 Filariozy
Trzeba przyznać, że sporo jest chorób, które wywoływane są przez różnorodne pasożyty. Do tej grupy należy także filarioza, którą powodują nicienie z grupy Filariaidae. Choć rokowania dla poszczególnych pacjentów, są całkiem dobre, należy wystrzegać się w przewlekłej postaci tej choroby. Jakie są objawy filariozy, w jaki sposób ją leczyć oraz dlaczego warto sięgnąć po jeden, konkretny lek przeciwko filariozie?
Filarioza: występowanie
Filariozę najczęściej można spotkać w Azji, Afryce, Ameryce Południowej, a nawet na Oceanie oraz Karaibach. Na tych terenach zwykle można spotkać odmianę filariozy - wuszereriozę, która wywoływana jest przez pasożyty o nazwie: wuchereria bancrofti. Natomiast w okręgach Indonezji, Malezji, Chinach, Korei, Japonii i Indiach można spotkać filariozę wywoływaną przez pasożyty: brugia malai. Choroba ta najczęściej jest przenoszona przez komary oraz występuje w krajach, gdzie dominują ciepłe, wręcz upalne temperatury, są to zatem terytoria krajów tropikalnych. Jadąc na wakacje w te rejony, należy zachować szczególną ostrożność. Wybierając się natomiast na zachodnią część półkuli świata, głównie do Ameryki Południowej, można spotkać inną odmiany filariozy nazywaną mansolenozą.
Filarioza w Polsce
Na szczęście choroba ta nie występuje w Polsce. Oznacza to, że nie można zarazić się nią bezpośrednio, przebywając w tym kraju. Do zakażeń filariozą może dojść tylko i wyłącznie wtedy, gdy zarażone osoby przywiozą tę chorobę w postaci „pamiątki” z wakacji. Należy wtedy niezwłocznie zgłosić się do lekarza! Jeśli chorego ugryzie komar, automatycznie insekt ten zaraża się tą chorobą i może przenosić ją na innych ludzi. Przebywając w Polsce, można jednak w dużej mierze być bezpiecznym. Każdy jednak, kto wybiera się do krajów o podwyższonym ryzyku występowania filariozy, powinien zachować szczególną ostrożność.
Filarioza limfatyczna
Najpopularniejszą filariozą jest wuszererioza. Można ją spotkać we wschodnich kontynentach kuli ziemskiej. Filariozę przenoszą zwykle komary z rodzin: culex, anopheles, aedes, mansonia. Proces zarażenia filariozą limfatyczną polega na tym, że komary kąsają zarażonego człowieka i pobierają od niego mikrofilarie. W ich ciele następuje przekształcenie larw filariozy w trzecie stadium. Komary mają zdolność przenoszenia larw dalej. Największą aktywność zaś zachowują nocą. Człowiek staje się jedynym ostatecznym żywicielem filarioz limfatycznych. Dorosłe samice nicieni mikrofilarii mają nawet do 100 mm długości, a samice do 40 mm długości. Co ciekawe, dojrzały osobnik może żyć w krwiobiegu człowieka nawet do 7 lat, dlatego tak ważna jest szybka interwencja lekarska. Filarioza limfatyczna może doprowadzić do m.in. słoniowatości kończyn ludzkich, czyli nadmiernego rozrostu kończyn spowodowanego przerostem tkanki łącznej.
Można zaobserwować różnorodną aktywność nicieni mikrofilarii w ciele człowieka, np. komary z rodziny anopheles aktywują się nocą, przeważnie do godziny 2, natomiast insekty z grupy aedes posiadają zmienną, okresową aktywność.
Podział filarioz według lokalizacji i czynnika etiologicznego:
Filariozy limfatyczne:
- wuchererioza (Wuchereria bancrofti) – filarie: węzły i naczynia chłonne (długość pasożyta 4-10 cm, długość życia do 15 lat); mikrofilarie: okresowo we krwi, w porze nocnej (wielkość pasożyta 300 x 8 μm, długość życia ok. 2 miesięcy),
- brugioza (Brugia malayi, Brugia timori) – jak wyżej.
Filariozy skórno-podskórne:
- loajoza (Loa loa) – filarie: tkanka łączna podskórna; mikrofilarie: okresowo we krwi (głównie w godzinach południowych),
- onchocerkoza (Onchocerca vovulus) – filarie: skóra; mikrofilarie: skóra, oko (nie przedostają się do krwi).
Filarioza objawy
Podstawowymi objawami filariozy są powiększone węzły chłonne oraz zapalenie naczyń węzłów chłonnych. Następnie zwykle pojawia się kaszel oraz zwolnienie przepływu krwi w naczyniach. Organizm człowieka puchnie, występuje wysoka gorączka, a niekiedy pojawiają się objawy słoniowatości, czyli przerostu tkanki łącznej. Niestety, pomimo że rozrost tkanek powinien zakończyć się do tygodnia, zmiany na ciele są nieodwracalne, co może prowadzić do znacznej niepełnosprawności.
Filarioza powoduje także niezwykle bolesne obrzęki podskórne, ponieważ pasożyty nicieni zwykle wędrują po ciele człowieka, Niekiedy zdarza się, że pasożyt lokuje się w oku człowieka, doprowadzając do zapalenia tęczówki, odwarstwienia siatkówki, ostrego zapalenie spojówek. Charakterystycznym objawem filariozy jest także zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, reakcje alergiczne itp. W przypadku zakażenia pasożytniczego ciała cierpi zazwyczaj cały ludzki organizm. Skuteczną bronią jest stosowanie leków antypasożytnicznych, np. dietylkarbamazyny. Co ważne, czasami filarioza limfatyczna może przebiegać praktycznie bezobjawowo, dzieje się tak najczęściej, gdy ma się do czynienia z jej odmianą - mansonelozą. Charakterystycznym objawem mansonelozy są natomiast zmiany skórne.
Filarioza - słoniowacizna kończyn w objawach późnych
Chorobę tę charakteryzuje dość duże spektrum objawowe, które trudno jednoznacznie zdefiniować. Od zwykłych objawów grypopodobnych, do słoniowatości, a nawet raka jądra. Chorych na filariozę limfatyczną można podzielić na dwie grupy. Pierwsza z nich to pacjenci, u których można zdiagnozować we krwi mikrofilarie, a druga, u których one nie występują. Jedynym potwierdzeniem na zakażenie tą chorobą jest obecność antygenu filariozy w ciele.
Filarioza: badanie
Diagnostyka filariozy polega głównie na pobraniu krwi od chorego, w celu zidentyfikowania mikrofilarii. Krew najlepiej pobierać w momencie największej aktywność tych larw, czyli w nocy. Niestety, filarioza może mieć różne odmiany, dlatego w przypadku negatywnego wyniku, należy spróbować zrobić badanie o innej porze dnia. Badania należy powtórzyć w odstępie 12 - godzinnym, a następnie poddać dokładnemu rozmazowi. W przypadku braku mikrofilarii we krwi pacjenta chory zostaje poddany innemu zabiegowi - wykrycia antygenu pasożyta w organizmie. Należy wykonać wtedy dokładne testy immunoenzymatyczne i immunochromatograficzne. Aby wykryć filariozę, stosuje się także testy serologiczne i badanie PCR, jednak nie są one aż tak skuteczne. W przypadku rozwiniętej choroby, pasożyta tej choroby można wykryć w węzłach chłonnych za pomocą ultrasonografii. Warto pamiętać, że poszczególne choroby, które często są następstwem filariozy, mogą być także następstwem różnorodnych, innych chorób, np. nowotworów, astmy tropikalnej, gruźlicy, itp., dlatego tak ważna jest dobra diagnostyka!
Filarioza: leczenie
W przypadku leczenia filariozy stosuje się różnorodne leki, które pozwalają skutecznie walczyć z tymi pasożytami. Do nich należy z pewnością inwermektyna. Podaje się ją w jednorazowej dawce 150 mg leku. Chory musi poddać się także hospitalizacji. Dodatkowo, stosuje się leki, które będą nie tylko walczyć z ulokowanymi w ciele człowieka pasożytami, ale także działały na wszelkie, inne objawy tej groźnej choroby. W zależności od tego, jakie objawy filariozy zostaną zdiagnozowane u poszczególnych pacjentów. Z pewnością niezwykle skutecznym lekiem antypasożytniczym, jest dietylkarbamazyna.
Dietylkarbamazyna
Na rynku farmaceutycznym istnieje lek, który świetnie radzi sobie z objawami filariozy. Jest to dietylkarbamazyna. Działa zabójczo na wszelkiego rodzaju mikrofilarie, pojawiające się w ciele człowieka, czasem nawet udaje mu się zniwelować postać dojrzałą tych pasożytów. Dietylkarbamazyną leczy się pacjentów przez 14 dni. Najpierw należy zastosować zmniejszoną dawkę leku i podawać raz dziennie (50 mg). Po kilku dniach, o ile nie występują powikłania, można stosować większą ilość leku (150 mg). Kolejną dawką leku jest 300 mg, podzielone na 3 dawki. Następnie, bez przeszkód można aplikować 400 mg tego leku, czyli pełną dawkę. Niestety, lek ten nie zniweluje skutków słoniowacizny kończyn i ciała, deformacje są nieodwracalne. Skutecznie jednak powstrzyma dalsze tworzenie się zniekształceń.
Filarioza: profilaktyka
Przed samą podróżą należy skonsultować się z lekarzem medycyny tropikalnej, który dokona oględzin zdrowia i być może wyśle na szczegółowe badania. Poinformuje on także, w jaki sposób dobrze przygotować się do takiej podróży. Wizytę trzeba odbyć od 8 – 6 tygodni przed wylotem.
Ponadto, będąc już na miejscu należy zachować szczególną ostrożność i uważać na ukąszenia komarów. Należy przede wszystkim:
- Używać repelentów na komary z deet w celu uniknięcia pogryzienia przez komary
- Warto wziąć ze sobą przenośną moskitierę oraz urządzenia, odstraszające komary
- Nosić odzież z długimi rękawami i nogawkami, starać się wkładać ubrania przewiewne. Mieć zawsze ze sobą nakrycie głowy
- Przebywać w pomieszczeniach klimatyzowanych, nie otwierać okien.
- W razie zauważenia jakichkolwiek symptomów chorobowych, zwrócić się do najbliższego punktu medycznego.
Zobacz także inne choroby tropikalne takie jak: Noma, Owrzodzenie Buruli czy Przyrwy
Zobacz najsilniejsze środki na komary tropikalne z serii Mugga.
Uwaga!
- Powyższa porada jest jedynie sugestią i spisem informacji z wielu renomowanych źródeł i w przypadku problemów zdrowotnych nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Zawsze w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem !
- Informacje opierają się na stanie wiedzy z dnia publikacji 13.07.2018 i mogą ulec zmianie.
©® GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
