 RYS HISTORYCZNY
- Około 5000 lat p.n.e w Egipcie pojawiły się pierwsze ryciny przedstawiające masaż.
- Około 3000 lat p.n.e. wzmianki opisowe o masażu pojawiły się w starochińskim dziele „kung – fu”.
- W roku 1800 p.n.e. w indyjskiej księdze „Veda” znalazły się opisy masażu i sposobu jego wykonywania.
- Początki znaczenia masażu jako metody leczniczej:
- - opisy Hipokratesa, Celsusa i Galena,
- - kroniki starożytnego Rzymu wspominają o leczeniu rwy kulszowej u Juliusza Cezara za pomocą masażu,
- - początki masażu sportowego i kosmetycznego w starożytnej Grecji i Rzymie,
- - do połowy XIV w. w Polsce po kąpieli w łaźni parowej wykonywano klepanie rózgami dla polepszenia odżywiania tkanek,
- - w XVI w. we Francji chirurg Ambroży Para zapoczątkował opis technik i ich znaczenie, badanie nad fizjologią masażu oraz jego stosowaniem:
- głaskanie – wpływ na skórę, na uśmierzenie bólu w miejscach operowanych,
- silniejsze głaskanie i nacieranie działa na mięśnie,
- - angielski filozof Becon Werulamski opisał masaż jako element mechanoterapii,
- - Fridrich Hoffmann docenił masaż jako metodę leczenia naturalnego w chirurgii i różnych chorobach,
- - w wieku XIX szwedzki lekarz Per Henrik Ling, założyciel Centralnego Instytutu Gimnastycznego w Sztokholmie, uznał masaż jako element metody terapeutyczno – higienicznej zwanej „Gimnastyką Szwedzką”,
- - francuski lekarz Martin de Lyon zauważył na własnym przykładzie skuteczność masażu w przypadku lumbago,
- - Johan Mezger, ojciec masażu naukowego, tworzy szkoły masażu klasycznego Holandia-Amsterdam; opracował w jednym dziele cały system metod masażu, a także wskazań i przeciwwskazań do jego stosowania, w oparciu o doświadczenia i badania własne, jak i dostępną nieliczną literaturę; szczególnie dobre rezultaty osiągnął w leczeniu stawów; dzięki niemu masaż trafił do klinik chirurgii, laryngologii, okulistyki i innych,
- - z końcem wieku XIX miał miejsce Europejski Zjazd Chirurgów, który w dużej części został poświęcony masażowi w leczeniu i profilaktyce schorzeń,
- - umniejszczenie roli masażu w lecznictwie spowodowało pojawienie się „cudotwórców” bez żadnego przygotowania naukowego,
- - badania Henry’ego Heada (w roku 1889), Robina McKenzie (w roku 1917) i Wolfganga Kohlrauscha (w roku 1937) posłużyły za fundamenty masażu segmentarnego w celu leczenia schorzeń internistycznych.
Masażem nazywamy zabiegi wykorzystujące różne techniki, które wywierają określony wpływ na powierzchniowe i głębokie tkanki organizmu człowieka. Masaż znajduje szerokie zastosowanie w leczeniu i rehabilitacji wielu chorób, profilaktyce oraz zabiegach odnowy biologicznej.
Nie należy zapominać, że masaż to także doskonały zabieg kosmetyczny (np. modelujący sylwetkę) czy też relaksacyjny (działający uspokajająco i odprężająco).
WKŁAD POLAKÓW W ROZWÓJ MASAŻU
- Izydor Zabłudowski – kierował Zakładem Masażu Leczniczego na Uniwersytecie Berlińskim – zasłużył się dla zrównania masażu z innymi dziedzinami wiedzy lekarskiej na poziomie uniwersyteckim.
- Jan Zaorski – prof. Uniwersytetu Warszawskiego, założyciel szkoły masażu i autor podręcznika pt. „Mieszenie Lecznicze” (1927).
- prof. Józef Jankowiak – wieloletni dyrektor Instytutu Balneoklimatologii, Bioklimatologii i Medycyny Fizykalnej w Poznaniu, autor podręcznika „Masaż Leczniczy” (1974).
W TRAKCIE ROZWOJU MASAŻ PODZIELIŁ SIĘ NA KIERUNKI:
- - masaż leczniczy
- - masaż sportowy
- - masaż higieniczno-kosmetyczny.
- Obecnie jest to zabieg fizjoterapeutyczny; zespół technik leczniczych mających na celu zdiagnozowanie i skuteczne zmniejszenie lub usunięcie dolegliwości pacjenta, a także polepszenie jego samopoczucia fizycznego i psychicznego, dzięki zastosowaniu specjalnie opracowanych chwytów i technik dotyku na odkrytym ciele pacjenta przez odpowiednio przygotowanego i wyposażonego w wiedzę medyczną i sprawne ręce masażystę.
Masaż (klasyczny) dzieli się na :
1. MASAŻ SPECJALISTYCZNY:
- segmentarny,
- izometryczny,
- okostnowy,
- łącznotkankowy.
2. MASAŻ W ŚRODOWISKU WODNYM:
- wirowy,
- podwodny,
- natryskowy.
3. MASAŻ PRZYRZĄDOWY:
- wibracyjny (aquavibron),
- pneumatyczny (aparat BOA),
- synkardialny (synkardon, synchrosystol).
4. MASAŻ METODĄ ŁĄCZONĄ
METODY MASAŻU:
- masaż ręczny,
- masaż przy użyciu aparatów (metoda przyrządowa),
- metoda łączona (ręczno-przyrządowa).
FORMY MASAŻU:
- krótko-bodźcowy (10-20 min.),
- średnio-bodźcowy (20-30 min.),
- długo-bodźcowy (30-60 min.).
TECHNIKI MASAŻU KLASYCZNEGO:
- głaskanie,
- rozcieranie,
- ugniatanie,
- uciskanie,
- oklepywanie,
- wibracja poprzeczna i podłużna,
- wałkowanie,
- roztrząsanie.
ODDZIAŁYWANIE MASAŻU NA POSZCZEGÓLNE UKŁADY
WPŁYW NA UKŁAD KRĄŻENIA:
- wzrost pojemności wyrzutowej i minutowej serca
- polepszenie krążenia płucnego i przyspieszenie procesów dyfuzyjnych w płucach
- spadek ciśnienia krwi przez wydzielanie histaminy, która rozszerza naczynia krwionośne
- po około 20 min. po zabiegu notuje się wzrost ciśnienia krwi, wywołany przez zwiększenie wydzielania adrenaliny w nadnerczach, która zwęża naczynia krwionośne
- polepszenie efektywności pracy serca i naczyń tętniczych dzięki zwiększonej wydolności mięśnia sercowego i mięśni gładkich tętnic obwodowych
- zwiększenie przepływu krwi przez narządy wewnętrzne
- wzrost dotlenienia ośrodkowego układu nerwowego, tkanek i narządów
WPŁYW NA UKŁAD ODDECHOWY:
- polepszenie pracy mięśni oddechowych (zwłaszcza międzyżebrowych),
- zwiększenie czynności wydzielniczej oskrzeli, co przyczynia się do lepszego udrożnienia i oczyszczenia dróg oddechowych,
- pogłębienie wdechu i wydechu,
- zwiększenie wentylacji oraz pojemności oddechowej i całkowitej płuc.
WPŁYW NA UKŁAD POKARMOWY:
- poprawa funkcjonowania mięśni poprzecznie prążkowanych jamy brzusznej (tzw. tłoczni brzusznej), również ich funkcji podporowej dla kręgosłupa,
- poprawa ukrwienia gruczołów i narządów wewnętrznych, a tym samym ich czynności wydzielniczej,
- polepszenie trawienia i wchłaniania substancji pokarmowych oraz ich transportu do narządów i tkanek,
- przyspieszenie usuwania z organizmu produktów niewykorzystanych.
WPŁYW NA UKŁAD MOCZOWY:
- poprawa odżywienia i ukrwienia nerek,
- wzrost czynności filtracyjnej nerek,
- zwiększenie wydalania moczu,
WPŁYW NA SKÓRĘ:
- usuwanie ze skóry złuszczonego naskórka i wydzielin skóry,
- odsłaniają się pory skóry,
- ułatwione jest oddychanie skórne (ok. 1% ogólnego poboru tlenu),
- łatwiejsze staje się wchłanianie środków wspomagających masaż i leków.
- polepsza się koloryt, jędrność i elastyczność skóry, dzięki aktywizacji krążenia i oddychania skórnego.
WPŁYW NA TKANKĘ MIĘŚNIOWĄ:
- usprawnienie mięśni przez regulację napięcia,
- usuwanie zbędnych metabolitów, zwłaszcza powstałych w wyniku pracy mięśni, np. kwasu mlekowego,
- polepszenie transportu produktów odżywczych i tlenu, dzięki rozszerzeniu naczyń krwionośnych,
- działanie rozgrzewające,
- polepszenie trofiki, jędrności, wytrzymałości, elastyczności i gotowości do pracy,
- zwiększona kurczliwość i rozciągliwość mięśni,
- likwidowanie wtórnych zmian chorobowych za pomocą masażu segmentalnego.
WPŁYW NA TKANKĘ NERWOWĄ:
- podczas masażu zwiększa się ukrwienie i utlenowanie tkanki nerwowej – czyli jej odżywienie,
- regulacja przewodzenia impulsów nerwowych.
WSKAZANIA DO MASAŻU KLASYCZNEGO:
ZABIEG CAŁKOWITY:
- ogólne zaburzenia statyczne,
- dla pobudzenia krążenia w długich unieruchomieniach – przeciwodleżynowo,
- nerwice psychogenne – łagodny masaż obniża pobudliwość układu nerwowego,
- stany wyczerpania bez zmian organicznych,
- rekonwalescencja,
- u sportowców jako masaż kondycyjny.
ZABIEG CZĘŚCIOWY:
- przewlekła niewydolność krążenia – ułatwienie odpływu krwi żylnej i chłonki,
- choroby obwodowych naczyń krwionośnych,
- niskie ciśnienie krwi,
- zespoły żylakowate kończyn dolnych – bez owrzodzeń i wyprysków,
- stwardnienie tętnic obwodowych,
- w stanach po zapaleniach żył – po wyleczeniu stanu zapalnego,
- zaburzenia odżywcze i troficzne skóry,
- przewlekłe i nawracające odmrożenia,
- blizny pooperacyjne i pourazowe,
- nadmiernie obniżone napięcie i zdolność kurczenia się tkanki mięśniowej,
- przeciwdziałanie zanikom mięśni z nieczynności,
- próba uzyskania przyrostu włókien przy porażeniach i niedowładach nerwów obwodowych,
- stany pourazowe – zmiażdżenia, zerwania włókien, krwawe wylewy,
- przewlekłe stany zapalne mięśni,
- stany zmęczenia po wysiłkach fizycznych,
- zaparcia,
- osłabienie wydolności mięśni gładkich trzewi,
- porażenia i niedowłady nerwów obwodowych,
- porażenia i niedowłady mięśni,
- przewlekłe zapalenie nerwów, nerwobóle,
- zespoły wypadnięcia krążka międzykręgowego – dyskopatia,
- zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego,
- stany po urazach ośrodkowego układu kręgowego,
- choroby mózgu i opon mózgowych,
- choroby naczyń krwionośnych mózgu z niedowładami lub porażeniami mięśni,
- bezsenność,
- choroba Parkinsona,
- stany pourazowe,
- stany po złamaniach kości – po uzyskaniu pełnego zrostu,
- stany po unieruchomieniach,
- przy przykurczach mięśniowych po złamaniach, unieruchomieniach oraz chorobach kości i stawów,
- zmiany przeciążeniowe,
- po zabiegach chirurgicznych narządu ruchu – po wygojeniu ran,
- reumatoidalne zapalenie stawów – RZS,
- choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa,
- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa – ZZSK,
- okołostawowe zapalenie barku,
- krzywica,
- wady postawy,
- skolioza kręgosłupa,
- płaskostopie,
- mózgowe porażenie dziecięce,
- zmiany przeciążeniowe narządu ruchu powstałe w wyniku wymuszonej pozycji ciała,
- choroby układu nerwowego zaistniałe w wyniku dużej ekspozycji zawodowej (stres, nerwice).
PRZECIWWSKAZANIA DO MASAŻU KLASYCZNEGO:
- ostre stany zapalne i alergiczne,
- ostre ropne stany zapalne skóry,
- zapalenia węzłów chłonnych,
- zakrzepy, zapalenia żył,
- zaawansowana miażdżyca naczyń obwodowych,
- hemofilia, krwotoki i ryzyko ich wystąpienia,
- ogniska przerzutów nowotworowych,
- łamliwość kości,
- tętniaki,
- uszkodzenia ciągłości tkanek,
- stany gorączkowe,
- zapalenie szpiku kostnego z przetokami,
- ostre stany zapalne stawów,
- kamica nerkowa i wątrobowa,
- choroby jelit przebiegające z krwawieniami i przewlekłymi niedrożnościami,
- krwotoki i stany zagrażające krwawieniem.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
