 Wirusowe Gorączki Krwotoczne
Gorączka krwotoczna czym jest wirusowa gorączka krwotoczna
Wirusowe gorączki krwotoczne, tym mianem określa się zbiór bardzo podobnych do siebie chorób, głównie tropikalnych, wywoływanych przez kilka rodzajów stawonogów. Należą do nich m.in. komary i kleszcze. Wirusowe gorączki krwotoczne powodują przede wszystkim objawy związane z uszkodzenia układu nerwowego i najczęściej do zarażenia nimi dochodzi w momencie ukąszenia przez owada. Ich rezerwuarem są bardzo często zwierzęta takie, jak ssaki, a także ptaki. Zachorowania na te schorzenia można uniknąć przede wszystkim dzięki prewencji oraz świadomości, istniejącego zagrożenia. Jakie wirusowe gorączki krwotoczne
można wyróżnić, jakie są ich objawy i czy można skutecznie z nimi walczyć?
Czym są wirusowe gorączki krwotoczne?
Wirusowe gorączki krwotoczne, wywoływane są przez różnorodne wirusy zawierające RNA, są to głównie Flawiwirusy, Bunyawirusy, Filowirusy oraz Arenawirusy. Można je podzielić na kilka grup, a głównym rezerwuarem wszystkich wirusowych gorączek krwotocznych są zwierzęta takie, jak krowy, kozy, ptaki, małpy, nietoperze, kleszcze i komary. W dwóch przypadkach rezerwuarem tych chorób są ludzie, jest to gorączka Denga oraz Żółta gorączka. Pomimo tego, jeśli dojdzie do zakażenia człowieka, może on przekazać tę chorobę dalej, np. będąc ukąszony przez komara, drogą kropelkową lub drogą płciową. Jedną z najpopularniejszych wirusowych gorączek krwotocznych jest żółta gorączka, której skutecznie można zapobiegać, dzięki szczepieniom. Niezwykle powszechna jest także Ebola, jedna z najgroźniejszych gorączek krwotocznych. Niestety, co roku można odnotować aż 70% przypadków śmiertelnych wśród wszystkich zachorowań na Ebolę. Co ciekawe, wirusowe gorączki krwotoczne nie należą do listy zamkniętych chorób, co kilka lat na tej liście pojawiają się nowe odmiany choroby. W 2008 roku wyizolowano kolejne szczepy wirusów z rodziny Arenawirusów i bardzo możliwe, że w najbliższym czasie kolejne choroby trafią na listę.
Wirusowe gorączki krwotoczne - występowanie
Schorzenia wywoływane przez wirusy gorączek krwotoczny, występują głównie w klimacie tropikalnym, gdzie bardzo często można odnotować wysokie temperatury oraz wilgoć. Większość tych chorób można także spotkać na kontynencie afrykańskim: Afryce Zachodniej, Wschodniej, Południowej, Północnej oraz Subsaharyjskiej. Schorzenia wywoływane przez te wirusy są popularne również na terenach w Azji oraz w Ameryce Południowej, gdzie temperatury potrafią być naprawdę wysokie. Jeżeli chodzi o Europę, wirusowe gorączki krwotoczne bardzo często są zwyczajną „pamiątką” przywiezioną z wizyty w krajach tropikalnych. Chorzy skarżą się na bardzo niespójne objawy, które często przypominają zwykłe przeziębienie oraz zaawansowaną grypę. Mimo to w Europie coraz częściej dochodzi do występowania bardzo skrajnych wysokich temperatur, głównie latem. Słupki rtęci pokazują niemalże 40 stopni, dlatego niewykluczone, że w takich warunkach będzie można w końcu spotkać się z chorobą, wywoływaną przez wirus gorączki krwotocznej. Już w przeszłości odnotowano fakt przywiezienia do Europy choroby wirusowej, miało to miejsce podczas nielegalnego transportu zużytych opon z Azji. „Afrykańskie” komary zadomowiły się wewnątrz nich. Jadąc jednak do krajów tropikalnych, należy przedsięwziąć środki ostrożności. Co istotne, istnieje także wirusowa gorączka krwotoczna, która rozwija się głównie na Syberii, przenoszą ją komary, a rezerwuarem są gryzonie. Jest to omska gorączka krwotoczna.
Gorączka krwotoczna
Czy łatwo można zarazić się wirusową gorączką krwotoczną?
Wirusami, które powodują typowe gorączki krwotoczne, można się bardzo szybko zarazić. Najczęściej człowiek zostaje zarażony chorobą poprzez ugryzienie komara lub kleszcza. Jak wiadomo, ukąszeń tych nie sposób w 100% uniknąć. Rzadziej rejestruje się przypadki zarażenia poszczególnych osób poprzez transfuzję krwi lub transplantację organów. Pacjenci, którzy poddawani są tego typu zabiegom, zazwyczaj są badani pod różnym kątem. Należy jednak zaznaczyć, że wirusowe gorączki krwotoczne występują najczęściej na obszarach słabo rozwiniętych sanitarnie, czyli głównie w Afryce oraz Azji, gdzie dostęp do podstawowej opieki medycznej, nadal jest w dużej mierze mocno ograniczony. Z tego powodu nie zawsze można wykonać odpowiednie badania, które jednoznacznie mogą stwierdzić, czy dany pacjent jest całkowicie zdrowy. Wirusowe gorączki krwotoczne często przenoszą się także w życiu płodowym, wiele zarażonych matek nie zdaje sobie sprawy z faktu, że zostało zakażonych groźną chorobą. Schorzenie to najczęściej przechodzi także na dziecko. Niekiedy do zarażenia dochodzi poprzez bezpośredni kontakt z chorym zwierzęciem, z jego wydzielinami oraz odchodami. Tutaj zwykle ofiarą padają weterynarze oraz osoby pracujące w laboratoriach. Należy także wspomnieć, że turyści stanowią grupę zawyżonego ryzyka. Bardzo często to właśnie oni najszybciej łapią tropikalne choroby, dzieje się tak, ponieważ rdzenni mieszkańcy posiadają większą odporność na różnorodne schorzenia, mnożące się w ich otoczeniu. Turyści, tj. głównie osoby najmłodsze oraz najstarsze takowej odporności nie posiadają. Osoby o zaniżonej odporności oraz chore powinny unikać wyjazdów na tereny endemiczne wirusowych gorączek krwotocznych.
Obraz kliniczny VHFS
Wirusowe gorączki krwotoczne bywają niezwykle ciężkimi schorzeniami. Okres ich wylęgania się wynosi od kilku do kilkudziesięciu dni, a nawet do miesiąca. Zazwyczaj jednak już po 7 dniach, można zaobserwować pierwsze symptomy choroby. Na początku pojawia się niezwykle wysoka gorączka, która mija po około 5 dniach. Objawami towarzyszącymi gorączce, są: bóle głowy, wymioty, nudności nierzadko także zaburzenia świadomości oraz utrata przytomności. Kolejną fazą chorobową wirusowej gorączki krwotocznej jest krwawienie z różnorodnych narządów w ciele, także tych wewnętrznych! Wiąże się to przede wszystkim z uszkodzeniem drobnych naczyń krwionośnych. Objawy te zaburzają gospodarkę elektrolitową organizmu i mogą prowadzić do wykrzepiania wewnątrznaczyniowego, ciśnienia tętniczego oraz niewydolności nerek. Są to niezwykle poważne objawy dla zdrowia, a także życia człowieka, lekceważone mogą w tej fazie doprowadzić już do śmierci. Wynaczynienie krwi do skóry i różnorodnych części ciała, jest niezwykle niebezpieczne, natomiast jeśli chory przeżyje 12 pierwszych dób, rokowania zazwyczaj są pomyślne, wiele zależy także od ogólnego zdrowia pacjenta oraz odporności organizmu. Warto także od razu zapobiegać powstawaniu m.in. niewydolności nerek. Niestety, o wiele gorzej rokują typowe gorączki afrykańskie, czyli m.in. Ebola czy Lassa, tutaj śmiertelność jest zwykle o wiele większa. Umiera zazwyczaj połowa populacji, niekiedy jest to nawet 90% przypadków zachorowań!
Wirusowe gorączki krwotoczne - diagnostyka i leczenie
Rozpoznanie choroby odbywa się przede wszystkim poprzez badanie ogólnego obrazu klinicznego choroby oraz wywiad, przeprowadzony z pacjentem. Wirusowe gorączki krwotoczne bada się za pomocą metody molekularnej PCR. Bardzo skutecznie jest także wykonanie badań ELISA, czyli oznaczenie przeciwciał w klasie IgM oraz IgG. Bardzo często, gdy chory jest zarażony którąś z wirusowych gorączek krwotocznym, występuje trombocytopenia oraz leukopenia. Mimo że wirusowe gorączki krwotoczne dają dosyć jednoznaczne i charakterystyczne objawy, należy różnicować je z kilkunastoma chorobami, są to m.in.: Dur brzuszny, Posocznica meningokokowa, Tularemia, Gorączka Q, Malaria. Należy pamiętać, aby po minięciu około tygodnia, do dwóch powtórzyć ponownie wszystkie badania, które jednoznacznie będą potwierdzały występowanie którejś z wirusowych gorączek krwotocznych.
Leczenie schorzeń wywołanych przez wirus gorączki krwotocznej odbywa się przede wszystkim objawowo. Pacjent poddawany zostaje hospitalizacji i tam zapobiega się nawrotom, powikłaniom i walczy z dolegliwościami, związanymi z tą chorobą. Do licznych powikłań należy m.in. skaza krwotoczna, niewydolności nerek i niewydolność oddechowa, a nawet uszkodzenie układu nerwowego. Leczenie objawowe polega także przede wszystkim na zwalczaniu skutków ubocznych chorób wirusowych gorączek krwotocznych. W przypadku występowania wykrzepiania wewnątrznaczyniowego, stosuje się różnorodne medykamenty, będące pochodnymi heparyny. Należy jednak uważać na wykorzystywanie leków będących pochodnymi kwasu acetylosalicylowego. Profilaktycznie często stosuje się także rybawirynę, która podawana jest do zwalczania wirusa. Rybawirynę aplikuje się bezpośrednio do żyły. Podczas stosowania tego leku, należy jednak zachować ostrożność i zawsze konsultować się z lekarzem. Przedawkowanie go może doprowadzić do wielu powikłań m.in. do ostrego zapalenia trzustki.
Zapobieganie wirusowym gorączkom krwotocznym
Wybierając się na wakacje do terenów endemicznych, głównie na kontynent afrykański, warto sprawdzić listę obowiązkowych szczepień. Należy do nich przede wszystkim zastrzyk przeciwko Żółtej gorączce, dzięki temu można skutecznie ochronić się przed zapadnięciem na to schorzenie. Jak niestety wiadomo, nie na wszystkie wirusowe gorączki krwotoczne można przyjąć odpowiednią szczepionkę, warto przedsięwziąć profilaktykę i świadomie oraz dobrze przygotować się na występowanie różnorodnych chorób. Przede wszystkim dobrze jest unikać rezerwuaru komarów, a także ssaków oraz ptaków. Są to zwykle tereny wiejskie, doliny rzek, tereny trawiasto - leśne. Warto także zawsze zaopatrzyć się w specjalne repelenty, przede wszystkim te w aerozolu, dzięki którym można skutecznie uniknąć ukąszenia przez komara lub kleszcza. Dobrze jest także zabrać ze sobą na wycieczkę repelenty, imitujące różnorodne dźwięki, nieprzyjazne owadom, niesłyszalne oczywiście dla ucha ludzkiego. Kolejną z metod zapobiegania zachorowaniom na wirusowe gorączki krwotoczne, jest stosowanie przenośnych moskitier, które bardzo szybko oraz łatwo można tymczasowo umieścić w oknie. Należy także unikać bezpośredniego kontaktu z osobami zakażonymi oraz tamtejszymi zwierzętami. Jeśli dojdzie do ekspozycji na patogen wirusowych gorączek krwotocznych, należy natychmiast przyjąć dawkę rybawiryny, która może okazać się niezwykle skutecznym materiałem profilaktycznym. Głównie chodzi tu o możliwość wystąpienia Gorączka lassa oraz Gorączki krymsko - kongijskiej. Lek ten należy przyjmować przez 7 dni najlepiej w odstępach co 6 godzin. Trzeba także dokładnie myć ręce, płukać owoce i warzywa, używając do tego wody butelkowanej, nie pić z nieznanych źródeł oraz zabrać ze sobą preparat antybakteryjny, aby zawsze móc zdezynfekować dłonie. Chcąc udać się wakacje do krajów endemicznych, tam, gdzie można spotkać się z patogenami wirusowych gorączek krwotocznych, należy nie nocować pod żadnym pozorem na jakimkolwiek polu namiotowym, lecz zawsze w pomieszczeniach zamkniętych, najlepiej klimatyzowanych.
Oto główne rodzaje Wirusowych gorączek krwotocznych, z 4 rodzin wirusowych: Flawiwirusów, Bunyawirusów, Filowirusów oraz Arenawirusów.
Żółta gorączka - żółta febra
Jedną z najbardziej popularnych gorączek krwotocznych jest Żółta gorączka, tzw. Żółta febra. Wywodzi się ona z rodziny flawiwirusów i można się nią zarazić poprzez ukąszenie komara. Co istotne, jest to jedna z niewielu wirusowych gorączek krwotocznych, na którą istnieje skuteczna szczepionka. Wybierając się na tereny endemiczne, warto zakupić tę szczepionkę. Żółta gorączka występuje głównie w krajach tropikalnych, czyli w Ameryce Południowej oraz Ameryce Środkowej. Można także spotkać w Afryce głównie Subsaharyjskiej oraz Zachodniej. Mimo że istnieje skuteczny lek przeciwdziałający tej chorobie, co roku zapadania na nią aż 200 tysięcy nowych przypadków, z tego aż 30 tysięcy osób umiera. Jest to niezwykle zatrważająca liczba, biorąc pod uwagę możliwości medycyny, są to jednak najczęściej osoby z obszarów endemicznych, które nie posiadają dostępu do sanitariatów oraz do podstawowej opieki medycznej.
Objawy żółtej febry
Objawy tej choroby bywają niespójne, ponieważ u wielu osób przebiega ona dosyć łagodnie, nie powodując ciężkich uszczerbków zdrowotnych, natomiast u niektórych rozwija się w poważne stany chorobowe. Okres wylęgania się tej choroby jest bardzo szybki, ponieważ już po 6 dniach występują pierwsze symptomy. Objawy są niecharakterystyczne, pojawia się oczywiście wysoka gorączka, dochodząca do 40 stopni, bóle głowy, wymioty nudności, a także utrata przytomności. Nie należy jednak lekceważyć tych pierwszych objawów klinicznych, ponieważ drugą fazą Żółtej gorączki jest remisja. Chory coraz lepiej się czuje, gorączka spada, by po kilku dniach znów powrócić ze zdwojoną siłą. Bardzo często na tym etapie dochodzi do skaz krwotocznych, objawiających się krwawieniem do układu pokarmowego, krwawymi stolicami oraz wymiotami, może się także pojawić żółtaczka. Jeżeli dojdzie już do skazy krwotocznej, bardzo prawdopodobne, iż pacjent niestety umrze. Co istotne, Żółta gorączka przebiega błyskawicznie, trzecia faza choroby pojawia się już w 9 dniu. Najlepiej, gdy stosowne leczenie zostanie podjęte natychmiast, czyli w pierwszej lub drugiej fazie.
Żółta gorączka - diagnostyka
Rozpoznanie Żółtej gorączki nie zawsze jest miarodajne, ponieważ bardzo często choroba nie daje żadnych oznak. Pacjenci najczęściej nie wiedzą, że byli chorzy. Ogólnego rozpoznania dokonuje się poprzez obraz kliniczny, a także poprzez badanie laboratoryjne, serologiczne oraz poprzez izolację wirusa.
Leczenie i profilaktyka żółtej febry
Jak w przypadku wielu wirusowych gorączek krwotocznych, leczenie jest objawowe, odbywa się ono w szpitalu. Jeżeli pacjent zostanie wcześniej rozpoznany, bardzo często nie dochodzi do licznych powikłań. Profilaktyka Żółtej febry obejmuje obowiązkowe szczepienia jednorazowe. Szczepienie przeciwko tej chorobie daje uodpornienie na około 10 lat. Jest to niezwykle długo. Planując wyjazd do krajów tropikalnych lub na tereny endemiczne, należy niezwłocznie się zaszczepić. Dodatkowo należy pamiętać, aby używać niezbędnych repelentów w aerozolach, a także repelentów, emitujących dźwięki, niesłyszalne dla człowieka, a jednocześnie odstraszające owady. Warto postawić także na tymczasowe moskitiery.
Denga
Jest to jedna z popularniejszych Wirusowych gorączek krwotocznych, tuż obok Żółtej febry. Co istotne, występują aż 4 typy serologiczne tej choroby, jednak typową Dengę wywołują 2 z nich, 3 i 4. Rezerwuarem tej choroby jest tylko człowiek, sporadycznie bywają to takie zwierzęta, jak małpy. Zarazić Dengą można się jedynie poprzez ukąszenie komara. Są to tzw. komary tygrysie, nazywane tak ze względu na posiadane biało - czarne pasy. Komary te bardzo dobrze adaptują się do warunków miejskich, przez co zarazić można się tą chorobą nie tylko na terenach leśnych, czy też trawiastych. Komary tygrysie są typowymi owadami, występującymi w strefie tropikalnej, czyli głównie w Afryce Subsaharyjskiej w Zachodniej oraz Azji Południowo-Wschodniej. To tam można zarazić się Dengą, oczywiście choroba rozprzestrzenia się po całym świecie, jednak zwykle jest „pamiątką” przywiezioną z wakacji. Komary tygrysie, wywołujące Dengę, wylęgają się w środowisku mokrym, bardzo często lubią także wodę słodką, można je spotkać również w zbiornikach z wodą deszczową. Istotną informacją jest fakt, że zarazić można się tylko od ukąszenia, choroby nie przenosi się poprzez samo obcowanie z drugim człowiekiem.
Objawy Dengi
Jak wiele gorączek krwotocznych, Denga może przebiegać zupełnie bezobjawowo. Dzieje się to aż u 80% ludzi, tylko u 20, czy 15% występują objawy, bardzo często są to także symptomy łagodne. Rzadko dochodzi do ciężkich i trwałych powikłań, a najbardziej narażeni są dorośli, ponieważ to oni najczęściej mocniej przechodzą Dengę. Okres wylęgania się tej choroby trwa od 7 do 14 dni. Najczęściej jednak już po tygodniu można zaobserwować pierwsze symptomy. Na początku pojawiają się objawy ogólnego wyczerpania organizmu, które chory może kojarzyć z przeziębieniem lub lekką grypą. Pojawia się gorączka, bóle mięśni i stawów, ogólne osłabienie organizmu. Następnie do tych objawów dochodzi powiększenie się węzłów chłonnych oraz sztywnienie stawów i kości, głównie w kończynach dolnych. Podobnie jak w przypadku Żółtej febry, kolejnym etapem choroby jest remisja, chory o wiele lepiej się czuje, gorączka mija, a także bóle kostno-stawowe. Jest to jednak pozorny stan wyzdrowienia, ponieważ to właśnie wtedy po kilku dniach pojawia się nawrót. Pacjent znowu uskarża się na wysoką temperaturę, a do tego dochodzi wysypka grudkowo-plamista, która początkowo pojawia się na tułowiu, a następnie na kończynach. Jeśli organizm chorego jest wystarczająco zdrowy, to potrafi walczyć z różnymi schorzeniami, wysypkami i tą chorobą także. Niestety, jak wiadomo jest to choroba wirusowa, która może doprowadzić do skazy krwotocznej, czyli krwawieniu do różnorodnych narządów w ciele człowieka. Jeśli chory wejdzie w ten etap Dengi, bardzo możliwe, że doprowadzi go to do śmierci. Niepodjęcie leczenia w przypadkach nagłych prowadzi do zgonu.
Leczenie dengi
Dzięki występowaniu charakterystycznej wysypki w drugiej fazie chorobowej, Denga jest chorobą o prostym obrazie klinicznym. Na terenach endemicznych z łatwością można praktycznie natychmiast rozpoznać tę chorobę oraz podjąć właściwe kroki. U bardzo wielu osób nie pojawiają się żadne objawy, a sama choroba przechodzona jest w sposób niezwykle łagodny. Jedynie w niespójnych symptomach klinicznych, choroba ta jest trudna do zdiagnozowania, wtedy najczęściej wykonuje się testy laboratoryjne, czyli pobranie wycinków do analizy, a także badania na występowanie przeciwciał. Bardzo często podczas tej choroby pojawia się także leukopenia. Leczenie Dengi zazwyczaj jest objawowe, jeżeli choroba wejdzie w fazę przewlekłą, należy zwalczać skazy krwotoczne i różnorodne, inne skutki.
Denga profilaktyka
Profilaktyka jest bardzo podobna jak w przypadku innych gorączek wirusowych. Zaleca się używanie różnorodnych repelentów w aerozolu oraz emitujących dźwięki, odstraszające komary. Wybierając się na wycieczkę do krajów endemicznych, warto zakupić przenośne moskitiery, a także zadbać o odzież z długimi rękawami oraz nogawkami.
Gorączka Zachodniego Nilu
Choroba ta należy do rodzaju gorączek wirusowych krwotocznych z rodziny flawiwirusów. Rezerwuarem są najczęściej ptaki, które w kilkunastu różnorodnych krajach spowodowały epidemią tej choroby. Jest to schorzenie, które można spotkać najczęściej w krajach tropikalnych, czyli na kontynencie afrykańskim i azjatyckim, jak również w Ameryce Południowej. Swoją nazwę zawdzięcza rzece Nil, gdzie bardzo często można się z tych schorzeniem spotkać. Chorobę powodują komary, które przebywają najczęściej w siedliskach trawiasto - leśnych oraz przy dorzeczu rzek. Co ciekawe, choroba ta dotarła także na do Europy, powodując kilka epidemii np. w Rumunii oraz Grecji, gdzie zginęło kilka tysięcy osób. Wektorem powodującym chorobę były oczywiście siedliska martwych ptaków.
Objawy Gorączki Zachodniego Nilu
Symptomy chorobowe są bardzo podobne do tych, które posiada Denga. Bardzo często choroba przebiega bezobjawowo, gdy jednak symptomy pojawiają się, chory uskarża się na bóle głowy, mięśniowo-stawowe, towarzyszą temu wymioty, nudności i zawroty głowy. Tylko u 1% ludzi dochodzi do cięższych powikłań. Choroba ta atakuje wtedy układ nerwowy, dlatego może dojść do zapalenia mózgu, a także zapalenie opon mózgowych. Schorzenie to jest szczepem innej bardzo podobnej choroby, czyli Japońskiego zapalenia mózgu. W tym wypadku jednak Gorączkę Zachodniego Nilu powodują komary, a nie kleszcze. Nieleczona choroba prowadzi do zgonu, najczęściej umierają osoby o słabej odporności, zwykle dzieci lub osoby starsze. W wielu przypadkach choroba rozwija się bezobjawowo, nie powodując tym samym żadnych symptomów.
Leczenie Gorączki Zachodniego Nilu
Rozpoznanie choroby polega na wykonaniu obrazu klinicznego, głównie na terenach endemicznych, a także na wykonaniu badania specjalistycznych przeciwciał IgM oraz IgG. W przypadku Gorączki Zachodniego Nilu, bardzo często wykonuje się także zabieg pobrania płynu mózgowo-rdzeniowego. Należy pamiętać, aby wszelkie badania powtórzyć po 8 dniach, wtedy otrzyma się dokładny obraz kliniczny choroby. Leczenie Gorączki Zachodniego Nilu jest głównie objawowe, jeżeli dojdzie do trwałych i głębokich powikłani, jak np. zapalenie mózgu lub opon mózgowych, należy podjąć odpowiednią terapię, w celu wyleczenia schorzenia. Pacjent zwykle podlega hospitalizacji, aby móc w pełni nadzorować przebieg leczenia.
Gorączka Zachodniego Nilu – profilaktyka
Zapobieganie tej chorobie polega głównie na stosowaniu środków, które będą odstraszać owady, głównie komary. Są do różnego rodzaju repelenty, np. te w aerozolach bądź do włożenia do kontaktu. Należy także unikać przebywania na terenach endemicznych, zwłaszcza w pobliżu rzek oraz terenów trawiasto - leśnych. Aby profilaktyka była skuteczna, bardzo ważna jest świadomość ludzka. Wybierając się na wycieczkę do kraju endemicznego, należy przeczytać wszystko na temat różnorodnych schorzeń tam występujących.
Omska gorączka krwotoczna
Rozwija się na Syberii i należy do rodziny wirusowych gorączek krwotocznych, mowa oczywiście o Omskiej gorączce krwotocznej, chorobie wirusowej, która praktycznie jako jedyna nie występuje w krajach tropikalnych. Jej rezerwuarem są głównie gryzonie, tutaj szczególnie trzeba wyróżnić norniki, natomiast gdy zaraża się człowiek, także staje się przenosicielem tej groźnej choroby. Człowiek zaraża się tą gorączką krwotoczną poprzez ukąszenie kleszcza. Choroba ta należy do rodziny flawiwirusów z rodziny flaviviridae i najczęściej chorują na nią leśnicy. Można ją bowiem spotkać na leśno -trawiastych terenach syberyjskich. Do zarażenia tym schorzeniem dochodzi także poprzez bezpośredni kontakt z zakażoną wodą, ale wielu ludzi zaraża się także od gryzoni.
Objawy Omskiej gorączki krwotocznej
Omska gorączka krwotoczna może doprowadzić do licznych powikłań, w tym do skazy krwotocznej. Okres wylęgania się tej choroby trwa od 3 do 8 dni, czyli jest to schorzenie o dosyć krótkim czasie dojrzewania w ciele człowieka. Pierwsze objawy można zaobserwować zwykle już po około 5 dni dniach, na początku pojawia się oczywiście wysoka temperatura oraz ogólne zmęczenie, bóle kości bóle stawów, niekiedy omdlenia. Drugą fazą Omskiej gorączki krwotocznej jest powiększenie się węzłów chłonnych i problemy żołądkowo-jelitowe. Na podniebieniu pojawiają się bardzo charakterystyczne grudki, natomiast nie pojawia się żadna wysypka na skórze. Ostatnią fazą choroby, która zwana jest już przewlekłą, jest skaza krwotoczna. Następuje krwawienie do wielu wewnętrznych narządów w ciele, m.in. do żołądka, układu pokarmowego itd. Choroba ta doprowadza także do zaburzeń układu nerwowego, a w 10% przypadków Omska gorączka prowadzi do śmierci.
Omska gorączka krwotoczna - rozpoznanie oraz leczenie
Diagnostyka tej choroby opiera się głównie na wykonywaniu testów ELISA, a także czasami poprzez testy serologiczne. Leczenie bardzo często jest objawowe, wszystko zależy także od tego, w jakim stopniu zaawansowania występuje Omska gorączka krwotoczna w ciele człowieka. Jeżeli doszło do licznych powikłań, chory musi zostać hospitalizowany oraz dalej diagnozowany. Należy podawać wszystkie leki farmakologiczne, które zwalczać będą skutki uboczne choroby.
Omska gorączka krwotoczna - profilaktyka
Profilaktyka jest bardzo podobna do zapobiegania w przypadku występowania chorób z rodziny wirusowych gorączek krwotocznych. Należy stosować repelenty w aerozolach oraz te, które emitują ultradźwięki, odstraszające owady, a także przenośne moskitiery oraz odzież chroniącą. Jako że Omska gorączka krwotoczna występuje głównie na Syberii i dotyczy przede wszystkim osób, zajmujących się leśnictwem, czy też weterynarią, to właśnie najczęściej ta grupa poddawana jest wielu zabiegom profilaktycznym. Do jednej z popularniejszych metody zapobiegania Omskiej gorączki krwotocznej należy szczepionka przeciwko Kleszczowemu zapaleniu mózgu. W wielu przypadkach szczepionka ta jest niezwykle skuteczna. Lek ten bowiem działa krzyżowo i bardzo często chroni zarówno przed kleszczowym zapaleniem mózgu, jak i przed Omską gorączką krwotoczną.
Choroba lasu Kyasanur
Ta obco brzmiąca choroba wywodzi się z Indii, to właśnie tam po raz pierwszy wyizolowano kolejny wirus z rodziny w flawiwirusów, powodujący Wirusową gorączkę krwotoczną. Choroba lasu Kyasanur to groźna wirusowa choroba, prowadząca do uszkodzenia układu nerwowego. Jej rezerwuarem są najczęściej małpy, a także drobne gryzonie np. ryjówki oraz bardzo często także nietoperze. Choroba lasu Kyasanur spowodowana jest przez ugryzienie kleszcza, zarazić można się nią bezpośrednio poprzez kontakt z zarażonym zwierzęciem lub poprzez ugryzienie, wywołane przez chorego kleszcza. Co ciekawe, po raz pierwszy choroba ta pojawia się w 1957 roku, do dziś najczęściej można ją spotkać w stanie Karnataka w Indiach. Na szczęście nie dochodzi do transmisji wirusa pomiędzy ludźmi, dlatego nie można się nią zarazić drogą płciową, czy poprzez transfuzję krwi lub transplantacja organów.
Choroba lasu Kyasanur - objawy
Choroba ta daje o sobie znać po około 3 lub 8 dniach od zarażenia. Pierwsze objawy są bardzo podobne do zatrucia żołądkowego, pojawia się ból głowy, temperatura, ból brzucha wymioty, nudności, problemy żołądkowe. Bardzo charakterystycznym objawem Choroby lasu Kyasanur jest spadek ciśnienia tętniczego krwi oraz spadek poziomu płytek krwi w organizmie. Co ciekawe, objawy ustępują po mniej więcej dwóch tygodniach i pacjent zostaje całkowicie wyleczony. Niestety, można także zanotować wiele przypadków powikłań. Jeżeli choroba nie cofnie się w pierwszym etapie, rozpoczyna się druga faza chorobowa. To w tym okresie najczęściej pojawiają się objawy zapalenia mózgu lub zapalenie opon mózgowych. Pacjent może tracić świadomość, czemu najczęściej towarzyszą zawroty głowy. Bardzo często dochodzi także do skazy krwotocznej, objawiający się wylewem krwi do różnorodnych narządów wewnętrznych organizmu ludzkiego. Skrajne przypadki tej choroby mogą doprowadzić do śpiączki lub do śmieci. Zgon rejestruje się jednak w przypadku tylko 3% lub 5% zarażonych.
Choroba lasu Kyasanur - diagnostyka i leczenie
Rozpoznanie wirusa odbywa się w warunkach szpitalnych, zazwyczaj poprzez przeprowadzenie testów ELISA lub innych testów serologicznych. Chory poddawany jest także hospitalizacji oraz obserwacji. Rozpoznania często dokonuje się także poprzez sam obraz kliniczny oraz poprzez izolowanie wirusa z krwi. Jak przy większości zachorowań na Wirusowe gorączki krwotoczne, leczenie jest objawowe, pacjent zostaje poddany hospitalizacji na oddziale zakaźnym, gdzie leczy się wszystkie skutki tejże choroby. Niestety, do tej pory nie opracowano żadnej skutecznej szczepionki, która mogłaby zwalczyć Chorobę lasu Kyasanur. W przypadku tego schorzenia bardzo istotne jest także uzupełnienie niedoborów wodno-elektrolitowych. Jako że choroba powoduje sensacje żołądkowe, bardzo często doprowadza do odwodnienia.
Choroba lasu Kyasanur - profilaktyka
Wybierając się na tereny endemiczne, czyli głównie do Indii, należy zachować szczególną ostrożność i zwracać uwagę na swoje ciało. Warto zakupić odpowiednie repelenty, przenośne moskitiery oraz zadbać o dobrze dobraną odzież z długimi nogawkami oraz długimi rękawami. Jako że choroba zwykle mija po dwóch tygodniach, nie stosuje się w jej przypadku specjalnych środków prewencyjnych.
Krymsko - kongijska gorączka krwotoczna
Choroba ta jest jedną z cięższych przypadłości Wirusowych gorączek krwotocznych. Bardzo często doprowadza niestety do śmierci. Objawy są nagłe oraz zwykle przewlekłe, rezerwuarem tej choroby są ptaki, a także ludzie. Zarazić można się poprzez ukąszenie kleszcza, który wcześniej żerował na chorym ptactwie, bardzo często także do zakażenia się Krymsko-kongijska gorączkę krwotoczną, dochodzi w kontakcie ze zmarłymi zwierzętami lub z padliną. Niestety, choroba ta jest wysoce zakaźna, ponieważ do zarażenia może dojść także poprzez drogę kropelkową. Krymsko - kongijska gorączka krwotoczna pierwszy raz została opisana i wykryta w 1944 roku na Krymie, a w 1969 roku dotarła do Kongo, gdzie spowodowała epidemię. Krymsko-kongijska gorączka krwotoczna występuje obecnie głównie w Afryce oraz Azji, a także w Europie Wschodniej, głównie w Rosji, Albanii, w Rumunii, Turcji, Bośni i Hercegowinie, jak również w Hiszpanii. Gorączka krymsko-kongijska nie należy już do rodziny flaviviridae, tylko do rodziny Bunyaviridae.
Objawy Krymsko-kongijsiej gorączki krwotocznej.
Okres wylęgania się choroby w ciele człowieka wynosi od 7 do 12 dni, ale w przypadku ukąszenia przez komara, natomiast jeżeli chory miał styczność z materiałem wcześniej zarażonym, czyli np. padliną, choroba ta może pojawić się już po dwóch dniach. Jest to niestety niezwykle ciężkie schorzenie i objawia się bardzo gwałtownie. Chory skarży się na wysoką temperaturę, dreszcze, a także intensywne i narastające bóle mięśni i stawów. Co istotne, dochodzi do silnego zatrucia pokarmowego, pojawia się także żółtaczka. Niestety, choroba ta nie mija po pierwszej fazie jak zwykle, przybiera jednak postać gwałtowną w organizmie człowieka. Można zarejestrować ostrą leukopenię i trombocytopenię. Krymsko-kongijska gorączka krwotoczna zawsze kończy się ciężkimi uszkodzeniami wątroby , a dodatkowo jest to także choroba, w której najczęściej występuje skaza krwotoczna, czyli krwawienie do różnorodnych narządów w ciele. Niestety, bardzo często dochodzi także do uszkodzenia układu nerwowego, w tym do zapalenia mózgu lub zapalenia opon mózgowych. Ze względu na ciężkie powikłania, choroba ta ma bardzo wysoki czy wskaźnik śmiertelności, ponieważ wynosi on praktycznie 40%.
Krymsko-kongijska gorączka krwotoczna - diagnostyka i leczenie
Rozpoznanie choroby odbywa się w warunkach szpitalnych i zazwyczaj poprzez wyizolowanie materiału biologicznego lub poprzez wykrycie przeciwciał w krwi. W przypadku tej choroby występuje zazwyczaj bardzo wysoka leukopenia, dlatego nie sposób przeoczyć występowania tego schorzenia w ciele człowieka. Jeżeli chodzi o leczenie, bardzo często jest ono objawowe, w przypadku szybkiego wykrycia choroby pacjent poddawany jest wszelkim zabiegom, aby zapobiec wystąpieniu skazy krwotocznej. Jeśli takowa wystąpi, lekarze podejmują próbę zahamowania wylewu krwi do narządów. Krymsko-kongijska gorączka krwotoczna wymaga podawania także leku przeciwwirusowego, w tym przypadku rybawiryny. Pacjent przyjmuje rybawirynę przez około 6 dni.
Krymsko-kongijska gorączka krwotoczna - zapobieganie
Zapobieganie tej chorobie polega przede wszystkim na stosowaniu różnorodnych repelentów, które zapobiegną ukąszeniom kleszczy. Należy także nie dotykać ciał martwych zwierząt, będąc na wakacjach w krajach tropikalnych. Warto także unikać środowisk biedniejszych oraz słabo rozwiniętych pod względem sanitarnym. Profilaktyka przeciwko Krymsko-kongijska gorące krwotocznej obejmuje także przyjmowanie rybawiryny przez około jako formy zapobiegawczej przed tym schorzeniem.
Gorączka doliny Rift
Niezwykle popularną chorobą Afryce Subsaharyjskiej jest Gorączka doliny Rift, Jest to choroba zakaźna, której rezerwuarem są owce oraz bydło i przenoszona jest bezpośrednio przez martwe okazy lub ukąszenie komara. Do zarażenia bardzo często dochodzi także drogą kropelkową, dlatego choroba ta uważana jest za jedną z bardziej zaraźliwych. Chorobę przenoszą komary z rodziny Bunyaviridae. Bezpośrednio poprzez materiał genetyczny, Gorączką doliny Rift zarażają się osoby, które zajmują się obróbką mięsa, są weterynarzami lub pracują w laboratorium. Najczęściej z Gorączką doliny Rift można spotkać się w porze deszczowej, właśnie w Afryce, gdzie bardzo często grasują komary, przenoszące to schorzenie. W 2000 roku wirus ten dotarł do Jemenu, na obszary Arabii Saudyjskiej, gdzie spowodował dużą epidemię. Oprócz tego, z chorobą można się spotkać w Kenii, na Madagaskarze, w Tanzanii, Zimbabwe.
Objawy Gorączki doliny Rift
Choroba ta nie należy do schorzeń niezwykle groźnych. Zazwyczaj pacjent skarży się na lekko podwyższoną temperaturę oraz objawy około grypowe. Najczęściej choroba na tym etapie mija, dlatego bardzo wiele osób nie zdaje sobie sprawy z faktu, że jest zarażonym Gorączką doliny Rift. Niekiedy dochodzi jednak do powikłań i pojawia się skaza krwotoczna, może wystąpić także żółtaczka oraz objawy podobne do Dengi. Dzieje się tak jednak w bardzo małej ilości przypadków. Rzadkim powikłaniem Gorączki doliny Rift jest uszkodzenie nerwu wzroku z zapaleniem i wybroczynami do siatkówki. Czasami może dojść do trwałej utraty wzroku, śmiertelność w przypadku tej choroby dotyczy około 1% ludzi. Są to zazwyczaj osoby o niezwykle obniżonej odporności oraz z chorobami autoimmunologicznymi lub ciężkimi chorobowymi powikłaniami.
Gorączka doliny Rift - diagnostyka oraz leczenie
Chorobę tę diagnozuje się zazwyczaj w przypadkach ciężkich poprzez wyizolowanie przeciwciał z krwi. Niekiedy stosuje się także metodę PCR, najczęściej we wczesnej fazie diagnozuje się za pomocą tej metody zarówno ludzi, jak i zwierzęta. Należy pamiętać, aby różnicować chorobę tę z wirusem Wesselsbron, który charakteryzuje się niezwykle podobnymi objawami. W przypadku tej choroby leczenie jest najczęściej objawowe, ponieważ nie powoduje ona aż tak znaczących symptomów chorobowych. Jeżeli dojdzie do ciężkich powikłań, chory poddawany jest hospitalizacji oraz zapobiega się pogłębianiu skazy krwotocznej. W ciężkich przypadkach stosuje się profilaktycznie rybawirynę.
Gorączka doliny Rift - zapobieganie
Praktyka związana z tą chorobą jest bardzo podobna jak w przypadku innych Wirusowych gorączek krwotocznych. Jadąc do kraju endemicznego, powinno stosować się różnorodne środki, które chronić będą przed kleszczami oraz komarami. Zaleca się stosowanie różnego rodzaju repelentów, zarówno w aerozolu, jak i tych emitujących ultradźwięki, a także stosowanie przenośnych moskitier.Co ciekawe, choroba ta posiada szczepionki, które zapobiegają zachorowaniu, nie są to jednak szczepionki silne, ponieważ wymagane jest ciągłe uzupełnianie niedoborów szczepionki. Aplikacja polega na wprowadzeniu wirusa atenuowanego do ciała człowieka, nie zaleca się jej stosowania poza krajami endemicznymi. Profilaktycznie można stosować także rybawirynę.
Zakażenia hantawirusowe
To niezwykle specyficzny rodzaj Wirusowych gorączek krwotocznych, które wyodrębniono na początku XX wieku, w 1993 r. Historia pokazuje jednak, że choroby związane z zakażeniami antywirusowymi, obecne były już w przeszłości. Wirusy z rodziny hantawirusów przenoszone są głównie przez gryzonie, można tutaj wyróżnić dwie choroby, pierwszą z nich jest Gorączka krwotoczna z zespołem nerkowym oraz Wirusowy zespół płucny. Droga zarażenia jest niezwykle specyficzna, ponieważ można zachorować poprzez wdychanie wydzielin gryzoni zarażonych, głównie ich odchodów, a także poprzez bezpośredni kontakt z wirusem np. poprzez dotyk, uszkodzenie błon śluzowych, na szczęście chory człowiek nie przenosi tej choroby i nie stanowi zagrożenia dla otoczenia.
Objawy zakażenia hantawirusowego
Nie ma znaczenia, czy występuje Gorączka krwotoczna z zespołem nerkowym, czy Wirusowy zespół płucny, objawy są niezwykle podobne. Pierwsza faza dotyczy jak w wielu przypadkach Wirusowych gorączek krwotocznych, objawów grypopodobny. Pojawia się gorączka, bóle głowy, bóle mięśniowo-stawowe, zawroty głowy, złe samopoczucie. Faza ta trwa zwykle około 10 dni, później pojawia się zespół płucny lub zespół nerkowy. W przypadku Wirusowego zespołu płucnego dochodzi do tachykardii oraz uszkodzenia płuc. Niektóre przypadki zarażenia się hantawirusem mogą doprowadzić do śmierci. Umierają głównie osoby, które nie poddawały się żadnemu leczeniu oraz u których zdiagnozowano formę przewlekłą.
Zakażenia hantawirusowe - diagnostyka oraz leczenie
Jeżeli chodzi o diagnostykę, jest ona zbliżona do większości badań, związanych z Wirusowymi gorączkami krwotocznymi. Choroby można wyróżnić za pomocą testów ELISA bądź PCR, pojawia się także limfocytoza oraz małopłytkowość. Diagnostyka obejmuje również badanie płucne oraz badanie okolicy nerek. Leczenie polega na zwalczaniu różnorodnych objawów, związanych z obiema chorobami w przypadku choroby płucnej należy podjąć jak najszybszą intubację oraz przywrócić choremu normalny oddech, jeżeli dojdzie do niewydolności nerek, konieczna jest hospitalizacja oraz poddanie się w leczeniu tego organu w ciele. Bardzo często w przypadku obu chorób stosuje się także rybawirynę czyli lek przeciwwirusowy.
Zakażenia hantawirusowe - profilaktyka
Należy wyeliminować lub zminimalizować kontakt z gryzoniami w domu, miejscu pracy lub na kempingu.
Gorączki krwotoczne Nowego Świata
Jest to rodzaj gorączek z rodziny Arenavirdae, występują głównie na obszarze Ameryki Południowej. Zalicza się do nich Brazylijską gorączkę krwotoczną, Wenezuelska gorączkę krwotoczną, Argentyńską gorączkę krwotoczną, Boliwijska gorączkę krwotoczną. Gorączki krwotoczne Nowego Świata powodują głównie gryzonie, to właśnie one stanowią ryzyko zarażenia się. Co ciekawe, gryzonie wydalają przez całe swoje życie wirus ten wraz z odchodami, zarazić można się poprzez bezpośredni kontakt z materiałem zakażonym, czyli z odchodami, drogą kropelkową lub poprzez dotyk. Niestety, bardzo często do zarażenia dochodzi także poprzez spożywanie skażonej żywności oraz poprzez nie mycie rąk. Jak wiadomo, wirusowe choroby to bardzo często efekt brudnych rąk. Boliwijską odmianą gorączki krwotocznej można się zarazić także poprzez obcowanie płciowe z drugim człowiekiem lub poprzez transplantację, czy transfuzję krwi. Inne gorączki krwotoczne nie przenoszą wirusów w ten sposób .
Gorączki krwotoczne Nowego Świata - ogólny obraz chorobowy
Choroby zaliczane do Gorączek krwotocznych Nowego Świata wylęgają się około 14 dni. Najczęściej wszystkie objawy pojawiają się o wiele wcześniej, pierwsze symptomy to oczywiście około grypowe objawy. Należą do nich: gorączka, ogólne złe samopoczucie, bóle stawów i kości, dodatkowo pojawiają się także zaburzenia neurologiczne, drżenie rąk dyzartria, a nawet śpiączka. Niestety, niekiedy już na tym etapie dochodzi także do śmierci. Jak w przypadku wszystkich Wirusowych gorączek krwotocznych pojawia się oczywiście skaza krwotoczna. Niestety, skaza ta może prowadzić do podwyższenia ciśnienia tętniczego krwi, a także wstrząsu. Nieleczona skaza krwotoczna prowadzi do śmierci. W 70% choroba ta jednak powoduje jedynie lekkie objawy neurologiczne i po kilku tygodniach całkowicie mija.
Gorączki krwotoczne Nowego Świata - w jaki sposób sobie z nimi radzić?
Choroby krwotoczne Nowego Świata rozpoznaje się za pomocą obrazu klinicznego, wykonywania testów serologicznych ELISA oraz PCR. Leczenie bardzo często jest objawowe, jeżeli choroby wykryje się dostatecznie wcześnie, dalsze leczenie polega na zwalczaniu skutków ubocznych, a także niedopuszczeniu do powstania skazy krwotocznej. Jeżeli już do takowej skazy dojdzie, jak najszybciej łagodzi się jej skutki. Prewencja przeciwko tym chorobom przewiduje unikanie gryzoni, miejsc zabrudzonych, głównie na terenach endemicznych, a także dbaniu o podstawową higienę, do której zalicza się: częste mycie rąk, niejedzenie brudnej żywności, płukanie potraw oraz warzyw i owoców wodą butelkowaną oraz niepicie wody ze zbiorników niewiadomego pochodzenia.
Gorączka Lassa
Choroba ta należy do wirusów z rodziny Arenavirdae i wywodzi się z Nigerii, z miasta Lassa, gdzie po raz pierwszy odkryto ją w 1969 roku, stąd też nazwa tej choroby. Jest to niezwykle groźna choroba wirusowa, przenoszona przez szczury. Do zarażenia się tym schorzeniem dochodzi poprzez kontakt bezpośredni z gryzoniem, głównie poprzez wdychanie wydzielin z odchodów, dotyk lub też drogą kropelkową. Bardzo często wielu ludzi zaraża się także poprzez spożycie zanieczyszczonej żywności przez te gryzonie. Jest to zazwyczaj choroba brudnych rąk, głównie na terenach endemicznych, na których występuje. Gorączka Lassa pojawia się w Nigerii, Liberii, Sierra Leone, w Gwinei i Republice Środkowoafrykańskiej, a także w innych krajach Afryki Zachodniej. Należy jednak zachować szczególną ostrożność, ponieważ chorobę tę można przenosić na tereny poza endemicznie, głównie do Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Japonii, Hiszpanii, a nawet Izraela!
Gorączka Lassa - objawy
Gorączka Lassa rozwija się w ciele człowieka nawet do 21 dni! Początkowe objawy to symptomy grypopodobne, występuje gorączka, bóle stawów, mięśni i kości. Niestety, choroba ta jest wysoce zaraźliwa. Wielu rdzennych mieszkańców w tychże krajach, przechodzi tę chorobę praktycznie bezobjawowo, są oni w dużej mierze uodpornieni na różnorodne symptomy. Turyści bardzo często przechodzą Gorączkę Lassa bardzo gwałtownie, dlatego po objawach grypopodobnych pojawia się druga faza chorobowa. Gorączka narasta, do tego dochodzą także wymioty, występuje ogólne osłabienie, czasami nawet omdlenia. Kolejnymi objawami, pojawiającymi się przy tym schorzeniu, są: obrzęk jamy ustnej, pojawiają się pęcherzyki, które pękają i powstają rany oraz bardzo dokuczliwe owrzodzenie. Niestety, stwierdza się także obrzęk tkanek miękkich twarzoczaszki, zapalenie spojówek i wysypkę plamistą na całym ciele. W przypadku Gorączki Lassa skaza krwotoczna jest najmniej dokuczliwa, pojawia się jedynie krwawienie z błon śluzowych oraz dziąseł, rzadko dochodzi do wylewu w krwi do narządów wewnętrznych. Największą uciążliwość sprawiają owrzodzenia wewnątrz ust, a także objawy neurologiczne. Powikłaniem tej choroby jest jednostronny lub obustronny niedosłuch, który może być niestety stanem trwałym. Niedosłuch występuje u 25% zarażonych. Choroba jest niezwykle niebezpieczna dla kobiet w ciąży, ponieważ zazwyczaj powoduje śmierć dziecka i często także matki.
Gorączka Lassa - rozpoznanie oraz leczenie
Diagnostyka tej choroby jest niezwykle podobna do rozpoznania, którego dokonuje się w innych gorączkach krwotocznych. Wykonuje się zazwyczaj testy serologiczne, badanie PCR, badanie ELISA oraz sprawdza się ogólny obraz kliniczny choroby. Leczenie tej choroby jest objawowe, jeżeli dojdzie do ciężkich powikłań, należy zwalczać stan skazy krwotocznej, a także wyrównać gospodarkę wodno-elektrolitową. Jeżeli dojdzie także do trwałych zaburzeń, należy podjąć się leczenia, wspomagającego układ oddechowy oraz monitorowania pracy krążenia. Bardzo skuteczna jest także rybawiryna, która znacząco zmniejszyła śmiertelność chorych na Gorączkę Lassa. Należy jednak pamiętać, że trzeba ją podać jedynie do 6 dni od wystąpienia pierwszych objawów, wtedy jest ona skuteczna. Dlatego bardzo często stosuje się rybawirynę jako środek prewencyjny w przypadku wielu chorób wirusowych. Niestety, rybawiryna nie jest zdatna do użytku przez kobiety w ciąży.
Gorączka Lassa - profilaktyka
Zapobieganie zachorowaniu na Gorączkę Lassa polega na izolacji chorego i poddawaniu go kwarantannie, aby choroba dalej się nie rozprzestrzenia. Chorobie przeciwdziała także skuteczna deratyzacja miejsc zanieczyszczonych oraz endemicznych. Ponadto należy dokładnie myć ręce oraz nie spożywać jedzenia z niewiadomego pochodzenia. Warzywa i owoce należy zawsze płukać wodą butelkowaną, nie używać do tego wody bieżącej. Osoby o słabej odporności powinny profilaktycznie zażywać rybawirynę, która skutecznie może ochronić przed ciężkim przebiegiem Gorączki Lassa. Wybierając się do krajów endemicznych, należy unikać miejsc zanieczyszczonych oraz tych, które są słabo rozwinięte pod względem sanitarnym.
Argentyńska gorączka krwotoczna
Jest to schorzenie, które należy do rodziny wirusów Arenavirdae, czyli do tzw. Arenawirusów. Gorączka ta jest przenoszona przez gryzonie i można się nią zarazić poprzez kontakt z odchodami tych zwierząt, bezpośredni kontakt z zarażonymi osobnikami lub drogą kropelkową np. poprzez wdychanie wydzielin tych zwierząt. Często też można się zarazić poprzez transmisję wirusa drogą płciową. Jak sama nazwa wskazuje, gorączka ta występuje w okolicach Argentyny, Najczęściej można ją spotkać w pobliżu pampy argentyńskiej, gdzie klimat jest niezwykle wilgotny. Pampa argentyńska to rozległe obszary, które przeznaczone są do uprawy. Bardzo dużo tam terenów leśno - trawiastych, co sprzyja namnażaniu się różnorodnych gryzoni, np. nornic, myszy oraz szczurów. Będąc w okolicach endemicznych, należy zachować szczególną ostrożność. Pierwsze epidemie zarejestrowano już latach 1943-1954, jednak czynnik etiologiczny tej choroby zidentyfikowano dopiero w 1958 roku.
Argentyńska gorączka krwotoczna - objawy
Okres inkubacji tej choroby wynosi około 15 dni, po tym czasie pojawiają się pierwsze symptomy. Oczywiście są to objawy grypopodobne: ból mięśni i stawów, gorączka, bóle kości. Następnie pojawiają się podspojówkowe problemy gałki ocznej oraz dochodzą do tego wymioty, a także wybroczyny na podniebieniu. Chorych nie omija także powiększenie węzłów chłonnych przy szyi oraz w okolicach pachwin. Bardzo szybko, bo już czwartego dnia, dochodzi do skazy krwotocznej, jednak zwykle krwawią tylko dziąsła. Pojawia się także bradykardia oraz mocne obniżenie napięcia mięśniowego. Niestety, stan ten przy obniżonej odporności, może doprowadzić do trwałych uszkodzeń serca, a także różnorodnych narządów wewnętrznych. Bardzo często pacjenci, którzy nie poddają się leczeniu, umierają. Jak w przypadku innych Wirusowych gorączek krwotocznych, pojawia się leukopenia oraz trombocytopenia, jednym z powikłań jest zapalenie móżdżka.
Argentyńska gorączka krwotoczna - diagnostyka, leczenie oraz profilaktyka
Diagnostyka obejmuje wyizolowanie wirusa z krwi oraz wykonanie testów PCR oraz ELISA. Bardzo często diagnozę stawia się także poprzez wykonanie obrazu klinicznego chorego. Leczenie jest z reguły objawowe, jeżeli dochodzi do skazy krwotocznej, następuje hospitalizacja oraz zwalczanie skutków skazy krwotocznej. Należy nie doprowadzić do śmierci pacjenta, a śmiertelność w przypadku argentyńskiej gorączki krwotocznej jest niewielka, wynosi zwykle do 15%. Bardzo często objawy samoistnie mijają, natomiast wiele osób stosuje także profilaktyczną rybawirynę. Zapobieganie tej choroby polega głównie na unikaniu kontaktu z gryzoniami oraz unikaniu miejsc zanieczyszczonych.
Boliwijska gorączka krwotoczna
Choroba ta powodowana jest także przez gryzonie. Człowiek zaraża się głównie poprzez wdychanie wydzielin tych zwierząt, ponieważ gryzonie wydalają z siebie wirusa wraz z moczem. Boliwijska gorączka krwotoczna występuje endemicznie w Boliwii, 1959 roku wyizolowano tego wirusa po raz pierwszy. Choroba ta powodowana jest przez wirus Machupo z rodziny Arenavirdae, podobnie jak w przypadku argentyńskiej gorączki krwotocznej.
Objawy tego schorzenia są niezwykle podobne do argentyńskiej odmiany tej choroby, jednak ze względu na występowanie ich w boliwijskiej części, schorzenie to przybrało nazwę Boliwijskiej gorączki krwotocznej. Zapobieganie oraz leczenie są także podobne jak w przypadku argentyńskiej gorączki krwotocznej.
Wenezuelska gorączka krwotoczna oraz brazylijska gorączka krwotoczna
Zarówno wenezuelska odmiana wirusowej gorączki krwotocznej, jak i brazylijska, mają bardzo podobne objawy, przebieg oraz leczenie, jak wyżej opisane schorzenia. Wenezuelską gorączkę krwotoczną wyizolowano bardzo późno, bo dopiero w 1989 roku w Wenezueli, stąd też pochodzi jej nazwa. Dodatkowo do objawów dochodzi także obrzęk płuc z krwotokami śródmiąższowym i podopłucnowymi. Do momentu niewyizolowania wirusa, czyli do 1989 roku, uważano ten rodzaj gorączki krwotocznej za zwykłą Dengę. Śmiertelność w przypadku wenezuelskiej odmiany gorączki krwotocznej wynosi 25%. Brazylijska gorączka krwotoczna została wyizolowana w 1994 roku, czyli stosunkowo najpóźniej. Pierwszy opisany przypadek tego schorzenia zakończył się niestety śmiercią pacjentki. Wystąpiło krwawienie do przewodu pokarmowego oraz wątroby. Objawy, leczenie, rozpoznanie oraz profilaktyka są bardzo podobne jak w przypadku innych odmian Wirusowych gorączek krwotocznych Nowego Świata.
Gorączka krwotoczna Marburg
Jest to schorzenie, które należy do rodziny wirusów Filovirdae, występuje w Afryce Subsaharyjskiej i zostało wyizolowane w 1969 roku, tuż po tym, jak wirus dotarł do byłej Jugosławii oraz Niemiec. Pierwotne ognisko endemiczne tej choroby było w Ugandzie. Jest to niezwykle niebezpieczna wirusowa gorączka krwotoczna, w której nie jest w pełni znany wektor zachorowań. Mówi się, że gorączka krwotoczna Marburg jest przenoszona przez pewne gatunki małp, które zarażają ludzi poprzez kontakt bezpośredni lub laboratoryjny. Niestety, człowiek też jest czynnikiem przenoszącym tę chorobę.
Gorączka krwotoczna Marburg - objawy
Okres wylęgania się tego schorzenia wynosi około 7 dni. Pierwsze objawy to wysoka gorączka, ból głowy i ogólne osłabienie organizmu. Po kilku dniach na ciele chorego pojawia się grudkowo-plamista wysypka, a także dochodzi do nieżytu dróg oddechowych. Pacjent bardzo ciężko oddycha, może dojść także do tachykardii. Niestety, w przypadku tej odmiany, choroba bardzo szybko postępuje, człowiek ewidentnie coraz gorzej się czuje, słabnie z dnia na dzień, pojawiają się także wymioty, osłabienie, bóle stawowo - kostne, bardzo często także śpiączka lub delirium. Ostatnim symptomem chorobowym jest oczywiście skaza krwotoczna i wylewy krwi do narządów wewnętrznych. Śmiertelność w przypadku tej odmiany jest bardzo wysoka, wynosi ponad 50%. Chory musi zostać natychmiast wyizolowany, ze względu na niezwykle duże ryzyko zarażenia innych osób.
Gorączka krwotoczna Marburg - diagnostyka, leczenie oraz profilaktyka
Rozpoznanie choroby najczęściej rozpoczyna się poprzez wykonanie obrazu klinicznego. Bardzo często oprócz zwykłych testów PCR lub ELISA wykonuje się pobranie materiału dowodowego do badania, głównie wydzieliny z wysypki, która pojawia się na tułowiu chorego. Materiał do badania można pobrać także z wydzielin płucnych. Leczenie jest objawowe, chory musi zostać poddany hospitalizacji oraz natychmiastowemu odizolowaniu. Leczenie polega także na nie doprowadzeniu do powstania skazy krwotocznej. Śmiertelność zależy w dużym stopniu od ogólnego stanu zdrowia pacjenta oraz jego odporności. W przypadku posiadania przez chorego chorób autoimmunologicznych lub chorób nowotworowych, bardzo często dochodzi do zgonu. Profilaktyka polega na odizolowaniu chorych zarówno ludzi, jak i zwierząt, a także na unikaniu kontaktów ze zwierzętami chorymi.
Ebola
Ebola należy do jednej z najpopularniejszych Wirusowych gorączek krwotocznych, tuż obok Żółtej febry oraz Dengi. Wektorami zarażenia są małpy, jednak nie do końca jest znany rezerwuar, który doprowadza do zarażenia. Niestety, człowiek jest wektorem wtórnym i może zarażać innych ludzi. Choroba ta występuje w Afryce Subsaharyjskiej, a bardzo często można spotkać ją także w Sudanie oraz Zairze. Odnotowano też przypadki zachorowań na Wybrzeżu Kości Słoniowej oraz w Ugandzie. Choroba ta pochodzi z rodziny wirusów Filoviridae i można wyróżnić 4 jej rodzaje. Gorączką Ebola można zarazić się poprzez kontakt z materiałem zainfekowanym, głównie z padliną, czy chorymi zwierzętami. Bardzo często do przenoszenia tego wirusa dochodzi także drogą kropelkową lub poprzez stosowanie zastrzyków, jest to tzw. zarażenie szpitalne. Ebola szerzy się również w momencie rozpoczęcia kontaktów płciowych z osobą chorą.
Gorączka krwotoczna Ebola - objawy
Określ inkubacji tej choroby może wynosić nawet praktycznie miesiąc, mimo to jeżeli dojdzie już do występowania objawów, przebieg jest niezwykle ostry. Gorączka Ebola jest bardzo podobna do Gorączki Lassa, występuje gwałtowne podwyższenie temperatury oraz bardzo szybko dochodzi do skazy krwotocznej. Wszystko dzieje się w takim tempie, że objawy grypopodobne są praktycznie niezauważalne. Należy podjąć natychmiastową reakcję. W przypadku zarażenia się Ebolą dochodzi do obrzęku krtani, owrzodzenia przełyku, zaburzeń jelitowych i w konsekwencji do bardzo dużego odwodnienia oraz wyczerpania organizmu. Następnie pojawia się także wysypka grudkowo - plamista na całym ciele, głównie w okolicach tułowia, nierzadko dochodzi także do zarażenia się żółtaczką. Stan chorego jeszcze gwałtowniej pogarsza się w momencie wystąpienia skazy krwotocznej. Wylewy krwi następują do niemalże wszystkich narządów wewnętrznych. W przypadku Eboli śmiertelność jest bardzo wysoka, wynosi aż 88% na wszystkich obszarach endemicznych. Zaraźliwość jest duża, dlatego konieczna jest izolacja pacjenta. Bardzo częste powikłania przy Eboli to: zapalenie jąder oraz wątroby, jak również zapalenie naczyniówki oczu.
Gorączka wirusowa Ebola - diagnostyka, leczenie oraz zapobieganie
Diagnostyka chorego rozpoczyna się od obrazu klinicznego, a także od pobrania wycinków do badania. Zazwyczaj pobiera się wydzieliny z wysypki lub zapalenia płuc. Kolejnym krokiem diagnostycznym jest wykonanie testów serologicznych ELISA, jeżeli następuje masowa śmierć, diagnostyce poddawane są oczywiście zwłoki. Leczenie jak w przypadku reszty Wirusowych gorączek krwotocznych jest objawowe, wszystko zależy głównie od odporności pacjenta, to czy całkowicie wróci on do zdrowia, czy też nastąpi zgon. Pacjent musi zostać odizolowany, ponieważ Ebola jest niezwykle zaraźliwa, dodatkowo, jeżeli rozpoznanie będzie wczesne, w dużym stopniu można zapobiec występowaniu różnorodnych skaz krwotocznych. Profilaktyka polega na odizolowaniu wszystkich chorych. Niestety, przez to, że do końca nie wiadomo co powoduje Ebolę, nie można w pełni odizolować się od materiału wirusowego. Mówi się, że wektorem powodującym to schorzenie, są małpy, jednak nie jest to w 100% sprawdzona informacja.
Krymsko-kongijska gorączka krwotoczna
Krymsko-kongijska gorączka krwotoczna (CCHF) jest chorobą wirusową przenoszoną przez kleszcze.Wywołuje ją arbowirus z rodziny Buynaviridae. Wektorem wirusa są kleszcze z gatunku Hyaloma sp., które występują w Afryce, na Bliskim Wschodzie, w zachodniej i południowo-środkowej Azji oraz w południowej Europie. W Europie przypadki choroby u ludzi zostały potwierdzone w Albanii, Armenii, Bułgarii, Grecji, Kazachstanie, Kosowie, Rosji, Serbii, Tadżykistanie, Turcji, Turkmenistanie, Ukrainie i Uzbekistanie. W Polsce przypadki rodzime CCHF nie występują.
Uwaga!
- Powyższa porada jest jedynie sugestią i spisem informacji z wielu renomowanych źródeł i w przypadku problemów zdrowotnych nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Zawsze w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem !
- Informacje opierają się na stanie wiedzy z dnia publikacji 13.07.2018 i mogą ulec zmianie.
©® GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
