Systemy operacyjne i sieci komputerowe
11. Rejestr Windows. Praca z rejestrem
Rejestr, położenie rejestru w systemie, edytor regedit, hierarchiczna budowa, klucze główne, HKEY_CLASSES_ROOT, HKEY_CURRENT_USER, HKEY_LOCAL_MACHINE, HKEY_USERS, HKEY_CURRENT_CONFIG, typy wartości: REG_SZ, REG_BINARY,
REG_DWORD, REG_MULTI_SZ, REG_EXPAND_SZ, uwagi praktyczne, 10 prostych ćwiczeń w edycji rejestru
Rejestr systemowy - definicja
Rejestr systemowy to centralna, hierarchiczna baza danych, w której system operacyjny przechowuje informacje o swojej konfiguracji. Rejestr zawiera informacje o zainstalowanych aplikacjach, ustawieniach pulpitu, profilach wszystkich użytkowników komputera, składnikach sieci, zabezpieczeniach oraz informacje o sprzęcie systemu (sterownikach, urządzeniach, dostępnej pamięci). Windows podczas pracy stale odwołuje się do tych danych. Zadanie rejestru jest podobne do funkcji katalogu /etc w systemach Linux.
Rejestr systemu Windows jest następcą plików .ini, które miały poważne wady i ograniczenia, a poza tym były bardzo niewygodne w użyciu.
System operacyjny Windows NT 3.5 był pierwszym z rodziny systemów Windows, w którym występował rejestr przypominający jego obecną postać.
Kto jeszcze korzysta z rejestru?
Z Rejestru korzystają następujące komponenty Windows NT/2000/XP:
- programy instalacyjne aplikacji,
- program wykrywający urządzenia,
- jądro systemów Windows,
- menedżer PnP,
- sterowniki urządzeń,
- narzędzia administracyjne (aplety okna Panel sterowania i programy zawarte w grupie Narzędzia administracyjne, są najbezpieczniejszymi w użyciu programami umożliwiającymi modyfikowanie rejestru),
- profile użytkowników,
- profile sprzętowe (w przeciwieństwie do plików .ini, rejestr obsługuje wiele konfiguracji sprzętowych).
Gdzie zapisane są pliki rejestru?
- W Windows 95, 98 i Me wszystkie dane Rejestru znajdowały się w dwóch plikach: system.dat i user.dat
- W systemach Windows 2000 i Windows XP rejestr jest przechowywany w kilku plikach w folderach:
\windows\system32\config
\Documents and Settings\[nazwa_użytkownika]
Jeśli chcemy wykonać kopię zapasową plików Rejestru w Windows 95/98/Me, wystarczy, że skopiujemy pliki system.dat i user.dat z folderu systemowego. Jeśli jednak korzystamy z Windows 2000, XP powinno się wykorzystać odpowiedni program narzędziowy - np. Edytor rejestru regedit.
Systemowy edytor rejestru regedit
Edytor rejestru uruchomimy wybierając z menu opcję Uruchom i wpisując nazwę edytora: regedit
Łatwo zauważyć podobieństwo edytorado Eksploratora Windows. Nawyki z niego wyniesione można tutaj z powodzeniem wykorzystać.
Systemowy edytor rejestru regedit Rejestr Windows. Praca z rejestrem Lewy obszar okna możemy potraktować tak jak drzewo folderów, a prawy podobnie jak listę plików.
Szczegółowe informacje możemy wyszukiwać rozwijając kolejne gałęzie drzewa lub korzystając z dostępnego polecenia Znajdź.
Hierarchiczna budowa rejestru
Logiczną strukturę Rejestru, dla lepszego zrozumienia, można porównać z drzewem folderów na dysku. Rejestr zawiera klucze przypominające foldery i wartości, które można porównać do plików zapisanych na dysku.
Klucze Rejestru są obiektami-kontenerami przechowującymi podklucze i wartości. Wartości Rejestru - podobnie jak pliki - zawierają dane. Klucze najwyższego poziomu takiej hierarchicznej struktury są nazywane wstępnie zdefiniowanymi kluczami głównymi (root keys).
Rejestr składa się z 5 kluczy głównych. Nazw kluczy głównych nie można edytować. Są to:
- HKEY_CLASSES_ROOT
- HKEY_CURRENT_USER
- HKEY_LOCAL_MACHINE
- HKEY_USERS
- HKEY_CURRENT_CONFIG
Klucze główne rejestru
| Klucz główny |
Zadanie |
| HKEY_CLASSES_ROOT |
Zapisane są tu powiązania typów plików z aplikacjami, które je obsługują (np. dzięki informacjom w tym kluczu system wie, że format pliku .doc otwierany jest przez np. Worda). W rzeczywistości klucz ten jest wskaźnikem do:
HKEY_LOCAL_MACHINE\Software\Classes
|
| HKEY_CURRENT_USER |
Ten klucz przechowuje ustawienia profilu aktualnie zalogowanego użytkownika, np. schemat kolorów, zastosowane czcionki, dokonane personalizacje |
| HKEY_LOCAL_MACHINE |
Zawiera najważniejsze informacje o konfiguracji komputera niezbędne do prawidłowego uruchomienia systemu Windows - zainstalowany sprzęt i programy oraz parametry systemu. Dane dotyczą wszystkich użytkowników danego systemu |
| HKEY_USERS |
Zawiera ustawienia profili wszystkich użytkowników, którzy kiedykolwiek logowali się
na danym komputerze w kluczach odpowiadających ich numerom identyfikacyjnym w systemie (Security ID) |
| HKEY_CURRENT_CONFIG |
Przechowuje dane konfiguracyjne o aktualnie używanym profilu sprzętowym Windows.
Dane tak naprawdę pobierane są z:
HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\
CurrentControlSet\Hardware\Profiles |
Co należy wiedzieć o edytorze?
- Edytor zapisuje wprowadzone zmiany natychmiast do rejestru
- Nie posiada polecenia COFNIJ
- Nie posiada polecenia PLIK | ZAPISZ, zmiany dokonywane są natychmiast po ich wpisaniu
- Przed dokonaniem jakichkolwiek zmian koniecznie trzeba wykonać opię rejestru!
Aby skopiować na inne komputery wprowadzone do Rejestru parametry powinniśmy skorzystać z dostępnej w Rejestrze funkcji eksportu.
Edytor Rejestru pozwala bowiem na skopiowanie wybranych gałęzi bazy do pliku o rozszerzeniu *.reg.
W celu zapisania odpowiednich parametrów wybieramy odpowiednią gałąź i uaktywniamy funkcję Rejestr | Eksportuj plik Rejestru. Warto przy tym zwrócić uwagę, czy chcemy eksportować cały rejestr, czy może lepiej tylko wybraną, interesującą nas gałąź.
Najczęściej spotykane wartości
| Wartość |
Wartość Funkcja |
Ciąg znaków
(REG_SZ) |
Przechowuje dane, które mają postać tekstu (tzn. znaków alfanumerycznych) |
Wartość binarna
(REG_BINARY) |
Do zapamiętania danych binarnych (0, 1) |
Wartość "podwójne słowo"
(REG_DWORD) |
32-bitowa (czterobajtowa) liczba całkowita |
Wielokrotny ciąg znaków
(REG_MULTI_SZ) |
Tzw. "wielociąg", czyli kilka ciągów znaków rozdzielonych znakami NULL |
Rozwijany ciąg znaków
(REG_EXPAND_SZ) |
W odróżnieniu od zwykłego ciągu znaków, rozwijany ciąg zawiera w sobie jedną lub kilka zmiennych systemowych. Po pobraniu przez aplikację takiego ciągu, w miejsce ich nazw zmiennych systemowych wstawiane wartości. |
Uwagi praktyczne
- Wszędzie w edytorze gdzie nazwa klucza zaczyna się od HKEY_LOCAL_MACHINE wprowadzone zmiany obowiązują u wszystkich użytkowników!
- Aby zmiany dotyczyły tylko aktualnego użytkownika należy je wprowadzać w kluczu HKEY_CURRENT_USER dla aktualnie zalogowanego lub HKEY_USERS\[SID_usera] dla danego usera.
- Pamiętaj również, że przy wpisywaniu ścieżek dostępu w rejestrze zamiast znaku \ używamy \\. Np. C:\\Windows\\System32
- Instalator każdego programu wprowadza do Rejestru systemu dane. Gdy odinstalowujemy taki program, deinstalator powinien usunąć te wpisy. Dość często zdarza się jednak, że programy pozostawiają w rejestrze klucze, które nie służą do niczego. Pozostawione wpisy spowalniają system, ponieważ Windows musi analizować wiele kluczy, które nic nie oznaczają. Dostępne są programy, które czyszczą Rejestr z tego typu "śmieci". Jednym z nich jest aplikacja RegCleaner
- Szybkość pracy naszego systemu zależy między innymi od rozmiarów rejestru. Im większy rejestr, tym wolniejszy system. Z
tego też względu powinniśmy optymalizować zawartość tej bazy, poprzez tzw. defragmentację rejestru.
- Dzięki defragmentacji znacznie zmniejszą się rozmiary rejestru. W tym celu można posłużyć się którymś z programów do
defragmentacji rejestru. Dostępne w Internecie są na przykład: Auslogics Registry Defrag 4.1.6.75,10bit SmartDefrag, Baku, JkDefrag
10 prostych ćwiczeń
1. Pokaż rozszerzenia plików znanych typów
HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Explorer\Advanced
HideFileExt = 0
2. Pokaż wersję Win na pulpicie
HKEY_CURRENT_USER\ControlPanel\Desktop
PaintDesktopVersion = 1
3. Brak ustawień rozdzielczości
HKCU\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Policies\System
NoDispSettingsPage = 1
4. Brak ustawień rozdzielczości jako fix z rozszerzeniem *.reg:
Windows Registry Editor Version 5.00
[HKCU\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Policies\System]
"NoDispSettingsPage"=dword:00000001
5. Okno z własnym komunikatem podczas logowania
HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\WindowsNT\ CurrentVersion\WinLogon
lub HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\WindowsNT\ CurrentVersion\policies\system
LegalNoticeCaption
LegalNoticeText
6. Ukrywa wybrane dyski (A: 1, B: 2, C: 4, D: 8, E: 16, itd.)
[HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Policies\Explorer]
"NoDrives"=dword:00000004
[HKEY_LOCAL_MACHINE\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Policies\Explorer]
"NoDrives"=dword:00000004
7. Zmiana nazwy Kosza
Znajdź: @C:\WINDOWS\system32\SHELL32.dll i zamień nazwę kosza na dowolną
8. Wyłącza ekran powitalny i używa klasycznego okna logowania
[HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows NT\CurrentVersion\Winlogon]
"LogonType"=dword:00000000
9. Opóźnienie rozwinięcia menu “Wszystkie programy” w menu Start
HKEY_CURRENT_USER\Control Panel\Desktop
MenuShowDelay w milisekundach
10. Pokazuje wszytkie pliki, ukryte i chronione (jako plik .reg)
Windows Registry Editor Version 5.00
[HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Explorer\Advanced]
"Hidden"=dword:00000001
"HideFileExt"=dword:00000000
"ShowSuperHidden"=dword:00000001
Opr. Adam Nawara |
