Sprzęt podzespoły urządzenia
3. Budowa zestawu komputerowego
Poznaj najważniejsze podzespoły komputera; płyta główna, BIOS, chipsety, procesor CPU, RAM, ROM, ATA, SATA, PCI, AGP, PCI Express, karta sieciowa, dźwiękowa, graficzna, monitor, interfejsy
Podzespoły komputera
Płyta główna (ang. motherboard, mainboard) – najważniejsza płyta drukowana komputera, na której montuje się najważniejsze elementy urządzenia, umożliwiająca komunikację wszystkim pozostałym komponentom i modułom, podstawa komputera
Przy doborze płyty ważne jest, aby zapewniała ona możliwość późniejszej rozbudowy komputera. Płyta o małych możliwościach rozbudowy może w przyszłości ograniczyć wymianę procesora na lepszy lub uniemożliwić rozszerzenie pamięci operacyjnej czy zmianę karty graficznej. Dlatego podczas zakupu płyty głównej powinniśmy wziąć pod uwagę rodzaj zastosowanych złącz, możliwości chipsetów itd.
Podzespoły komputera
Standardowa płyta główna dla komputera PC zawiera następujące komponenty:
- gniazdo procesora
- gniazda pamięci RAM (np. RIMM, DIMM, SIPP, SIMM)
- pamięci ROM, BIOS
- gniazda kart rozszerzeń (PCI, ISA) oraz karty graficznej (AGP, PEG)
- złącza IDE, E-IDE, ATA, Serial ATA (dyski twarde, napędy)
- chipset (wraz z chłodzeniem chipsetu głównego)
- gniazdo FDD (floppy disc drive - podłączenie stacji dyskietek)
- zasilanie bateryjne BIOSu i zegara systemowego
- złącze zasilania płyty głównej (zasilacz - płyta główna)
- złącza urządzeń wejściowych (m.in.: USB, COM, LPT, PS/2, Line-In, Line-Out, Fire-Wire, IrDA etc.)
- piny do podpięcia diod w obudowie, gniazda wentylatorów
BIOS (akronim od ang. Basic Input/Output System), czyli podstawowy system wejścia/wyjścia. Jest to program zapisany w pamięci ROM, znajduje się na każdej płycie głównej.
Zadania, jakie realizuje BIOS:
- POST (ang. Power On Self Test), czyli test sprawności sprzętu przed próbą załadowania systemu operacyjnego
- Bootstrap Loader - znajdowanie położenia systemu operacyjnego
- kontroluje współpracę (transfer danych) pomiędzy komponentami np. dyskiem twardym , procesorem
- udostępnia wbudowany program SETUP - pozwala on decydować o opcjach BIOSu - np. kolejności bootowania napędów
Chipset termin chipset jest powszechnie używany w odniesieniu do zestawu układów scalonych znajdujących się na płycie głównej komputera. Układ ten organizuje przepływ informacji pomiędzy poszczególnymi podzespołami jednostki centralnej
Podstawowe układy występujące w chipsetach to:
- sterownik (kontroler) pamięci dynamicznych
- kontroler procesora
- kontroler pamięci cache
- kontroler klawiatury
- kontrolery magistral, przerwań i DMA
Procesor (ang. CPU - Central Processing Unit) jest to centralna jednostka obliczeniowa, a więc serce każdego komputera. To właśnie on zajmuje się wykonywaniem uruchamianych programów oraz przetwarzaniem danych
Centralny procesor składa się z trzech zasadniczych części:
- rejestrów
- arytmometru, czyli jednostki arytmetyczno-logicznej (ALU),
- jednostki sterującej,
Gniazda rozszerzeń PCI (ang. Peripheral Component Interconnect) standard gniazd kart rozszerzeń. PCI spełnia normy standardu Plug and Play, może przesyłać dane w porcjach po 32 jak i 64 bity, może przesyłać dane z prędkością do 132 MB/s. Złącze PCI zastąpiło stare złącze ISA
W gnieździe rozszerzeń PCI montuje się takie karty rozszerzeń jak np.:
- karta sieciowa
- karta graficzna
- karta dźwiękowa
- karta telewizyjna
Złącza (P)ATA/SATA Złącza do podłączania dysków twardych i napędów DVD. ATA to interfejs systemowy stworzony przez firmę Compaq (używało się także zamiennie nazw IDE, EIDE oraz PATA – zależnie od szybkości transmisji danych lub roku wprowadzenia). W 2003 roku wprowadzono nowy standard Serial ATA (SATA). Pierwsza wersja SATA1 umożliwia transmisję danych z maksymalną przepustowością do 180 MB/s Druga generacja SATA2 oferuje przepustowość do 375 MB/s. Trzecia generacja SATA3 udostępnia przepustowość do 750 MB/s. Dla porównania starszy interfejs EIDE oferował szybkość transferu danych do 17 MB/s
Dysk twardy (HDD) (ang. HDD - Hard Disk Drive) służy do trwałego przechowywania danych. Pojemność dysku twardego podaje się zazwyczaj w gigabajtach (GB). Zbudowany jest najczęściej z 2 do 8 talerzy umieszczonych w specjalnej obudowie chroniącej je przed kurzem. Za pomocą specjalnego silnika są one obracane np. 5400, 7200 lub 10.000 razy na minutę. Na powierzchni talerzy znajdują się głowice odczytująco - zapisujące.
Karta graficzna często określana też mianem akcelerator grafiki – podzespół komputera tworzący sygnał dla monitora. Podstawowym zadaniem karty graficznej jest przechowywanie informacji o tym jak powinien wyglądać obraz na ekranie monitora i odpowiednim sterowaniu monitorem.
Kartę graficzną (zależnie od szybkości przesyłania danych) umieścić można w następujących złączach:
- PEG (ang. PCI Express Graphics)
- AGP (ang. Accelerated Graphics Port)
- PCI (ang. Peripheral Component Interconnect)
Magistrale wejścia/wyjścia na płycie
Karta dźwiękowa (ang. sound card) umożliwia rejestrację, przetwarzanie i odtwarzanie dźwięku. Obecnie karty dźwiękowe wystarczające do zastosowań amatorskich często wbudowywane są w płytę główną. Pojawiły się również zewnętrzne karty dźwiękowe podłączane do komputera przez jeden z portów np. USB:
Karta sieciowa urządzenie odpowiedzialne za wysyłanie i odbieranie danych w sieciach LAN. Każda karta jest przystosowana tylko do jednego typu sieci (np. Ethernet) i posiada niepowtarzalny numer, który identyfikuje zawierający ją komputer (48 bitów). Adres ten jest nazywany również adresem sterowania dostępem do medium – Media Access Control (MAC)
Monitory komputerowe - CRT (Cathode-Ray Tube), LCD (Liquid Crystal Display)
Opr. Adam Nawara |
