 Krynica-Zdrój
Krynica-Zdrój miasto (15 tys. mieszkańców) z siedzibą gminy w województwie małopolskim. Leży w pobliżu Nowego Sącza wśród porośniętych lasami wzniesień Beskidu Sądeckiego. W dolinie płynie potok Kryniczanka i jego dopływy: Czarny Potok oraz Palenica. Przyrodniczo jest to miejsce bogate, które wraz z malowniczymi krajobrazami objęto ochroną w Popradzkim Parku Krajobrazowym. Miasto leży w kotlinie pomiędzy licznymi wzniesieniami. Jednym z nich jest Góra Parkowa (741 m n.p.m.), na której urządzono park Zdrojowy, kolejnymi są Krzyżowa (813 m n.p.m.), Jasiennik (750 m n.p.m.) oraz Jaworzyna (1114 m n.p.m.). Krynica zwana jest perłą polskich uzdrowisk.
Historia
Początki miejscowości są nie do końca znane. Pierwsze dokumenty wspominają o istnieniu w tym miejscu przed 1547 r. osady Krzenycze. Dalszy rozwój miasteczka związany był z potwierdzeniem leczniczych właściwości tutejszych wód. Dokumenty wspominają, iż w 1793 r. austriacki urzędnik wykupił ziemię, na której znajdowało się źródło. Pierwszy obiekt przystosowany dla ruchu turystycznego zwany Mały Domek powstał przy Zdroju Głównym na początku XIX w. Ważna datą w historii miasta był rok 1807 r. wtedy to Krynica otrzymała oficjalny status uzdrowiska. Dynamiczny rozwój nastąpił w drugiej połowie XIX w. za sprawą działalności prof. Józefa Dietla. Powstały projekty infrastrukturalne, w tym szczególnie ważny projekt połączenia kolejowego z Krakowem. Wtedy to wybudowano również większość zabytkowych obiektów współczesnej Krynicy. Kurort chętnie był odwiedzany przez kuracjuszy, których liczba wynosiła około 40 tysięcy w 1938 r. Czas wojny spowodował pewne zniszczenia, które udało się szybko naprawić po wojnie. Powstało wiele nowych sanatoriów i obiektów turystycznych. Obecnie Krynica uznawana jest za jedno z najciekawszych i największych uzdrowisk w polskich górach.
Zabytki i atrakcje
W tym miejscu warto wymienić kompleks budowli uzdrowiskowych na który składają się Łazienki Borowinowe (1881 r.), Stare Łazienki Mineralne (1863-1866), Pijalnia Główna (1971 r.), Stary Dom Zdrojowy (1889 r.), drewniane wille z drugiej połowy XIX w. (w jednej z nich mieści się Muzeum Nikifora), Nowy Dom Zdrojowy (1939 r.) i Nowe Łazienki Mineralne (1923-1926). W krajobraz doskonale wpisują się dwie świątynie: drewniany kościół Przemienienia Pańskiego (1864 r.) i kościół Wniebowzięcia NMP (1887-1902). Atrakcyjnie wygląda główny deptak wraz z muszlą koncertową poświęconą pamięci stałego bywalca Krynicy - Jana Kiepury. Stara, drewniana Pijalnia Wód (1815 r.) przeniesiona została w 1863 r. znad Zdroju Głównego w pobliże źródła „Słotwinka" i jest to najstarsza budowla Krynicy. Piesze wędrówki ułatwiają liczne szlaki Popradzkiego Parku Krajobrazowego. Ciekawy jest również Szlak Architektury Cerkiewnej zapoznaje on z zabytkami drewnianej sztuki sakralnej regionu, prowadząc do Słotwin, Bereścia, Piorunki, Czyrnej, Mochnaczki, Tylicza, Powroźnika i Szczawnika.
Ciekawe imprezy cykliczne
- Międzynarodowy Festiwal Gitarowy (luty)
- Święto Dzieci Gór (lipiec) - festiwal góralskich zespołów dziecięcych z całego świata
- Festiwal im. Jana Kiepury (sierpień/wrzesień)
Inne atrakcje
- Groty solne: Stare Łazienki Mineralne, ul. Nowotarskiego 9/4; Sanatorium MSWiA „Continental", ul. Nitribitta 4
- Kino „Jaworzyna", ul. Piłsudskiego 8, tel. 18/4712060,
- Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, Park Sportowy 5, tel. 18/4723824,
- Kolej gondolowa „Jaworzyna Krynicka", ul. Czarny Potok 75, tel. 18/4715271, www.jaworzynakrynicka.pl
- Kolej linowa na Górę Parkową, tel. 18/4712262
- „Sankostrada", ul. Dąbrowskiego
- Ośrodek Narciarski „Słotwiny", 18/4715367
- Basen kąpielowy odkryty, ul. Pułaskiego 6
- Korty tenisowe: Park Sportowy 5; ul. Pułaskiego 6 (przy basenie); ul. Reymonta w Czarnym Potoku
- Stadnina koni „Krzenycze" na Jakubiku, ul. Zieleniewskiego 82, tel. 18/4713977
- Wypożyczalnia quadów: „Falubex", ul. Kościuszki 8, tel. 501/516608 -samochody terenowe, quady, ścianka wspinaczkowa; pensjonat „Adam", ul. Zamkowa 29, tel. 18/4716318 - także skutery śnieżne
Uzdrowisko
Krynica jest zaliczana do uzdrowisk górskich (560—620 m n.p.m.) z klimatem umiarkowanie i silnie bodźcowym. Sprzyja temu zróżnicowany teren pod względem wysokości. W Krynicy występuje słabe nasłonecznienie, oraz znaczne dobowe wahania temperatury i ciśnienia. Bardzo korzystny wpływ mają duże obszary lasów bukowo-świerkowych, które są przesycone olejkami eterycznymi i ozonem. Teren krynicy to liczne ujęcia wód mineralnych (23) 5 naturalnych i 18 odwiertów. Popularnie zwane szczawami mają szerokie spektrum działania, stosowane w leczeniu schorzeń przewodu pokarmowego, niedokrwistości i chorób przemiany materii oraz do kąpieli kwasowęglowych i mineralnych. Pijalnia Główna oferuje wody ze zdrojów „Głównego", „Jana", „Tadeusza", „Zubera" i „Słotwinki", a w Starym Domu Zdrojowym wody „Mieczysław". Na terenie parku stoi pijalnia „Jana", gdzie dostępna jest woda z tego źródła, oraz woda „Józef", oprócz tego działa pijalnia w Słot winach przy ujęciu „Słotwinki". Część wód krynickich jest butelkowana i oferowana w handlu — można kupić miedzy innymi wodę mineralną „Kryniczanka", na bazie wody ze Zdroju Głównego, oraz wody „Jan", „Zuber" i „Słotwinka". W okolicy znajdują się tzw. mofety — miejsca, gdzie spod ziemi wydostaje się naturalny dwutlenek węgla. Dzięki temu w uzdrowisku można stosować jedyne w Polsce naturalne suche kąpiele gazowe w bezwodniku węglowym.
Obiekty uzdrowiskowe
- Uzdrowisko Krynica-Żegiestów - ul. Nowotarskiego 9/4, tel. 18/4712395, www.uzdrowisko.krynica.com.pl
- Sanatorium „Nowy Dom Zdrojowy" - ul. Nowotarskiego 7, tel. 18/4712815
- Sanatorium „Stary Dom Zdrojowy" ul. Nowotarskiego 2, tel. 18/4712818
- Sanatorium „Nowe Łazienki Mineralne" - ul. Piłsudskiego 2, tel. 18/4712331
- Sanatorium „Patria" - ul. Pułaskiego 35, tel. 18/4712811
- SP ZOZ 20 Wojskowy Szpital Uzdrowiskowo-Rehabilitacyjny ul. Świdzińskiego 4, tel. 18/4146211, www.sanatorium-wojskowe.pl
- NZOZ Sanatorium Uzdrowiskowe „Abaton" - ul. Cicha 4/6, tel. 18/4712832, www.abaton-krynica.com.pl
- SP ZOZ Sanatorium MSWiA „Continental" - ul. Nitribitta 4, tel. 18/4713950, www.sanatorium.krynica.com.pl
- Sanatorium „Energetyk" - ul. Kiepury 2a, tel. 18/4715594
- NZOZ Sanatorium „Leśnik-Drzewiarz" ul. Podgórna 1, tel. 18/4712861
- Ośrodek Konferencyjno-Wypoczynkowy „Lwigród" Spa & Wellness - ul. Nitribitta 6, tel. 18/4725800, www.hotel-lwigrod.pl
- NZOZ Sanatorium Uzdrowiskowe „Mielec" - ul. Pułaskiego 73, tel. 18/4715747, www.mielec-spa-krynica.pl
- Sanatorium „Nad Kryniczanką" ul. Ebersa 2, tel. 18/4712813
- NZOZ Sanatorium Uzdrowiskowe „Watra" ul. Piękna 19, tel. 18/4715627, www.watra.krynica.com.pl
- Sanatorium Uzdrowiskowe „Zgoda" ul. Piłsudskiego 42, tel. 18/4712076,
©® GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
