Systemy operacyjne i sieci komputerowe
17. Linux cz.4: popularne dystrybucje, instalacja
Dystrybucje: wybór, RedHat, Fedora, Mandriva, Debian, Ubuntu, Lubuntu, Xubuntu, SuSE, Knoppix, inne dystrybucje, instalacja linuxa na przykładzie Ubuntu 10.10
Dystrybucja cały system operacyjny oparty o jądro Linux (czyli zestaw złożony z jądra, oprogramowania narzędziowego i użytkowego oraz instalatora)
Jądro Linux jest rozprowadzane na licencji GNU GPL. Celem licencji GNU GPL jest zagwarantowanie użytkownikowi swobody udostępniania i zmieniania wolnego oprogramowania.
Wybór dystrybucji Linuxa
Na wybór konkretnej dystrybucji Linuxa ma wpływ bardzo wiele subiektywnych czynników: łatwość użytkowania systemu, rozmiar obrazu dystrybucji (w tym minidystrybucje), minimalne wymagania sprzętowe, osobiste preferencje, przeznaczenie systemu, łatwość instalacji, dostępna wersja językowa itd. Polecam zajrzeć na stronę: http://distrowatch.com
Dystrybucje (1): RedHat, Fedora
RedHat to jedna z najstarszych i w swoim czasie najpopularniejszych dystrybucji Linuksa, tworzona przez firmę Red Hat. Dystrybucja była znana z licznych narzędzi konfiguracyjnych ułatwiających początkującym użytkownikom zarządzanie systemem, jak i systemu pakietów, który ułatwiał instalowanie oprogramowania. Ostatnią udostępnioną wersją był Red Hat Linux 9, dalszy rozwój systemu został podzielony na dwie gałęzie: niekomercyjny projekt Fedora Core (później Fedora) i komercyjny Red Hat Enterprise Linux. Fedora to rodzaj kapelusza z rondem, którego nazwa pochodzi od imienia głównej bohaterki sztuki francuskiej
- księżniczki Fedory Romazowej, która nosiła podobne nakrycie głowy. Brązowy kapelusz tego typu pojawiał się na głowie Indiany Jonesa w filmach z jego udziałem, czerwoną fedorę i trencz nosi również Carmen Sandiego
– postać z gier komputerowych
Dystrybucje (2): Mandriva
Mandriva (dawniej Linux Mandrake) – dystrybucja Linuksa firmy Mandrakesoft uznawana za łatwą w użytkowaniu nawet dla niezbyt doświadczonego użytkownika. Stworzona w 1998 r., początkowo jako zbiór pakietów dla Red Hat Linuxa, z czasem dystrybucja ta usamodzielniła się i rozwinęła. Przez pewien czas firma Mandrakesoft balansowała na krawędzi bankructwa, ale wyszła z tego obronna ręką i połączyła się z brazylijską firmą Conectiva. 7 kwietnia tego roku zapadła decyzja o zmianie nazwy z Mandrakesoft na Mandriva i zmianie nazwy dystrybucji z Mandrake Linux na Mandriva Linux. Mandriva Linux oferuje m.in. graficzne centrum sterowania, system wykrywania sprzętu oparty o bazę danych biblioteki ldetect, spolonizowany instalator oraz narzędzie o nazwie urpmi pozwalającego na aktualizację poszczególnych składników oprogramowania.
Dystrybucje (3): Debian
Dystrybucja, której powstanie ogłosił 16 sierpnia 1993r. Ian Murdock, student uniwersytetu Purdue. Napisał on Manifest Debiana, w którym mapelował o stworzenie otwartej dystrybucji w duchu Linuksa i GNU. Nazwa Debian jest kontaminacją imion Murdocka i jego dziewczyny (obecnie byłej żony) Debry. Debian jest tworzony przez dużą grupę ochotników komunikujących się ze sobą poprzez szereg list dyskusyjnych oraz system śledzenia błędów (debian.org). Projekt Debian posiada rozbudowaną strukturę wewnętrzną: z wyborami, konstytucją a także formalnymi dokumentami określającymi zasady
postępowania. Na bazie Debiana opartych zostało wiele innych dystrybucji, na przykład: Corel Linux (obecnie XandrOS), Knoppix, Morphix, Ubuntu, MEPIS, Cdlinux.pl i inne
Dystrybucje (4): Ubuntu
Dystrybucja Ubuntu przeznaczona jest przede wszystkim do zastosowań biurowych i domowych. Ubuntu opiera się na na dystrybucji Debian i jest rozwijane na serwisie Launchpad. Projekt sponsorowany jest przez firmę Canonical Ltd. oraz Ubuntu Foundation. Słowo ubuntu pochodzi z języków plemion Zulu i Xhosa zamieszkujących południową Afrykę i oznacza człowieczeństwo wobec innych (ang. humanity towards others). Głównym celem dystrybucji jest dostarczenie użytkownikom domowym kompletnego, otwartego systemu, który będzie łatwy w obsłudze oraz jednocześnie stabilny, niezawodny i nowoczesny. Ubuntu domyślnie korzysta ze środowiska GNOME z nakładką Unity. Istnieje również kilka wariantów tej dystrybucji. Do najpopularniejszych z nich należą Kubuntu (korzysta ze środowiska KDE), Xubuntu (korzysta ze środowiska Xfce)
Dystrybucje (5): SuSE
Dystrybucja rozwijana początkowo w Niemczech przez SuSE GmbH, w styczniu 2004 przejęta przez firmę Novell. Pierwsza wersja systemu nosiła nazwę S.u.S.E. (skrót od niem. Software und System Entwicklungsgesellschaft) i ujrzała światło dzienne w marcu 1994. W grudniu 2006 Novell oddzielił otwartą, ogólnodostępną wersję systemu, nazwaną openSUSE i rozwijaną przez społeczność z całego świata, od wydania komercyjnego SUSE Linux Enterprise, oferowanego wraz z pomocą techniczną i skierowanego do zastosowań profesjonalnych. SUSE korzysta z menedżera pakietów RPM. Na szczególną uwagę zasługuje wyszukiwarka pakietów oraz funkcja jednoklikowej instalacji (ang. 1click install), dzięki której można wybrać kolekcję pakietów jak również pojedynczy pakiet z repozytorium po czym zainstalować go posługując się przyjaznym kreatorem
Dystrybucje (6): Knoppix
Knoppix to dystrybucja Linuksa oparta na Debianie, możliwa do uruchomienia bezpośrednio z płyt CD (live CD) lub DVD (live DVD), bez instalacji na dysku twardym. Jest ona rozwijana przez niemieckiego inżyniera Klausa Knoppera (stąd nazwa). Wersja Knoppixa mieszcząca się na jednej płycie CD-ROM, zawiera około 2GB programów (OpenOffice.org, GIMP, Scribus, IceWeasel, KMail, XMMS, xine itd.), ponieważ cała jego zawartość została skompresowana. Instalator dystrybucji Knoppix jest napisany w Bashu. Pozwala na partycjonowanie dysku przy pomocy programu Qtparted, zapisanie konfiguracji, utworzenie dyskietki startowej i zainstalowanie Knoppiksa na dysku twardym. Instalacja przy pomocy Knoppix-installer trwa bardzo krótko (5-20 minut, zależy od mocy komputera).
Pozostałe dystrybucje...
Mint, Elementary, Arch, Gentoo i inne - Odnajdź i przetestuj samodzielnie
Instalacja Linuxa (na przykładzie Ubuntu 10.10)
Proces instalacji systemu Linux prześledzimy na przykładzie Malinowej Mandarynki - czyli spolszczonego release'u systemu opartego o Ubuntu 10.10 (Maverick Meerkat). Podobnie jak większość dystrybucji, Malinowa Mandarynka dostarczana jest jako obraz ISO, który możemy wypalić na płycie CD lub DVD. Płyta posiada opcję automatycznego uruchamiania programu instalacyjnego. Niezbędne będzie ustawienie w programie SETUP BIOSu takiej kolejności bootowania, żeby napęd CD/DVD był sprawdzany przed dyskiem twardym w kierunku obecności systemu operacyjnego. Jeżeli instalujemy Linuxa na maszynie wirtualnej, to wystarczy tylko wskazać plik ISO w emulatorze (np. w programie Oracle VirtualBox)
Instalacja Linuxa (1)
 |
Możliwe jest przetestowanie wydania poprzez bezpośrednie uruchomienie z płyty (live CD), my jednak decydujemy się zainstalować Ubuntu |
Instalacja Linuxa (2)
 |
Widać, żeinstalator został w większościspolszczony. Sprawdzone zostały wymagania sprzętowe (które nasz komputer spełnia), możemy wybrać dodatkowe opcje instalacji |
Instalacja Linuxa (3)
 |
Jeżeli chcemy, aby Ubuntu był jedynym systemem operacyjnym w naszym komputerze wybieramy użycie całego dysku, możemy też ręcznie określić partycje |
Instalacja Linuxa (4)
 |
Wybieramy stworzenie nowej tablicy partycji, po czym w oknie dialogowym, które pojawi się po kliknięciu wybieramy przycisk „Dalej” |
Instalacja Linuxa (5)
 |
Zaznaczamy dostępną wolną przestrzeń, po czym klikamy na
dodaj. W kolejnym oknie wybieramy rodzaj partycji, jej wielkość, lokalizację i punktmontowania w systemie |
Instalacja Linuxa (6)
W Linuxie twarde dyski są oznaczane w zależności od ich typu.
Dla dysków w standardzie IDE przyjęto oznaczenia:
- hda - pierwszy dysk w kanale podstawowym IDE (primary master)
- hdb - drugi dysk w kanale podstawowym IDE (secondary master)
- hdc - pierwszy dysk w kanale pomocniczym IDE (primary slave)
- hdd - drugi dysk w kanale pomocniczym IDE (secondary slave)
Dyski w standardzie SCSI oraz SATA są oznaczane kolejno jako: sda - pierwszy dysk, sdb - drugi dysk, sdc - trzeci dysk, itd.
Na każdym dysku mogą być maksymalnie 4 partycje podstawowe (np. dla dysku sda będą oznaczone jako: sda1, sda2, sda3, sda4).
Instalacja Linuxa (7)
 |
Oznaczanie dysków logicznych zaczyna się od numeru 5. W systemie ze screena jest tylko jedna partycja podstawowa
(sda1) oraz jedna partycja rozszerzona z dyskami logicznymi
(sda5) |
Instalacja Linuxa (8)
 |
Jeżeli instalujemy Linuxa jako system dodatkowy, tworzymy
partycję wymiany |
Instalacja Linuxa (9)
 |
Podczas kopiowanie plików możemy określić położenie (strefę czasową) |
Instalacja Linuxa (10)
 |
Podczas kopiowania plików możemy określić również układ klawiatury |
Instalacja Linuxa (11)
 |
Ustawiamy także nazwę użytkownika i hasło oraz nazwę komputera |
Opr. Adam Nawara |
