Czytaj artykuł

Czytaj dział - Alpinizm ...

Alpinizm to wyrażenie, które obecnie posiada dwa znaczenia. Ze względu na rozpowszechnienie się tej nazwy w formie zdegradowanej odnosi się ona albo do nazywanie wszelkich form wspinaczki wysokogórskiej, albo do wspinaczki, która uprawiana jest wyłącznie w alpejskim paśmie górskim.

Według polskich ustawodawców alpinizm jest dziedziną sportu, obejmującą każdy rodzaj wspinaczki, który wymaga od wspinacza, czyli alpinisty, pewnego przygotowania specjalistycznego i najczęściej profesjonalnego ekwipunku. Do rodzajów wspinaczki, które nazywamy ogólnie alpinizmem, należą:

- wspinaczka sportowa;
- wspinaczka wysokogórska (np. na ośmiotysięczniki, takie jak Mount Everest czy Kanczendzonga);
- alpinizm jaskiniowy;
- narciarstwo wysokogórskie.

Termin alpinizm w języku polskim rozszerzył znaczenie i obejmuje wszystkie rodzaje wspinaczki górskiej, niezależnie od tego, jak i gdzie się ją uprawia.

Czy himalaizm to też alpinizm?

Według spisu rodzajów wspinaczki, które wchodzą w skład alpinizmu (a wchodzą wszystkie rodzaje wspinaczki), himalaizm to również alpinizm, ale nie każdy alpinizm będzie himalaizmem. Himalaizm to rodzaj wspinaczki, która uprawiana jest na wszystkich górach w Himalajach oraz w Karakorum, Kunlun, Hindukusz, Pamir, Tienszan, Daxue Shan, ale wyłącznie na szczytach, których wysokość przekracza 7000 m n.p.m. Himalaizm jest prawie zawsze wspinaczką lodową, ponieważ na szczytach bardzo wysokich gór śnieg i lód zalega przez cały rok.

Style himalaizmu

Styl oblężniczy, który często zwany jest wyprawowym, to najstarszy i często wybierany styl wypraw wspinaczkowy w Himalajach i górach typu himalajskiego, czy tych, których wysokość przekracza 7000 m n.p.m. Taka wyprawa rozpoczyna się zwykle od zbudowania bazy u podnóża góry. Z bazy organizowane są ataki na wybraną górę. Atak to zazwyczaj wielodniowa operacja, która polega na pokonywaniu fragmentów drogi, na budowaniu wzdłuż niej systemu lin i poręczowania. Dodatkowo polega na budowaniu wzdłuż trasy obozów przejściowych i na transportowaniu do nich sprzętu i zapasów żywności. Czynności kontynuuje się aż do zbudowania obozu podszczytowego, z którego dokonuje się ataków szczytowych. W wyprawie biorą udział tragarze, obsługa techniczna oraz wspinacze robotnicy, którzy odpowiadają za budowanie systemu lin i tzw. poręczówek. Grupę zamyka zazwyczaj ekipa 3-4 wspinaczy, którzy oszczędzani są w trakcie całej wyprawy, bo to właśnie do nich należy zdobycie szczytu.

Z uwagi na to, że styl oblężniczy jest bardzo czasochłonny i kosztowny wspinacze najczęściej wybierają styl alpejski. W tym stylu samotny wspinacz lub nieliczna grupa wspinaczy wspina się na wybrany szczyt przy użyciu minimalnej ilości sprzętu, który uczestnicy wyprawy są w stanie samodzielnie donieść na szczyt. Szczyt jest atakowany bezpośrednio z bazy przez cały zespół naraz. Podczas wyprawy nie zakłada się obozów pośrednich i poręczówek. Styl kapsułowy to styl pomiędzy oblężniczym i alpejskim. Wspinacz tak jak w stylu alpejskim samodzielnie dźwiga swój sprzęt, nie zakłada też obozów, ale drogę na szczyt pokonuje kilkukrotnie. Pomaga zapobiec występowaniu choroby wysokościowej. Stosowany w celach lepszej aklimatyzacji.

Ostatnim stylem jest styl solowy. Mamy z nim do czynienia w przypadku gdy wspinacz dźwiga z sobą tylko tyle sprzętu, ile jest w stanie unieść samodzielnie. Ponadto szczyt zdobywa w pojedynkę bez budowania obozów pośrednich. Czasami korzysta z pomocy innych wspinaczy, ale tylko przy organizacji bazy albo korzysta z bazy uczestników innych wypraw.

---

Alpinizm – „wentyl dla ludzi odczuwających potrzebę walki”

Kim jest alpinista?

Alpinista to osoba, która jest zafascynowana niedostępnymi i groźnymi górami. Wybierając się na ekstremalną wyprawę górską, alpinista jest świadomy tego, że czyha na niego wiele niebezpieczeństw mogących nieść zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka. Gdy uda mu się zdobyć upragniony szczyt, to jest szczęśliwy, czuje się spełniony. Oczywiście na tym nie poprzestaje, lecz wyznacza sobie kolejny cel do zdobycia – następny górski szczyt. Udowadnia sobie, że jest odważny, że pokonał nie tylko góry, ale także samego siebie, swoje słabości. Większość alpinistów na bieżąco relacjonuje swoje wyprawy czy to na portalach społecznościowych, czy na prowadzonych przez siebie blogach, nie mówiąc już o pisaniu i wydawaniu książek. Pionierską książką była słynna „Podróż w Alpy” autorstwa H.B. de Saussure’a.

Definicja alpinizmu

Istnieje kilka definicji alpinizmu. Najbardziej wąska definicja mówi, że alpinizm to każda wspinaczka górska uprawiana w Alpach – najwyższym łańcuchu górskim Europy. W potocznym rozumieniu określa się go jako wspinaczkę uprawianą w górach wysokich, nie tylko w Alpach. W najszerszym znaczeniu alpinizm jest dziedziną sportu obejmującą każdy rodzaj wspinaczki, który wymaga specjalistycznego przygotowania, w tym specjalistycznego ekwipunku, tzn. wspinaczkę sportową, wspinaczkę wysokogórską, alpinizm jaskiniowy i narciarstwo wysokogórskie.

Polski Związek Alpinizmu

W Polsce działa organizacja, która zrzesza większość klubów wysokogórskich (wspinaczkowych) w Polsce. Jest nią Polski Związek Alpinizmu. Członkowie klubów zrzeszonych w PZA po spełnieniu ściśle określonych wymogów, mogą ubiegać się o dofinansowanie wypraw.

Znani Polscy alpiniści i himalaiści

Polscy znani alpiniści i himalaiści to m.in.: Jerzy Kukuczka, który jako drugi człowiek na Ziemi zdobył Koronę Himalajów i Karakorum; Wanda Rutkiewicz – to trzecia kobieta na świecie i pierwsza Polka, która stanęła na Mount Everest, najwyższym szczycie Ziemi; Eugeniusz Chrobak, kierownik wyprawy na Mount Everest, szczyt ten zdobył zachodnią granią razem z Andrzejem Marciniakiem.

Sławne osoby o alpinizmie

Świat potrzebuje ryzykantów. Inspirują, rzucają wyzwania, zachęcają. Wzniecają iskry i rozpalają płomienie, które płoną jeszcze długo po ich śmierci. Mają odwagę robić to, co wydaje się niemożliwe. Ale nie bez kosztów.

Maria Coffey, autorka książek o tematyce górskiej

W momencie, kiedy staje się na wierzchołku, nie ma wybuchu szczęścia – szczęście przeżywa się, gdy wszystko pozostaje jeszcze przed tobą, kiedy wiesz, że do celu masz jeszcze kilkaset, kilkadziesiąt metrów, gdy jesteś tuż przed. To właśnie jest czas szczęścia.

Jerzy Kukuczka, polski taternik, alpinista i himalaista

Ryzyko jest właściwie powodem, dla którego się wspinam. Gdybym nie mógł się przestraszyć albo nie ryzykowałbym obrażeń, to już nie byłoby wspinanie. Bardziej przypominałoby to grę w golfa, a ja nie jestem golfiarzem. Ryzyko jest kluczowe dla wspinania.

Conrad Anker, amerykański alpinista

Alpinizm jest w dzisiejszych czasach bardziej popularny niż kiedykolwiek wcześniej. Nie zmienia się tylko wyzwanie: człowiek versus góra. Trudno nie zgodzić się ze słowami Walta Unswortha, pisarza o tematyce wysokogórskiej, który mówi, że człowiek nie może zwyciężyć gór. Jeżeli uda mu się zdobyć zaplanowany szczyt, to jest to honorowy remis pomiędzy nim a górami.

---

Kobiety a alpinizm

Według społecznego poglądu oraz statystyk kobiety rzadziej interesują się wspinaczką. Jednak jest wiele kobiet, które wpisały się wybitnymi osiągnięciami do światowego i polskiego alpinizmu. Sukcesy kobiety zarejestrowano już na początku XIX wieku, było to wejście na Mont Blanc M. Paradis (1808 r.). W 1870 r. pierwszego wejścia na Meije Pic Central dokonała M. Brevoart. Jeden z najtrudniejszych szczytów Alp - Matterhorn zdobyła L. Walker w 1871 r. Wiek XX był jeszcze bardziej efektywny pod względem wspinaczki kobiecej. W 1955 r. C. Kogan zdobyła Ganesz, wchodząc tym samym na najwyższy szczyt zdobyty przez kobietę. W 1969 r. S. Badier jako prowadząca weszła na szczyt Monte Civetta drogą Philipp - Flamm. Wysiłki te zostały docenione przez Alpine Club, który od 1974 r. przyjmuje w swoje szeregi kobiety.

Pierwszą kobietą, która weszła na Mount Everest jest Junko Tabei, dokonała tego w 1975 r. W 1991 r. Catherine Destivelle wytycza w samotnej 11-dniowej wspinaczce nową drogę na zachodniej ścianie Dru. Polskie alpinistki również zasłyżyły się w alpinizmie kobiecym. Do najwybitniejszych alpinistek polskich należą: Wanda Rutkiewicz (zdobyła Gaszerbrum III w 1975 r., oraz jako pierwsza kobieta zdobyła K2 w 1986 r.), Anna Okopińska (Gaszerbrum II w 1975 r.) a także Irena Kęsa, Anna Czerwińska, Krystyna Palmowska, które dokonały pierwszego zimowego przejścia kobiecego na północnej ścianie Matterhornu w 1978 r.).

Dorobek alpinistek jest ogromny a i tak nie wszystkie panie i ich sukcesy zostały tu wymienione. Mimo wszelkich przeciwności spowodowanymi różnymi uwarunkowaniami np. socjologicznymi (podobnie jak zjawisko mniejszej przestępczości kobiet), społecznymi (przypisywanie kobietom stereotypowej roli matki, gospodyni itp.), fizycznymi (wpływ hormonów, większa struktura mięśni u mężczyzn itp.) - osiągnięcia pań w alpinizmie są godne uwagi.

Kobietom w tym sporcie poświęca się co raz więcej uwagi, ponieważ do tej pory przypisywano aktywność górską głównie mężczyznom. W psychologii sportu nie dokonano wyszczególnienia sportowej psychologii płci, ponieważ między kobietami a mężczyznami uprawiającym wyczynowo sport nie zauważono względnie stałych, znacznych różnic. Pewne różnice wynikają z sytuacyjnych lub indywidualnych cech osobowościowych i występują u wszystkich sportowców, różnych dyscyplin. Istotną zmienną różnicującą kobiety w działalności sportowej to cezura morfofunkcyjna, uniemożliwiająca kobietom równorzędną rywalizację w sporcie na równi z mężczyznami. Istnienie tego zjawiska stanowi stały czynnik różnicowania psychologicznego kobiet w aktywności sportowej. Nie można również zapominać o przeszkodzie w karierze sportowej pod postacią zespołu atrakcyjności seksualno-prokreacyjnego, choć syndrom ten dotyka zarówno kobiet jak i mężczyzn jednakże w inny sposób oraz pojawia się w różnych obszarach życia.

Ciężko jest dziś mówić o sportach typowo „męskich” lub „żeńskich”. Ponieważ kobiety intensywnie angażują się w sporty stereotypowo uważane za męskie. Nieustannym zmianom ulega psychospołeczny wizerunek alpinistek. Możliwe, że wynika to z faktu, iż kobiety odnoszą liczne sukcesy, konkurują z mężczyznami oraz realizują współzawodnictwo na takim samym poziomie jak mężczyźni. Przyczyny jakie skłaniają badaczy do rozwijania zagadnienia wizerunku alpinistek na tle psychologicznym i społecznym to konotacja alpinizmu z „męskim” sportem, co raz liczniejsze osiągnięcia kobiet równe sukcesom mężczyzn oraz postać Wandy Rutkiewicz, która swoim przykładem skłania do zastanowienia się nad spostrzeganiem alpinistek.

Poszukując uzasadnienia dla działalności sportowej kobiet można oprzeć się na teorii piramidy potrzeb Maslowa. Człowiek w działalności wspinaczkowej zaspokaja potrzeby samorealizacji, uznania a także akceptacji. Wymienione aspekty stanowią szczyt piramidy, będąc tym samym potrzebami wyższego rzędu. Góry są miejscem realizowania swoich celów, doświadczania niezwykłych przeżyć oraz obcowania z naturą. Wspinaczka umożliwia spełnianie się w roli sportowca, zdobycie uznania czy sławy oraz otrzymania społecznej akceptacji w środowisku górskim. Pierwszą opisaną kobietą w górach jest wyprawa B. Łaskiej, która w 1565 r. wyruszyła do Doliny Kieżmarskiej. Wyprawa ta oceniana pod kątem psychospołecznym miała charakter zaspokojenia potrzeb wyższego rzędu (zdobycie wiedzy, poczucie estetyki).

Kobiety już od dawna wpisują się w historię alpinizmu. Początkowo towarzysząc w wyprawach męskich. Można przypuszczać, że na tym etapie kobiety osiągały w ten sposób potrzebę miłości i przynależności. Według Kordysa (1929) kierowały się chęcią doświadczenia ogromnego wysiłku ujawniając w ten sposób potrzebę aktywności fizycznej. Atkinson twierdził (1961), że kobiety realizują w ten sposób potrzebę uznania i sukcesu.

Ciekawym przykładem działalności kobiet w górach może być A. Englischowa, która dokonała wielu wejść w Tatrach wraz z swoim synem. Aktywność taterniczki może świadczyć o wysokiej potrzebie samorealizacji i aktywności fizycznej przy jednoczesnym odczuwaniu potrzeby utrzymania więzi jakie łączą matkę z dzieckiem.

Psychologicznymi mechanizmami rozwoju działalności wysokogórskiej kobiet jest wzrost ich potrzeb rozwojowych, kształtujące się na przestrzeni lat razem z trudnościami celów wspinaczkowych. Zaspokajanie potrzeb rozwoju, powoduje podwyższanie stawianych sobie wyzwań. Dzięki czemu dochodzi do przejścia na wyższą potrzebę- samorealizacji. W zjawisku rozwoju potrzeb alpinistek nakładają się świadomość ograniczeń fizycznych z odczuwaniem potrzeb wyższych. W wyniku czego potrzeba realizacji czy samodoskonalenia może zagłuszać potrzeby niższe, zwłaszcza bezpieczeństwa, skutkując narażaniem się kobiet podczas wspinaczki górskiej.

Na wizerunek psychospołeczny kobiet składa się również wzrost ich niezależności wspinaczkowej. Nikogo już nie dziwią damsko-męskie zespoły czy samodzielne zespoły kobiece, pokonujące te same drogi co zespoły męskie. Kobiety o swoją pozycję walczyły od dawna, gdyż już na samym początku rozwoju alpinizmu usiłują dorównywać mężczyznom na każdej płaszczyźnie. Jednakże emancypacja kobiet początkowo budziła spory oraz dzieliła kobiety na sposób jej realizacji. Przedstawicielką silnej emancypacji kobiet w tym charakterystyki i rozwoju wspinaczkowych zespołów kobiecych była Wanda Rutkiewicz, która silnie dążyła do dokonywania wielu trudnych przejść tylko w kobiecych zespołach. Naciskała również na mówienie o sukcesach alpinistycznych kobiet, podczas gdy wiele jej partnerek nie było zwolenniczkami takiej emancypacji kobiet w alpinizmie. Sposób kreowania działalności alpinistek przez Rutkiewicz świadczy o przejściu na kolejny etap w budowaniu wizerunku psychospołecznego alpinistek- etapu dominacji. Wydawać by się mogło, że drogę od samodzielności do dominacji utorowała kobietom Wanda Rutkiewicz swą konsekwencją, determinacją i siłą charakteru. Na przykładzie tej polskiej alpinistki można scharakteryzować etapy przez jakie przechodzą alpinistki:

etap romantyczno- uległy
etap pełnej samodzielności
etap dominująco- kierowniczy

Według Rutkiewicz nieodłącznym elementem kształtowania się umiejętności alpinistki jest podjęcie aktywności w zespole kobiecym. Ponieważ w zespołach mieszanych kobieta jest bierna, decyzje podejmowane są za nią, nie może w pełni rozwinąć swoich umiejętności. Rutkiewicz mocno krytykowała koleżanki, które w pełni nie osiągnęły takiego samego poziomu jak mężczyźni, dzięki pracy w grupie kobiet.

Psychospołeczny wizerunek alpinistek ukazuje, że u kobiet uprawiających wspinaczkę występują potrzeby takie jak samorealizacja i dominacja. Zaspokojenie tych potrzeb jednocześnie redukuje napięcie, ale także skłania do wyznaczania sobie odważniejszych i trudniejszych celów, sięgających granic możliwości. Jest to prawidłowe zjawisko, zgodne z zasadami standardów regulacyjnych, występujące podczas zaspokajania potrzeb wyższego rzędu.

Na tym jednak charakterystyka alpinistek nie powinna się zakończyć. Praca nad wizerunkiem alpinistek winna rozszerzyć się o szersze aspekty ich życia. Zwłaszcza o godzenie wielu ról społecznych (w tym roli matki czy pracownicy) z rolą sportowca. Społeczna presja aby kobieta zachowywała się według określonych stereotypów danej populacji nie ułatwia alpinistkom rozwoju umiejętności wspinaczkowych. Głównie dlatego powinno się doceniać osiągnięcia kobiet. Wiele poświęcają. Panie aby realizować swą pasję muszą zaniedbać życie rodzinne i/lub zawodowe na rzecz uprawiania wspinaczki. Współczesne kobiety często starają się być dobre we wszystkim- co w efekcie wiązać się może z „dorobieniem się” problemów natury psychologicznej (nerwice, obniżona samoocena, kompulsje, depresja i inne). Fakt, iż motywy jakimi kierują się kobiety podejmujące aktywność wysokogórską nie są powszechnie rozumiane, dodatkowo nie sprzyjają osiąganiu przez alpinistki sukcesów w górach. Może dlatego warto okazać więcej zrozumienia paniom mierzącym wysoko.

---

Psychologia Gór- osobowość alpinistów

Osobowość jest jednym z najszerzej badanym obszarem psychologii. Dzięki badaniom nad osobowością posiadamy wiedzę, dzięki której możemy określić profil osobowościowy sportowca i tym samym pracować nad jego efektywnością. Określenie cech charakteryzujących daną grupę, daje nam możliwość kształtowania cech warunkujących sukces sportowy. Badanie miało na celu określenie, jakie cechy posiadają alpiniści i alpinistki, czy posiadane cechy predestynują podjęcie aktywności wysokogórskiej oraz czy w trakcie doświadczeń wysokogórskich dochodzi do zmian w sferze osobowości.

Grupę badawczą stanowili alpiniści i alpinistki z całego kraju. W badaniu wzięło udział 100 osób, 71 mężczyzn i 29 kobiet. Odpowiedzieli oni na 325 pytań. Wypełnili Kwestionariusz 16 PF-5 Cattella, Kwestionariusz Narcyzmu, Kwestionariusz Płci Psychologicznej, Inwentarz Agresji- Asercji oraz Kwestionariusz Odporności Psychicznej

WYNIKI:

Typ płci psychologicznej:

Mężczyźni najczęściej charakteryzują się męskim typem płci psychologicznej (52,10%), w następnej kolejności androgynicznym typem płci psychologicznej (33,80%), najmniej alpinistów charakteryzuje się nieokreślonym typem płci psychologicznej bo w 11,30% oraz kobiecym typem psychologicznej płci oszacowany na 2,80%. Kobiety najczęściej charakteryzują się androgynicznym typem płci psychologicznej (44,80%), w dalszej kolejności męskim typem płci psychologicznej (27,60%), najmniej charakteryzuje alpinistki kobiecy typ płci psychologicznej (20,70%) i nieokreślony typ płci psychologicznej (6,90%). Mężczyźni i kobiety razem charakteryzują się najczęściej męskim typem płci psychologicznej (45%), następnie androgynicznym typem płci psychologicznej (37%), najmniej nieokreślonym typem płci psychologicznej (10%) oraz kobiecym typem płci psychologicznej (8%). W badanej grupie najwięcej osób przejawia męski typ płci psychologicznej, można więc założyć, że posiadanie męskiego typu płci psychologicznej predestynuje podjęcie aktywności wysokogórskiej.

Ciekawe są wyniki kobiet, które najczęściej charakteryzują się androgynicznym lub męskim typem płci psychologicznej. Androgynia to połączenie cech męskich i kobiecych, mających neutralny charakter np. odpowiedzialny. Cechy stereotypowo męskie to np.: agresywny, niezależny, dominujący, rywalizujący. Wyniki te sugerują, że kobiety częściej podejmą się aktywności wysokogórskiej jeśli nie charakteryzują się kobiecym typem płci psychologicznej. Cechy stereotypowo przypisywane kobietom to np.: opiekuńcza, angażująca się w sprawy innych itp. Z badań Salminen (1990) również wynika, że kobiety o androgynicznym lub męskim typie płci psychologicznej częściej podejmowały aktywność sportową, niż panie o kobiecej tożsamości. Dlatego też, można sądzić, że posiadanie cech stereotypowo męskich predestynuje do zostania alpinistą i sprzyjać będzie w karierze alpinistycznej kobietom.

Narcyzm:

Alpiniści w większym stopniu posiadają cechy narcystyczne, niż kobiety uprawiające alpinizm. Znaczyć to może, że narcyzm przyczynia się do zainteresowania aktywnością wysokogórską (zwłaszcza u mężczyzn), ponieważ cecha ta warunkuje u mężczyzn potrzebę sprawdzania się we wszelkich możliwych dziedzinach. Wspinaczka może być jedną z tych dziedzin.

Agresja i Asertywność:

Alpiniści wykazują większy poziom agresji i asertywności, niż alpinistki, jednak różnica między mężczyznami, a kobietami nie była znacząca co może świadczyć o wpływie większego (od przeciętnego) poziomu agresywności i asertywności na podjęcie aktywności sportowej oraz jej kontynuowanie.

Odporność psychiczna:

Alpiniści okazali się bardziej odporni psychicznie, niż alpinistki, jednak ten wynik posiada tendencję do bycia istotną statystycznie. Założyć można, iż posiadanie odporności psychicznej nie skłania ludzi do podjęcia aktywności ekstremalnej, jednak odporność emocjonalna rośnie wraz z wiekiem alpinistów.

Profil cech osobowości:

Okazało się, że alpiniści i alpinistki znacznie różnią się od populacji generalnej pod względem profilu osobowości. Alpiniści i alpinistki jako jedna grupa uzyskali istotne statystycznie wyniki, mówiące o tym, że są mniej serdeczni ale także, że nie ukazują się w taki sposób aby być społecznie aprobowani. Grupa alpinistów i alpinistek okazała się zrównoważona emocjonalnie, spokojnie podchodząca do życia. Stwierdzenie to może ukazywać podłoże ich odporności psychicznej, dzięki której mimo doświadczania silnych emocji potrafią je kontrolować i efektywnie działać. Wyniki badanych wskazują ich niekonwencjonalność oraz skłonność do wystrzegania się sztywnych norm, co może oznaczać, że alpiniści kierują się własnym systemem wartości. Alpiniści (kobiety i mężczyźni) są również bardziej wrażliwi, bardziej doceniają wartości estetyczne nad użyteczność, a sentymentalna postawa ukazuje ich bogate życie wewnętrzne. Wyniki badań pokazują ich wzmożoną czujność oraz oczekiwanie bycia wykorzystanym w kontaktach z innymi ludźmi, co ukazuje ich jako gorzej przystosowanych w środowisku innym, niż wspinaczkowe. Myśli badanych osób ukierunkowane są głównie na ich procesy myślowe, co potwierdza słuszność tezy o ich wrażliwości rosnącej z wiekiem.

Charakteryzowana grupa jawi się jako skryta, często nie ujawniająca swoich zamiarów, możliwe, że obawiają się niezrozumienia motywów ich działań i aktywności, ponieważ społeczeństwo często nie rozumie idei alpinizmu. Wspinacze należą do osób chętnie szukających nowych rozwiązań zamiast podążać wyznaczonymi wcześniej ścieżkami, może to wskazywać na ich kreatywność (często myloną z brawurą czy zbytnią pewnością siebie), która jest niezbędnym komponentem specyficznych cech alpinisty. Mężczyźni i kobiety uprawiający alpinizm są bardzo samodzielni i podejmują niezależne decyzje, można sądzić, że umiejętności te rosną wraz z doświadczeniem wysokogórskim, wymagającym podejmowania samodzielnych wyborów. Przebadane osoby są mniej zorganizowane i rzadziej planują zdając się często na przypadek, możliwe, że napotykane przez nich trudności często nie zależą od nich, dlatego dostosowują się do tego co aktualnie ich spotyka. Alpiniści mają większy poziom pobudzenia, a sytuacje wymagające czekania budzą w nich nieprzyjemną energię. Alpiniści często w wywiadach mówią o tym, iż rozładowują wszelkie napięcia życia codziennego w górach. Charakterystyczne dla badanej grupy była mniejsza chęć ukazania się w korzystniejszy sposób oraz wewnętrzna spójność grupy w odpowiadaniu na pytania.

Wynik badań wskazują na liczne podobieństwa alpinistów i alpinistek, co przedstawia pewne uniwersalne właściwości opisujące ludzi uprawiających alpinizm. Dzięki temu można stwierdzić istnienie cech predestynujących do wspinaczki wysokogórskiej. Można również podejrzewać, że uprawianie wspinaczki ma wpływ na strukturę osobowości, ponieważ specyficzna aktywność fizyczna towarzysząca wspinaczce sprzyja powstawaniu silnych emocji, które mogą wpływać oraz kształtować psychikę sportowca. Uprawianie alpinizmu daje przede wszystkim ogromne doświadczenie, wystawia na próbę charakteru oraz umożliwia nauczenie się dystansu w spoglądaniu na problemy życia codziennego. Alpiniści narażają się na utratę życia i zdrowia, często w górach tracą przyjaciół, posiadają wewnętrzny system wartości niezrozumiały dla społeczeństwa, bez wątpienia można stwierdzić, że cechują się specyficznymi właściwościami osobowościowymi. W badaniu ukazały się ogromne różnice pomiędzy alpinistami i alpinistkami a ludźmi z polskiej próby normalizacyjnej, podkreślając tym samym wagę określonych cech ludzi uprawiających sport ekstremalny jakim jest alpinizm.

Liczę, że moja praca poszerzy znajomość na temat psychologii alpinizmu. Porównując uzyskane przeze mnie wyniki badań do rezultatów pracy innych badaczy zauważyć można pewne podobieństwa. Potwierdzam słuszność przekonania o tym jako, że pomysłowość i bojowe nastawienie cechują dobrego alpinistę. W wynikach alpinistów dostrzegam pewne cechy, zaliczane przez naukowców do cech opisujących sportowców uzyskujących liczne sukcesy (dominacja, odporność psychiczna, zrównoważenie emocjonalne). Zgadzam się, że kobiety o typie płci psychologicznym męskim i androgynicznym częściej będą podejmować aktywność sportową stereotypowo zaliczaną do męskich (w tym alpinizm), niż kobiety o typie płci psychologicznej kobiecej. Słuszne jest również przekonanie, że uprawianie sportu wpływa na dobrostan intelektualny, redukuje lęk oraz zwiększa zaufanie do siebie. Można również powiedzieć, że nieufność jest specyficzną właściwością sportowców tak jak niezależność, skrytość oraz napięcie.

Charakterystyczne dla alpinistów są pomysłowość i niechęć do ograniczeń. W innym badaniu przeprowadzonym przez Ryna, okazało się podobnie jak w moim badaniu, że alpiniści wykazują tendencję do bycia zamkniętym w sobie, silnego przeżywania emocji oraz trudności w relacjach interpersonalnych. Niektóre z twierdzeń innych badaczy, nie znalazły w moim badaniu swojego odzwierciedlenia. Przeprowadzone przeze mnie badanie nie potwierdza wyników mówiących o skłonności alpinistów do: lęków emocjonalnych, bezkrytycznego nastawienia do ludzi, niedojrzałości emocjonalnej czy wysokiej tolerancji i cierpliwości. Warto zwrócić uwagę na wyniki sugerujące znaczne problemy alpinistów w kontaktach interpersonalnych (brak zaufania, kłopoty w relacjach partnerskich, skrytość), ponieważ wniosek ten potwierdzają wyniki w kilku skalach oraz w innych badaniach. Dzięki licznym potwierdzeniom wyników, można wnioskować o specyficznych właściwościach osobowości charakteryzujące alpinistów i alpinistki.

---

Alpinizm przemysłowy — połączenie pasji z ekstremalnie atrakcyjną pracą

Dla wielu alpinistów i himalaistów odpowiedź na pytanie: „Co chciałbyś robić w życiu?” jest oczywista. Problemem pozostaje jedynie przekucie swojej pasji w przynoszący realne zyski zawód. Dlatego bardzo często ćwiczenia na ściankach wspinaczkowych przenoszą do pracy i rozpoczynają karierę jako tak zwany alpinista przemysłowy.

Kto może zostać alpinistą przemysłowym?

Pasja do wspinaczki wysokogórskiej jest zdecydowanie jednym z najważniejszych elementów, koniecznych do rozpoczęcia pracy w zawodzie alpinisty przemysłowego. To jednak nie wszystko. Historia branży sięga 2009 roku, czyli momentu, w którym powstała Organizacja Techników Dostępu Linowego. Dzięki niej wprowadzono profesjonalne kursy pozwalające zyskać odpowiednią wiedzę i umiejętności do wykonywania zawodu alpinisty przemysłowego. Takie przygotowania trwają zwykle jedenaście dni i obejmują między innymi:

- przeszkolenie z zasad BHP,
- lekcje z obsługi sprzętu oraz praktyki pod okiem specjalisty, weryfikującego stopień gotowości do podjęcia pracy,
- kurs pierwszej pomocy.

Trzeba mieć jednak świadomość, że bez określonych predyspozycji, jak choćby: brak lęku wysokości, pewności ruchów, przygotowania fizycznego – samo szkolenie by nie wystarczyło. Bycie dobrym alpinistą przemysłowym wymaga również oswojenia się z pracą w specjalnym uniformie i z użyciem oprzyrządowania. Mile widzianą cechą jest także zdolność szybkiego adaptowania się do aktualnych warunków, bowiem w pracy na wysokościach trzeba się liczyć ze zmianami temperatury, nasłonecznienia czy nagłymi podmuchami wiatru.

Wbrew pozorom alpinizm przemysłowy nie jest zajęciem wyłącznie dla mężczyzn. Coraz częściej spotyka się również kobiety pracujące na linach. Jakie są reakcje osób przebywających w biurach, które widzą alpinistów za oknami? Najczęściej pozytywne – częstują drugim śniadaniem i zapraszają na kawę. Negatywne zdarzają się rzadko i zwykle dotyczą treści rozwieszanej przez alpinistów reklamy.

Jakie są wady i zalety pracy jako alpinista przemysłowy?

Choć mogłoby się wydawać inaczej praca na dużych wysokościach (zdaniem osób wykonujących ten zawód) nie jest największym problemem. Już po kilku tygodniach można się do niej przyzwyczaić, a różnica między 40 i 200 metrami przestaje mieć znaczenie. Wadą jest natomiast sezonowość pracy. W miesiącach zimowych można w zasadzie wziąć urlop i wyjechać na wakacje z rodziną, wtedy bowiem próżno czekać zleceń. Dostępne są co prawda takie zlecenia, jak: odśnieżanie dachów, kontrolowanie stanu rynien, mycie okien czy inspekcja systemów odśnieżających – ale ze względu na zdecydowanie trudniejsze warunki, takiej pracy powinny się podejmować wyłącznie osoby do tego przeszkolone i mające doświadczenie.

Co innego od wiosny do późnej jesieni — pracy jest całe mnóstwo: od czyszczenia elewacji biurowców, po rozwieszanie reklam wielkoformatowych. Warto wtedy podbudować finanse po okresie zimowego zastoju i zabezpieczyć się na ewentualność kilka miesięcy bez zleceń.

Zdecydowanym plusem są natomiast zarobki, które są naprawdę zadowalające. Wiele oczywiście zależy od indywidualnych ustaleń z pracodawcą, doświadczenia i szybkości pracy, ale średnie wynagrodzenie brutto alpinisty przemysłowego wynosi około 350–400 zł dziennie. Rozsądne gospodarowanie wydatkami pozwoli zatem nawet na kilka niepracujących miesięcy w ciągu roku.

Alpinizm przemysłowy – zalety i wady wykonywania tego zawodu
ZALETY	WADY
Zadowalające zarobki, nawet przy średnim doświadczeniu.	Poza umi. ściśle praktycznymi, wymagane są też osobiste predyspozycje, np. brak lęku wysokości.
Kilka niepracujących mies. w ciągu roku, w trakcie których można realizować os. plany.	Trzeba się przyzwyczaić do zarabiania w trybie sezonowym.
Praca zarówno dla mężczyzn, jak i kobiet.	Praca w spec. uniformie, z wykorzystaniem oprzyrządowania i w niekomfortowych warunkach.
Idealne dla osób, których pasją jest wspinaczka.	Nie dla osób, które mają lęk wysokości.
Trudno o nudę przy pracach na wysokościach.	Trzeba się oswoić z pracą kilka/kilkadziesiąt metrów nad ziemią, zanim ruchy staną się swobodne.

 

Alpinizm przemysłowy nie jest co prawda branżą dla każdego, ale zdecydowaną zaletą wykonywania tego zawodu jest to, że na starcie wystarczy przejście kursu przygotowawczego i pracodawca nie oczekuje wcześniejszego doświadczenia czy specjalistycznego wykształcenia. To również dobra propozycja dla tych, którzy chcą łączyć pasję z zarabianiem pieniędzy – miłośnicy wspinaczki górskiej są bardzo mile widziani.

GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA