Kalendarz wydarzeń Włochy

Włochy są nie tylko skarbcem sztuki, rajem zachwycających krajobrazów, ale także kolebką przeróżnych świąt, które do dziś są celebrowane z najwyższą czcią. Odbywa się tu wiele festiwali, imprez kulturalnych i uroczystości o charakterze religijnym i folklorystycznym.

Trzeba przyznać, że Włosi naprawdę angażują się w ich obchody i czerpią niemal dziecięcą radość z tego typu zabaw. Trudno wyliczyć wszystkie, ze względu na ich ilość, warto jednak zwrócić uwagę na te najciekawsze.
Ku bazylice świętego Ubalda

W Gubbio (Umbria) 15 maja odbywa się Festa dei ceri na cześć biskupa, żyjącego w XII wieku, który jest patronem miasta. Ceri to trzy drewniane konstrukcje, na których osadzone są figury: św. Ubaldo, św. Jerzego i św. Antoniego. Spośród mężczyzn wybiera się trzy grupy, z których każda ma dźwigać na barkach drewniany szkielet ze świętym. Wybrani biegną ulicami miasta przy aplauzie dopingującego tłumu. Bieg kończy się na górze, gdzie wznosi się bazylika św. Ubalda. Nie jest to jednak wyścig, zawsze jako pierwsza wnoszona jest do kościoła figura biskupa.

Średniowieczne festyny

Włoski naród lubuje się w festynach średniowiecznych, które są organizowane na naprawdę wysokim poziomie z przebogatą oprawą muzyczną i kostiumową. Tego typu imprezy odbywają się w kilku miejscach, a do najbardziej znanych należy Giostra del Saracino w Arezzo (Toskania). Nocna edycja tego turnieju odbywa się w przedostatnią sobotę czerwca, zaś dzienna w pierwszą niedzielę września. Pochód, w którym bierze udział ponad trzysta osób przebranych w piękne czternastowieczne stroje, kończy przemarsz wejściem na Piazza Grande. Tu odbywa się rywalizacja poszczególnych dzielnic Arezzo. Rycerze jadący na koniach mają za zadanie trafić kopią w ruchomą kukłę Saracena, nie dając się przy tym zrzucić. Wszystko odbywa się przy aplauzie bardzo licznej widowni. Jest bardzo tłoczno, ale warto tam kiedyś zawitać i poczuć tę wyjątkową atmosferę.

Podobna zabawa odbywa się w Foligno (Umbria), gdzie celem jeźdźców jest nabranie na kopię coraz mniejszych pierścieni. Również tutaj wszystko odbywa się bardzo uroczyście i z przepychem.

Palio w Sienie

Jednak najsłynniejszym tego typu przedsięwzięciem jest Palio w Sienie (Toskania). Na to wydarzenie, które odbywa się dwa razy do roku (2 lipca i 16 sierpnia) zjeżdżają się turyści z całego świata. Przygotowania do świętowania zaczynają się dużo wcześniej, uwidacznia się to m. in. w dekorowaniu ulic i jakiejś dziwnej atmosferze podniecenia i gorączki, która udziela się również przyjezdnym. Właściwe Palio to wyścig konny, bierze w nim udział dziesięciu jeźdźców, z których każdy reprezentuje inną dzielnicę. Zawody odbywają się na głównym placu Sieny – Piazza del Campo, sprowadzają się do trzech okrążeń, a wygrywa ten, kto ukończy je jako pierwszy. Właściwie wygrywa dzielnica, która wystawiła jeźdźca, jest to powód do dumy przez cały rok. Czasami tylko powszechną radość zakłóci jakiś wypadek, niestety gonitwa jest dość niebezpieczna, bywa również, że ktoś spadnie ze swojego konia wprost pod kopyta pozostałych rozpędzonych rumaków. Warto zobaczyć jak średniowieczna Siena świętuje Palio, ale należy przy tym uzbroić się w cierpliwość. Wszechobecny tłum daje się we znaki w restauracjach, barach i hotelach, a nawet na ulicach podczas spacerów.

Zawody na moście w Pizie

W ostatnią niedzielę czerwca w Pizie odbywa się zaś wspaniała zabawa zwana Gioco del ponte. Cała uroczystość ma wspaniałą oprawę, odbywa się uroczysty pochód w historycznych strojach, a punktem kulminacyjnym są zawody na moście. Polegają one na tym, że dwie grupy mężczyzn ustawione do siebie plecami próbują zepchnąć z mostu wóz (znajdujący się pomiędzy nimi). Wygrywają oczywiście ci, którym uda się przepchnąć na drugą stronę przeciwników. Okolica aż kipi od emocji rozkrzyczanych Włochów.

Żywe szachy

Unikatowym na skalę światową wydarzeniem jest partyjka szachów rozgrywana we włoskim miasteczku – Marostica. Niezwykłe w niej jest to, że szachownica przybiera duże rozmiary, a pionkami są żywe osoby przebrane za figury szachowe. Uroczystość odbywa się w drugi weekend września w parzyste lata. Tradycja tego wyjątkowego przedstawienia sięga oczywiście odległych czasów. Otóż w 1454 roku miał miejsce swoisty pojedynek... Dwaj konkurenci starali się o rękę córki kasztelana, a miał dostać ją ten, który pokona przeciwnika w partyjce szachów. Od pewnego czasu impreza cieszy się coraz większą popularnością, wszyscy chcą zobaczyć żywą szachownicę.

Sztuczne ognie w Wenecji

Jeśli ktoś lubi pokazy sztucznych ogni, to powinien wybrać się w trzeci weekend lipca do Wenecji. Niesamowity spektakl, któremu od 2007 roku towarzyszy przecudna oprawa muzyczna, jest częścią obchodów Festa del Redentore. To święto, jak zresztą wiele innych, sięga odległych czasów. W latach 1575 – 1577 Wenecję nękała epidemia dżumy, w wyniku której zmarła ponad jedna trzecia ówczesnych mieszkańców (m. in. Tycjan). Dawniej wierzono, że tego rodzaju nieszczęścia są karą za grzechy, postanowiono więc zawrzeć pakt z Bogiem. Za ocalenie miasta przed zagładą obiecano wybudować kościół Zbawiciela (Redentore) i ustanowiono święto o charakterze dziękczynnym. Jego obchody rozpoczynają się w sobotę wspomnianym, ciągle uświetnianym spektaklem fajerwerków. Dość banalne, ktoś by powiedział, ale nad wodą, na tle ślicznego miasta naprawdę wzbudza zachwyt. Następnego dnia przez cały dzień odbywają się uroczyste msze w kościele Zbawiciela, do którego można się dostać po zbudowanym (na tę okazję) na łodziach moście. Organizowane są również, wzbudzające wiele emocji, tradycyjne regaty wioślarzy.

Wielkanocny wybuch wozu

Wielkanoc w wielu miejscach jest obchodzona spektakularnie, dzieję się tak również we Florencji, gdzie w niedzielne przedpołudnie odbywa się Scoppio del Carro (dosłownie – wybuch wozu). Na placu przed katedrą florencką stoi wóz wyładowany fajerwerkami, do którego przymocowany jest długi drut ciągnący się przez środek katedry, na drugim jego końcu umocowana jest gołębica. W odpowiednim momencie ksiądz zapala ogień, który mechaniczny ptak sunący po sznurze niesie na zewnątrz i podpala wóz, który wybucha. Udany pokaz wróży mieszkańcom miasta pomyślność.

Włosi zasłynęli na całym świecie jako naród, który kocha świętować, w ich kraju nie brakuje okazji do zabawy. W różnego rodzaju imprezach biorą udział wszyscy bez wyjątku i starzy, i młodzi, również przyjezdni nierzadko dają się ponieść emocjom. W coraz bardziej komercyjnym świecie zanika niestety tradycja wspólnego, wesołego świętowania, na szczęście zawsze można pojechać do Włoch...

Włoskie święta i dni wolne od pracy

1 stycznia* - Capodanno - Nowy Rok

6 stycznia* - Epifania - Trzech Króli

Tego dnia przez włoskie miasta przechodzą kolorowe orszaki Trzech Króli, a grzeczne dzieci otrzymują rankiem skarpety pełne słodyczy, a niegrzeczne cukier pomalowany na czarno udający "węgiel". Podobno w nocy przynosi je wiedźma Beffana latająca na miotle. Jej figurki można kupić na jarmarku organizowanym co roku w Rzymie na Palzza Navona, na którym czeka wiele atrakcji dla najmłodszych. Nie bez powodu Święto Trzech Króli bywa nazywane Świętem Dzieci.

14 lutego - La festa di San Valentino - Walentynki

Walentynki, jako dzień zakochanych, mają we Włoszech długą tradycję. W starożytnym Rzymie 15 lutego obchodzono Luperkalia, w czasie których oddawano cześć bogowi płodności Luperco. Ten pogański zwyczaj władze kościelne zamieniły na święto poświęcone św. Walentemu, biskupowi z Terni, który jako pierwszy udzielił ślubu osobom różnego wyznania. W 496 r. to on stał się opiekunem zakochanych. Walentynkowym zwyczajem we Włoszech jest kupowanie ukochanej osobie czerwonej bielizny.

marzec/kwiecień* - Pasqua - Wielkanoc

W czasie świąt w wielu miejscach odbywają się procesje oraz misteria męki pańskiej. Włosi nie święcą pokarmów i w żaden szczególny sposób nie obchodzą Wielkiej Soboty. Jest to dla nich ostatni dzień przygotowań do uroczystego, niedzielnego obiadu, podczas którego spotykają się z rodziną. Podawane potrawy różnią się w zależności od regionu kraju, ale na stole nie powinno nigdy zabraknąć pieczonego mięsa (jagnięciny, baraniny lub cielęciny) z ziemniakami i smażonymi karczochami oraz jajek. Tradycyjnym wielkanocnym ciastem jest colomba (nazwa nawiązuje do jego kształtu - lecącego gołębia). Jest to drożdżowa babka nadziewana bakaliami, czekoladą lub posypana cukrem pudrem. Tego dnia dzieci dostają czekoladowe jajka, które ukrywają we wnętrzu zabawkę. W Wielkanocny Poniedziałek rodziny przygotowują kosze pełne jedzenia i wyruszają z nimi za miasto - do lasu, parku lub nad morze.

25 kwietnia* - Festa della Liberazione - Święto Wyzwolenia

Święto upamiętnia wyzwolenie Włoch spod władzy faszystów w 1945 r. Tego dnia państwowe uroczystości oddające hołd osobom, które walczyły z faszyzmem. 

1 maja* - Festa dei Lavoratori - Święto Pracy

Święto Pracy było obchodzone po raz pierwszy w 1891 r., ale nie był to najszczęśliwszy dzień, ponieważ doszło do krwawych zamieszek. Faszyści wykreślili dzień pracy z kalendarza jako święto komunistyczne, ale po okresie ich rządów powróciło i teraz co roku są organizowane pierwszomajowe manifestacje.

2 czerwca* - Festa della Repubblica - Dzień Republiki Włoskiej

2 i 3 czerwca 1946 r. we Włoszech odbyło się referendum, w którym obywatele mieli zdecydować jaki ustrój ma panować w ich kraju - wybrali republikę. W rocznicę tego wydarzenia, które jest najważniejszym świętem państwowym, są organizowane defilady wojskowe a przed pomnikiem Nieznanego Żołnierza przy Piazza Venezia w Rzymie jest składana korona laurowa.

15 sierpnia* - Ferragosto, Assunzione di Maria - Wniebowzięcia NMP

Tego dnia we Włoszech są obchodzone dwa święta - katolickie Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny oraz wywodzące się z czasów pogańskich Ferragosto, które jest bardzo hucznie obchodzone. W czasach starożytnego Rzymu we wrześniu świętowano zakończenie zbiorów i oddawano cześć bogom. Cesarz August przeniósł uroczystości na sierpień (od jego imienia pochodzi nazwa święta). Gdy zaczęło dominować chrześcijaństwo, władze Kościoła stwierdziły  że nie będą zwalczać tej pogańskiej tradycji, ale w tym samym dniu ustanowiły własne święto oddające cześć Maryi -  Matki Boskiej Zielnej.

Obecnie Ferragosto jest okazją do radości z ostatnich dni lata. Włosi licznie udają się na plaże i tam oblewają się wodą. Wieczorami bawią się w dyskotekach i oglądają pokazy sztucznych ogni. Na pewno warto samemu przeżyć ten niezwykły dzień. Jednak na okres święta przypada szczyt sezonu. Nadmorskie kurorty są pełne nie tylko turystów z zagranicy, ale też samych Włochów i bardzo często nie ma w nich miejsc noclegowych, na drogach spotyka się kilometrowe korki.

1 listopada* - Ognissanti, Tutti i santi - Wszystkich Świętych

Podobnie jak Polacy, Włosi udają się tego dnia na cmentarz i zapalają zmarłym na grobach świeczki. Włoską tradycją jest przygotowywanie potrawy zwanej grano cotto - gotowana pszenica z winem podawana z kawałkami czekolady i orzechami włoskimi.

8 grudnia* - Immacolata Concezione - Święto Niepokalanego Poczęcia NMP

Chociaż święto ma charakter religijny, to dzień 8 grudnia jest najczęściej łączony z początkiem przygotowań do nadchodzących Świąt Bożego Narodzenia. Tego dnia place i ulice miast są dekorowane, w kościołach buduje się żłóbki, a w domach są ustawiane choinki.

24 grudnia - Vigilia di Natale - Wigilia Bożego Narodzenia

Wigilijny wieczór Włosi spędzają z rodziną na kolacji, a późnym wieczorem wybierają się na pasterkę.  Ich domy zdobią choinki i szopki, których tradycja jest we Włoszech bardzo rozpowszechniona.

25 grudnia* - Natale - Boże Narodzenie

Najbardziej uroczysty dzień Świąt Bożego Narodzenia. Rodziny gromadzą się przy obiedzie, który trwa do późnego wieczora. Na stole nie brakuje najrozmaitszych potraw, które różnią się w zależności od regionu. Jest wśród nich pieczone mięso (wieprzowina, jagnięcina lub drób - indyk, kura), lazania lub tortellini. Deserem, którego nie może zabraknąć jest panettone - ciasto z rodzynkami podobne do babki posypane cukrem pudrem. Tego dnia rozpakowuje się prezenty, które przynosi Babbo di Natale, czyli Święty Mikołaj.

26 grudnia* - Santo Stefano - Świętego Szczepana

Kolejny dzień świętowania ze znajomymi i rodziną.
31 grudnia - Notte di San Silvestro - Sylwester

Sylwestrowy wieczór Włosi spędzają najczęściej w domu ze znajomymi. Po kolacji udają się na rynek, aby obejrzeć pokaz sztucznych ogni i świętować nadejście Nowego Roku.

Jeśli chodzi o sylwestrowe potrawy, mają one symboliczne znaczenie. I tak soczewica podawana ze świńską nogą nadziewaną mielonym mięsem ma zapewnić bogactwo, owoce morza - pomyślność i powodzenie, węgorz - płodność, a granat - powodzenie i wierność. Nie tylko z jedzeniem są związane przesądy. Włosi dbają, aby w sylwestrowy wieczór mieć na sobie czerwoną bieliznę, co ma przynieść szczęście.

* - dni ustawowo wolne od pracy

Czytaj również – Włochy

Czytaj również – Włochy w dziale Państwa Świata

Czytaj również – A beautiful world

Czytaj również – Słownik Polsko-Włoski

Czytaj również – Informacja GMI

Czytaj również – Travel GMI

GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA