkrywania przy filiżance kawy, czytając ten dział GMI lub aktywnie poprzez udział w wyprawach górskich. Wiele z nich można zorganizować względnie niskim kosztem. Niemal na wszystkich kontynentach, krajach znajdziemy coś dla siebie. Szlaki górskie czekają na odkrywanie. Poczój magię gór. Idź granią na styku nieba i ziemi.

Atlas Gór

Od niepamiętnych czasów góry stanowiły wyzwanie dla śmiałków, miejsce gdzie skrywały się nieposkromione siły natury, źródło życia. Z czasem człowiek "oswajał je" zdobywając coraz to wyższe, partie gór, szczyty. Obecnie prowadzone są liczne wyprawy mające na celu "podbój gór". Niewiele szczytów pozostało nie zdobytych. Jednak stały pozostaje dla nich zachwyt i podziw. Są źródłem inspiracji dla wypraw, malarzy, pisarzy. To oni tworzą romantyczny charakter Gór.

GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA

Zwiedzaj razem z Grupa Media Informacyjne

Andy (hiszp. Los Andes, Cordillera de los Andes) – łańcuch górski w Ameryce Południowej na terytorium Wenezueli, Kolumbii, Ekwadoru, Peru, Boliwii, Chile i Argentyny. Są to góry fałdowe ciągnące się wzdłuż Oceanu Spokojnego od zatoki Morza Karaibskiego na północy po Ziemię Ognistą na południu, na przestrzeni ponad 9000 km[1] – najdłuższy łańcuch górski na Ziemi. Szerokość wynosi 200–800 km. Najwyższymi szczytami są Aconcagua (6961 m[2]), Ojos del Salado (6893 m) oraz Nevado Pissis (6793 m).

Podział

Andy dzielą się na Andy Północne (położone w strefach klimatów równikowego i podrównikowego, umownie, do ok. 12°S), Andy Środkowe (znajdujące się w strefie klimatu zwrotnikowego, od ok. 12 do ok. 29°S) i Andy Południowe (położone w strefach klimatów podzwrotnikowego, umiarkowanego i subpolarnego, od ok. 29°S).

Składają się z 2–4 łańcuchów górskich, zwanych kordylierami: Kordyliery Wschodniej (wzdłuż wybrzeża M. Karaibskiego), Centralnej (równolegle do K. Zachodniej, od Morza Karaibskiego po Andy Centralne), Zachodniej (od Morza Karaibskiego do przylądka Horn) i Nadbrzeżnej (wzdłuż brzegu Oceanu Spokojnego). Kordyliera Wschodnia tworzy w Wenezueli podwójny grzbiet – Andy Karaibskie[1]. Rozdzielają je głębokie, podłużne obniżenia (jak Wielka Dolina Centralna w Ekwadorze czy Dolina Środkowochilijska)[1]

Historia i rzeźba

Andy zostały wypiętrzone w orogenezie alpejskiej. Zbudowane są z różnorodnych skał magmowych, osadowych i metamorficznych, z dużym udziałem młodych pokryw lawowych. Są obszarem aktywnym sejsmicznie z najwyższymi na świecie wulkanami: w Andach Północnych m.in. Tolima (5215 m), Antisana (5704 m), Cotopaxi (5896 m) – uważany za jeden z najbardziej aktywnych wulkanów, oraz Andach Środkowych m.in. El Misti (5822 m), Llullaillaco (6739 m) – najwyższy czynny wulkan.

Klimat i stosunki wodne

Andy są położone w kilku strefach klimatycznych, począwszy od północy od klimatów równikowych, poprzez zwrotnikowe, podzwrotnikowe i umiarkowane aż po klimat subpolarny na krańcach południowych. Prawie wszędzie panuje chłodny klimat górski z wyraźnie wykształconą piętrowością.

Andy tworzą barierę klimatyczną, która ogranicza wpływ Oceanu Spokojnego na klimat wnętrza Ameryki Południowej. Wzdłuż biegnie główny wododział kontynentu południowoamerykańskiego. Mają tam źródła: Amazonka, Colorado, Rio Negro, Chubut, Magdalena, a także liczne dopływy Orinoka, Amazonki i Parany. Niektóre rzeki, zwłaszcza w Andach Środkowych, mają charakter okresowy lub epizodyczny. Na terenie Andów występują liczne jeziora (głównie na terenie Andów Południowych).

Flora i fauna

Na północy stoki Andów porośnięte są wilgotnym lasem równikowym, w którym rosną np. przedstawiciele Espeletia. Dla części środkowej charakterystyczne są formacje pustynne i półpustynne (tzw. puna); lasy porastają tę część Andów wyłącznie od strony wschodniej. Na śródgórskich wyżynach w miejscach pustynnych napotkać można solniska, np. na pustyni Atakama – występuje tam uboga roślinność, głównie słonorośla, kaktusy, z rzadka krzewy. Dalej na południe pojawiają się od strony oceanu zimozielone zarośla twardolistne, zaś po stronie kontynentu – stepy. Na obszarach nadmorskich, zalewanych podczas przypływów, rosną namorzyny. Powyżej 40°S występuje roślinność antarktyczna. Wyżynę Patagońską porasta roślinność stepowa i półpustynna, a na Ziemi Ognistej występuje tundra subarktyczna[1].

Charakterystycznymi dla Andów gatunkami zwierząt są lamy, gwanako andyjskie, wikunia, tapir górski, jelenie: huemale, kilka gatunków z rodzaju Mazama, pudu, niedźwiedź andyjski; z ptaków m.in. kondorowate, łyska andyjska i skalikurek andyjski. Żyją tam także koszatniczki.

Szczyty według wysokości:

Najważniejsze szczyty w Andach:

Chile:

Monte San Valentín, 4058 m n.p.m.
Cerro Paine Grande, około 2750 m n.p.m.
Cerro Macá, około 2300 m n.p.m.
Monte Darwin, około 2500 m n.p.m.
Volcan Hudson, około 1900 m n.p.m.
Granica boliwijsko-chilijska:
Acotango, 6052 m n.p.m.
Cerro Minchincha, 5305 m n.p.m.
Irruputuncu, 5163 m n.p.m.
Licancabur, 5920 m n.p.m.
Olca, 5407 m n.p.m.
Parinacota, 6348 m n.p.m.
Paruma, 5420 m n.p.m.
Pomerape, 6282 m n.p.m.

Argentyna:

Aconcagua, 6961 m n.p.m.
Cerro Bonete, 6759 m n.p.m.
Galan, 5912 m n.p.m.
Incahuasi, 6620 m n.p.m.
Mercedario, 6720 m n.p.m.
Pissis, 6795 m n.p.m.
Granica argentyńsko-chilijska:
Cerro Bayo, 5401 m n.p.m.
Cerro Chaltén, 3375 m n.p.m.
Cerro Escorial, 5447 m n.p.m.
Cordón del Azufre, 5463 m n.p.m.
Falso Azufre, 5890 m n.p.m.
Lastarria, 5697 m n.p.m.
Llullaillaco, 6739 m n.p.m.
Maipo, 5264 m n.p.m.
Marmolejo, 6110 m n.p.m.
Ojos del Salado, 6893 m n.p.m.
Olca, 5407 m n.p.m.
Sierra Nevada de Lagunas Bravas, 6127 m n.p.m.
Socompa, 6051 m n.p.m.
Nevado Tres Cruces, 6749 m n.p.m.
Tupungato, 6570 m n.p.m.

Boliwia:

Ancohuma, 6427 m n.p.m.
Cabaray, 5860 m n.p.m.
Chacaltaya, 5421 m n.p.m.
Huayna Potosi, 6088 m n.p.m.
Illampu, 6368 m n.p.m.
Illimani, 6438 m n.p.m.
Macizo de Larancagua, 5520 m n.p.m.
Macizo de Pacuni, 5400 m n.p.m.
Nevado Anallajsi, 5750 m n.p.m.
Sajama, 6542 m n.p.m.
Patilla Pata, 5300 m n.p.m.
Tata Sabaya, 5430 m n.p.m.

Peru:

Alpamayo, 5947 m n.p.m.
Carnicero, 5960 m n.p.m.
El Misti, 5822 m n.p.m.
El Toro, 5830 m n.p.m.
Huascaran, 6768 m n.p.m.[1]
Jirishanca, 6094 m n.p.m.
Rasac, 6040 m n.p.m.
Rondoy, 5870 m n.p.m.
Sarapo, 6127 m n.p.m.
Seria Norte, 5860 m n.p.m.
Siula Grande, 6344 m n.p.m.
Yerupaja, 6635 m n.p.m.
Yerupaja Chico, 6089 m n.p.m.

Ekwador:

Antisana, 5753 m n.p.m.
Cayambe, 5790 m n.p.m.
Chimborazo, 6267 m n.p.m.
Corazón, 4790 m n.p.m.
Cotopaxi, 5897 m n.p.m.
El Altar, 5320 m n.p.m.
Illiniza, 5248 m n.p.m.
Pichincha, 4784 m n.p.m.
Reventador, 3562 m n.p.m.
Sangay, 5230 m n.p.m.
Tungurahua, 5023 m n.p.m.

Kolumbia:

Cristóbal Colón, 5775 m n.p.m.
Galeras, 4276 m n.p.m.
Nevado del Huila, 5700 m n.p.m.
Nevado del Ruiz, 5389 m n.p.m.
Ritacuba Blanco, 5410 m n.p.m.
Nevado del Quindío, 5215 m n.p.m.

Wenezuela:

Pico Bolívar, 4981 m n.p.m.
Pico Humboldt, 4940 m n.p.m.
Pico La Concha, 4870 m n.p.m.
Pico Piedras Blancas, 4740 m n.p.m.

Source: Wikipedia.

GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA

Od niepamiętnych czasów góry stanowiły wyzwanie dla śmiałków, miejsce gdzie skrywały się nieposkromione siły natury, źródło życia. Z czasem człowiek "oswajał je" zdobywając coraz to wyższe, partie gór, szczyty. Obecnie prowadzone są liczne wyprawy mające na celu "podbój gór". Niewiele szczytów pozostało nie zdobytych. Jednak stały pozostaje dla nich zachwyt i podziw. Są źródłem inspiracji dla wypraw, malarzy, pisarzy. To oni tworzą romantyczny charakter Gór.

Od niepamiętnych czasów góry stanowiły wyzwanie dla śmiałków, miejsce gdzie skrywały się nieposkromione siły natury, źródło życia. Z czasem człowiek "oswajał je" zdobywając coraz to wyższe, partie gór, szczyty. Obecnie prowadzone są liczne wyprawy mające na celu "podbój gór". Niewiele szczytów pozostało nie zdobytych. Jednak stały pozostaje dla nich zachwyt i podziw. Są źródłem inspiracji dla wypraw, malarzy, pisarzy. To oni tworzą romantyczny charakter Gór.

Od niepamiętnych czasów góry stanowiły wyzwanie dla śmiałków, miejsce gdzie skrywały się nieposkromione siły natury, źródło życia. Z czasem człowiek "oswajał je" zdobywając coraz to wyższe, partie gór, szczyty. Obecnie prowadzone są liczne wyprawy mające na celu "podbój gór". Niewiele szczytów pozostało nie zdobytych. Jednak stały pozostaje dla nich zachwyt i podziw. Są źródłem inspiracji dla wypraw, malarzy, pisarzy. To oni tworzą romantyczny charakter Gór.