 Łzawienie oka
Nadmierne, uporczywe łzawienie oczu dla osób, których dotyczy bywa przykrą dolegliwością. Czasem jest uciążliwe do tego stopnia, że uniemożliwia sprawne wykonywanie codziennych zajęć, pracę przy komputerze, czy prowadzenie samochodu. Łzawienie może mieć różne nasilenie, jest też różnie oceniane przez różne osoby. Jedni nie zauważają, że oczy nadmiernie łzawią mimo istnienia problemu, inni zgłaszają się do lekarza nawet przy nieznacznie nasilonym łzawieniu.
Łzawienie oczu związane jest z emocjami (płacz), może mieć charakter odruchowy, kiedy łzy oczyszczają oko np. z kurzu (po wyjściu z zakurzonego pomieszczenia łzawienie po chwili ustaje), łzawienie może być jednak też objawem choroby oka i dróg odprowadzających łzy.
Jaką rolę spełniają łzy?
Łzy są bardzo ważne dla prawidłowego funkcjonowania narządu wzroku. Są rozprowadzane przez ruchy powiek na powierzchni oczu i utrzymują się na tej powierzchni w postaci delikatnej powłoki (tzw. film łzowy), ochraniając oko przed wysychaniem, uszkodzeniem oraz infekcjami. Prawidłowa funkcja łez związana jest z ich ciągłym ruchem: wydzielane przez gruczoł łzowy (znajduje się on pod górną krawędzią oczodołu) spływają licznymi, drobnymi przewodzikami na powierzchnię gałki ocznej, obmywają ją tworząc warstwę ochronną a następnie spływając do wewnętrznego kąta oka. Tam znajdują się dwa „otworki” nazywane punktami łzowymi, stanowiące wejście do kanalików łzowych, które z kolei prowadzą do woreczka łzowego i dalej do przewodu nosowo-łzowego.
Dlaczego trzeba wycierać nos podczas płaczu?
Przewód nosowo-łzowy prowadzi do nosa Cały układ dróg łzowych to taka „rurka” rozpoczynająca się w wewnętrznym kącie oka a kończąca się w nosie. Łzy są więc odprowadzane do nosa. W normalnych warunkach odpływanie do nosa niewielkiej ilości łez jest niewyczuwalne. Przy nadmiernym łzawieniu, np. podczas płaczu, część łez odpływa kanalikiem do nosa, a część płynie po policzkach. Stąd ociera się nie tylko oczy, ale też trzeba wycierać nos, do którego odpływają łzy.
Łzawienie odruchowe.
Nadmierne, odruchowe łzawienie może wystąpić w różnych sytuacjach. Oczy łzawią, gdy ma miejsce podrażnienie nerwu węchowego np. przez zapach cebuli, czy wdychanie innych podobnie działających wonnych substancji. Łzawienie może być spowodowane czynnikami drażniącymi, takimi jak wiatr, kurz, zimno, jaskrawe oświetlenie - łzawienie pełni tu funkcję ochronną. Łzawienie często towarzyszy też infekcjom obejmującym gardło, nos oraz zatoki przynosowe. Łzawienie może być też spowodowane przez ból każdej części ciała.
Nadmierne łzawienie - w jakich chorobach występuje?
Przedłużające się łzawienie bez wyraźnej przyczyny lub z towarzyszącym uczuciem bólu oka, pogorszeniem widzenia powinno skłonić do wizyty u lekarza. Wiele chorób oka objawia się nadmiernym łzawieniem. Występuje ono, gdy ciało obce (np. ziarenko piasku, opiłek żelaza) wniknie do spojówki, pod powiekę, do rogówki, czy też np. po zadrapaniu rogówki. Wniknięciu ciała obcego oprócz silnego łzawienia towarzyszy zazwyczaj ból i światłowstręt. Te dokuczliwe objawy skłaniają zwykle pacjenta do szybkiego zgłoszenia się do lekarza. Lekarz okulista usuwa ciało obce, może zalecić też leki (przeciwzapalne, przeciwbólowe, przy zakażeniu bakteryjnym - antybiotyk) w postaci kropli do oka. Inną przyczyną nadmiernego łzawienia są zawinięte lub źle rosnące rzęsy, które drażnią spojówkę i rogówkę. Poprawę przynosi usunięcie źle rosnących rzęs. Nadmierne łzawienie wiąże się też z chorobami zapalnymi spojówek, rogówki oraz z owrzodzeniem rogówki. Inne objawy zapalenia to zaczerwienienie, świąd, ból, czy wydzielina w worku spojówkowym. Przyczyną tych dolegliwości są infekcje wirusowe, bakteryjne i grzybicze – lekarz zaleci odpowiednio działające (przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo) krople do oka. Do poważnych chorób oka, którym towarzyszy łzawienie, należy również jaskra oraz zapalenie tęczówki i ciałka rzęskowego - choroby te wymagają leczenia specjalistycznego.
Brak odpływu łez.
Nadmierne łzawienie wynikać może jednak nie tylko z nadmiernej produkcji łez, towarzyszącej reakcji odruchowej lub opisanym wyżej schorzeniom oka. Przyczyną może być też niemożność odpływu łez prawidłową drogą, czyli do woreczka łzowego i dalej do jamy nosowej. Utrudnienie odpływu może mieć miejsce, gdy występuje obrzęk powiek spowodowany np. krwiakiem, ukąszeniem owada - łzy nie wpływają wówczas przez punkty łzowe do kanalików (obrzęk je „zatyka”), lecz płyną po policzkach. Utrudnienie odpływu może też wystąpić, gdy zaszły zmiany uszkadzające kanaliki odprowadzające łzy takie jak blizny pourazowe, czy przebyte w przeszłości zapalenia kanalika czy woreczka łzowego. Każdy stan zapalny w obrębie kanalików łzowych i woreczka łzowego może spowodować zwężenie lub niedrożność, czyli zamknięcie światła przewodów. Przyczyną zapalenia są najczęściej czynniki infekcyjne, a zwłaszcza grzybicze. W starszym wieku łzawienie wynikać może też ze zwiotczenia skóry powiek. Wówczas dolegliwość może nasilać się np. podczas wietrznej pogody. Gdy zwiotczenie powiek jest wyraźne, połączone z odwijaniem się brzegu powieki lekarz okulista przeprowadzić może plastyczny zabieg operacyjny powiek.
Niedrożność dróg odpływu łez.
Niedrożność dróg odpływu łez i uciążliwe objawy związane z łzawieniem, z reguły powodują, że pacjent zgłasza się do lekarza. Leczenie poprzedzone jest zazwyczaj badaniami mającymi na celu ustalenie miejsca niedrożności. Jeśli np. ma miejsce ostry stan zapalny obejmujący drogę odpływu łez, z obrzękiem i bolesnością wymaga on podjęcia leczenia zachowawczego. W innych przypadkach podejmuje się próby sondowania dróg łzowych i przepłukiwania ich. Zabiegi te wykonywane są bardzo delikatnie i przez doświadczonych okulistów. Gdy leczenie farmakologiczne, sondowanie i przepłukiwanie dróg łzowych nie przynosi pożądanego efektu, powstaje trwała niedrożność dróg odpływu łez, co wymaga przeprowadzenia zabiegu operacyjnego, polegającego na odtworzeniu drogi łączącej worek spojówkowy z jamą nosową. Zabiegi te są przeprowadzane w ośrodkach specjalistycznych.
Powyższy artykuł daje jedynie ogólną wiedzę o problemie, jakim jest nadmierne łzawienie. Dane tutaj przedstawione mają jedynie wartość informacyjną i nie mogą zastąpić profesjonalnej porady lekarskiej. W przypadku problemów zdrowotnych i jakichkolwiek wątpliwości należy zwrócić się po poradę do lekarza. Tylko porada lekarska oparta na osobistym zbadaniu pacjenta, wywiadzie chorobowym i badaniach dodatkowych zawsze gwarantuje postępowanie bezpieczne, takie, które może dać pożądany efekt zdrowotny.
©® GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
