 Leiszmanioza skórna
Leiszmanioza skórna
Leiszmanioza skórna – przenoszona jest przez moskity . Choroba przebiega pod postacią skórną (w Ameryce Południowej pod nazwą „espundia”), lub trzewną (kala-azar, choroba czarna). Zasięg występowania obejmuje Europę Południową, częściowo Afrykę i Azję głównie Indie i Pakistan, Amerykę Południową. Objawem postaci skórnej jest niebolesne owrzodzenie, o uniesionych brzegach w miejscu ukąszenia, często ulegające samowyleczeniu w ciągu jednego roku. Mimo to każdą podejrzaną zmianę należy możliwie najszybciej zdiagnozować i specjalistycznie leczyć. Do symptomów leiszmaniozy trzewnej należą: powiększenie śledziony, czasem wątroby, czarna pigmentacja skóry, nudności, wymioty, gorączka.
Leiszmanioza skórna - co to jest?
Do zarażenia tą chorobą może dojść w momencie ukąszenia przez insekta z rodziny moskitów. Rezerwuarem tej choroby mogą być zarówno ludzie, jak i zwierzęta. Polega ona na rozprzestrzenianiu się pasożytów w ciele człowieka i objawia się kilkoma charakterystycznymi symptomami. Chorobę te posiadają zazwyczaj takie zwierzęta, jak: konie, małpy, gryzonie, osły czy leniwce. Większość z tych zwierząt można spotkać na terenach wiejskich, dlatego przebywając na tych obszarach, należy zachować szczególną ostrożność. Pasożyty z rodzaju Phlebotomus i Lutzomyia przenoszone są przez moskitów, np. przez tzw. muszkę piaskową. Do zarażenia się dochodzi w momencie ukłucia człowieka przez moskita lub w momencie rozgnieceniu muszki w ranę na ciele człowieka. Co ciekawe, jeżeli leiszmaniozą skórną zarazi się kobieta, która obecnie jest w ciąży, bardzo prawdopodobne, że dojdzie do postaci tzw. wrodzonej tej choroby i płód urodzi się od razu chory.
Leiszmanioza skórna: występowanie
Jest to niestety niezwykle popularna choroba, która spotykana jest aż 88 krajach! Rocznie zachorowuje na nią około 1 miliona ludzi, a na całym świecie na tę chorobę choruje około 12 milionów ludzi. Chorobę tę można podzielić na 3 odmiany, tuż po leiszmaniozie skórnej bardzo popularna jest także postać trzewna, na którą zachorowuje około 500 tysięcy osób rocznie. Leiszmanioza najczęściej występuje na kontynencie tropikalnym oraz subtropikalnym, na Bliskim Wschodzie, w Azji i w Afryce. Choroba ta dotarła także na zachodnią półkulę świata, ponieważ można je spotkać także w Ameryce Południowej. Leiszmanioza skórna bardzo często występuje także w Europie, choroba ta nie omija takich krajów, jak: Hiszpania, Portugalia, Grecja,Kret,Turcja oraz na obszarze dawnej Jugosławii ( Chorwacja, Serbia, Bośnia ). Istnieją także przypadki zachorowań na to schorzenie w Polsce. Polska jednak ze względu na klimat umiarkowany, nie jest aż tak narażonym krajem na występowanie tej choroby, jednak zachorowania dotyczą głównie osób, które przywożą chorobę z wycieczek tropikalnych, przebywając na obszarach endemicznych.
Leiszmanioza skórna: rodzaje
Wyróżnia się trzy rodzaje leiszmaniozy skórnej:
leiszmanioza skórna ogniskowa – leiszmanioza skórna, wrzód wschodni (pendinka, espundia, buba).
martwica mokra – postać ostra (kilka tygodni);
martwica sucha – postać przewlekła – pół do półtora roku
leiszmanioza rozsiana
leiszmanioza błon śluzowych
Zmiany skórne, przypominające otwarte rany.
W leiszmaniozie skórnej ogniskowej zmiany skórne są ograniczone wyłącznie do okolic skóry narażonych na ukłucia owadów – okolice twarzy, szyi, przedramion, podudzi, stopy. Ten rodzaj leiszmaniozy dzieli się na leiszmaniozę Starego Świata (Orienatlną) i Nowego Świata. Okres wylęgania się leiszmaniozy skórnej wynosi od kilku dni do 6 miesięcy. Zmiany pierwotne występują w miejscu ukłucia przez moskity. Pojawiające się zmiany mają średnicę od 2 d0 10 mm. Pojawia się guzkowate nacieczenie, które następnie ulega martwicy, a dalej owrzodzeniu. Dookoła owrzodzenia tworzy się odczyn zapalny. Po około 2 do 12 miesiącach później następuje zagojenie ale niestety pozostają blizny. Często występują powtórne infekcje bakteryjne.
W leiszmaniozie skórnej rozsianej pierwotnymi zmianami są guzki, które się namnażają. Po zaniknięciu starych guzków pojawia się owrzodzenie rozsiane na twarzy i kończynach. Zmiany te mogą utrzymywać się latami.
Leiszmanioza błon śluzowych zwana także espundią, występuje najczęściej w Brazylii. W miejscu ukłucia moskita zarażonego pierwotniakiem powstaje ognisko podobne jak przy leiszmanozie skórnej. Wprowadzona wraz ze śliną owada postać promastigota przechodzi do monocytów i makrofagów tkanki podskórnej i przemienia się w kolejne postacie. Wtórne ogniska rozwijają się w obrębie błon śluzowych. Najczęściej zmiany skórne obejmują błony śluzowe: jamy ustnej, nosowej, węzłów chłonnych i gardła. Możliwe jest także uszkodzenie błony śluzowej w okolicy odbytu, pochwy u kobiet i napletka u mężczyzn. Okres wykluwania się choroby trwa od 10 do 25 dni, a czasem nawet przez rok.
Zobacz także inne choroby występujące w strefie tropikalnej takie jak: Dur plamisty , Węgorek jelitowy czy Wirus rzeki Ross
Leiszmanioza skórna objawy
Typowymi objawami leiszmaniozy skórnej są:
wybroczyny,
owrzodzenia
zmiany skórne przypominające otwarte rany
Leiszmanioza skórna jest chorobą, która ma niezwykle długi okres wylęgania się. Trwa on zazwyczaj od kilku tygodni, do nawet kilku miesięcy.Zmiany te występują głównie w okolicach twarzy oraz kończyn górnych i dolnych. Owrzodzenia mają różny kształt i różnorodny charakter, mogą pojawiać się spore rany, ale także niewielkie zaczerwienienia. Leiszmanioza skórna uważana jest za chorobę łatwą do rozpoznania, gdyż zwykle przypomina ona trąd.
Zmiany te występują głównie w okolicach twarzy oraz kończyn górnych i dolnych. Owrzodzenia mają różny kształt i różnorodny charakter, mogą pojawiać się spore rany, ale także niewielkie zaczerwienienia. Leiszmanioza skórna uważana jest za chorobę łatwą do rozpoznania, gdyż zwykle przypomina ona trąd.
Na początku tej choroby pojawiają się niewielkie 2 cm grudki, które po czasie przekształcają się w otwarte rany. Leiszmanioza skórna jest chorobą, która po kilku tygodniach samoistnie znika, niestety osoby, które posiadają obniżoną odporność, mogą zachorować na postać przewlekłą tej choroby. Zmiany skórne zazwyczaj charakteryzują się wydzielaniem specyficznej mazi, przypominającej ropę. Leiszmanioza skórna może być także powikłaniem przejścia leiszmaniozy trzewnej.
leiszmanioza objawy
Przypadek leiszmaniozy skórnej z 10-letnią ewolucją.Można zaobserwować silne niszczenie
przegrody nosowej. Przypadek ten stanowi poważne nietypowe uszkodzenie kliniczne, ale
ilustruje potencjalne nasilenie leiszmaniozy śluzówkowej.
Leiszmanioza skóry i błon śluzowych jest bardzo podobna do leiszmaniozy skórnej. W tym przypadku jednak ma się do czynienia z chorobą, która atakuje także błony śluzowe okolicy nosa. Zazwyczaj dochodzi do trwałego uszkodzenia tkanki, a zmiany te nazywane są tzw. białym trądem. W przypadku występowania leiszmaniozy skóry i błon śluzowych, pasożyt wędruje od skóry, do dróg oddechowych. Pierwszymi objawami tej choroby mogą być krwawienie z nosa oraz spory nieżyt, którego nie sposób wyleczyć zwykłymi lekami na katar. W miarę postępowania tej choroby, dochodzi niestety do trwałego oszpecenia w okolicy nosa oraz warg, tkanki ulegają destrukcji pod wpływem powstawania owrzodzeń.
Leiszmanioza skórna: leczenie
Leiszmaniozę skórną można rozpoznać za pomocą pobrania kawałka wycinka z owrzodzonej skóry, czyli stosując metodę mikrobiologiczną. Bardzo skuteczna jest także metoda barwienia Giemsy, która pozwala w 70% przypadków rozpoznać leiszmaniozę skóry. Chorobę tę można rozpoznać także za pomocą badania histopatologicznego oraz stosując test Montenegro - z wykorzystaniem zabitych form wiciowca leishmania. W ubiegłej dekadzie stosowano także metodę testów serologicznych.Większość pasożytów z rodziny leishmania nie wymaga leczenia ogólnoustrojowego, a choroba zazwyczaj mija po około 2 miesiącach samoistnie. Leiszmanioza skóry i błon śluzowych musi być leczona parenteralnie, lekami z zawartością 5-wartościowego antymonu. Skuteczność podania jednego cyklu tego lekarstwa wynosi prawie 100%, warto jednak powtórzyć cykl. Niestety, w ostatnich latach zaobserwowano sporą odporność leiszmaniozy na ten lek.
Rokowanie co do wyleczenia leiszmaniozy skórnej jest bardzo wysokie, u 90% pacjentów, którzy zapadają na to schorzenie, dochodzi do samoistnego wyleczenia, po kilkunastu tygodniach przebytej leiszmaniozy. Jeżeli schorzenie to atakuje błony śluzowe, może dojść do trwałego oszpecenia, ponieważ tkanka wokół nosa i ust zaczyna zwyczajnie gnić. Najbardziej jednak inwazyjna dla zdrowia człowieka, a nawet życia jest leiszmanioza trzewna, niestety aż 95% osób, które zachoruje na tę odmianę, umiera.
Leiszmanioza skórna: profilaktyka
Profilaktyka tej choroby obejmuje bardzo wczesne rozpoznanie jej oraz podjęcie natychmiastowego leczenia. Pacjent podlega hospitalizacji oraz obserwacji. Aby uniknąć zachorowania na leiszmaniozę skórną, warto nie przebywać w miejscach endemicznych, gdzie choroba ta najczęściej występuje oraz stosować różnorodne preparaty, które zapobiegają ugryzieniom muchówki. Ponadto należy pamiętać, aby ubierać się odpowiednio do danego wyjścia. Wybierając się do lasu i na tereny trawiaste, najlepiej zaopatrzyć się w odzież z długimi rękawami i nogawkami. Bardzo ważną profilaktyką tej choroby jest także walka z pasożytami oraz przenosicielami tej choroby. Należy likwidować cały rezerwuar, który przyczynia się do rozprzestrzeniania leiszmaniozy skórnej.Przeciwko leiszmaniozie skórnej można się także skutecznie zaszczepić. Obecnie prowadzone są badania nad szczepionką drugiej generacji o jeszcze lepszym składzie i intensywniejszy działaniu. Ponadto warto zaopatrzyć się w repelenty na komary, które zawierają DEET. Substancja ta stanowi świetną barierę przeciwko muchówce, przenoszącej pasożyty leishmania.
Osoby cierpiące na stwierdzoną, wrodzoną słabszą odporność lub choroby autoimmunologiczne, osłabiające naturalną odporność organizmu, powinny zrezygnować z wycieczek do krajów endemicznych lub zasięgnąć odpowiednich informacji i zaszczepić się przeciwko leiszmaniozie skórnej.
Zobacz najsilniejsze repelenty na komary tropikalne z serii Mugga.
Uwaga!
- Powyższa porada jest jedynie sugestią i spisem informacji z wielu renomowanych źródeł i w przypadku problemów zdrowotnych nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Zawsze w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem !
- Informacje opierają się na stanie wiedzy z dnia publikacji 13.07.2018 i mogą ulec zmianie.
©® GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
