Grupa Media Informacyjne
Imperium Rzymskie
Historia państwa rzymskiego to historia jednego z największych imperiów świata, którego ciągłość była zachowana niemal przez siedem wieków. Wystawa poświęcona temu państwu odkrywa fundamenty tego sukcesu, a jest on niewątpliwie niezwykły. Przejawia się on między innymi tym, że pomimo upływu niemal półtora tysiąca lat od jego upadku nadal czerpiemy z jego osiągnięć, dorobku w zakresie organizacji, gospodarki, społeczeństwa czy kultury.
Obecnie jest trudno znaleźć dziedzinę życia, w której nie znajdziemy rzymskiego wkładu w jej rozwój. Wielu z Nas używa alfabetu, którym posługiwali się Rzymianie. Wiele krajów współczesnej Europy posługuje się językami wywodzącymi się od łaciny. Wymienić tutaj możemy Fancie, Portugalię, Hiszpanię, Włochy czy Rumunię. Język polski również jest wzbogacony o liczne słowa pochodzenia łacińskiego. Wiele krajów jest również opartych o tak zwane prawo „Rzymskie”, miedzy innymi Francja czy Niemcy. Rzymianie byli również doskonałymi budowniczymi. Podróżując po całej Europie możemy zaobserwować budowle wzniesione przez Rzymian. Londyn, Paryż są to miasta wzniesione przez Rzymian.
Po tej cywilizacji pozostało również wiele przedmiotów, obiektów, które znalazły swoje miejsce w licznych muzeach na całym świecie.
ROME
Grupa Media Informacyjne
Chronologia:
Imperium Rzymian to chronologia historyczna sięgająca okresu 1000 lat p.n.e. gdzie znajdujemy najwcześniejsze ślady osadnictwa w Rzymie. W pierwszej fazie formowania się tej cywilizacji przeważał osadniczy i rolniczy tryb życia. Jednak w pewnym momencie cywilizacja ta rozpoczęła ekspansję, rozszerzając swoje panowanie na znaczne obszary i wchłaniając m.in. kulturę starożytnej Grecji. Cywilizacja rzymska, nazywana też niekiedy grecko-rzymską, razem z pochodzącą z Bliskiego Wschodu religią – chrześcijaństwem, stworzyła podstawy późniejszej cywilizacji europejskiej.
Najważniejsza chronologia:
1000 p.n.e. – najwcześniejsze odkryte formy osadnictwa w Rzymie.
753 p.n.e. do 509 p.n.e. – tzw. Królestwo Rzymskie (Z. Romulus)
509 p.n.e. do 30 p.n.e. – obalenie monarchii i powstanie. Republiki Rzymskiej.
30 p.n.e. do 1453 n.e. – Cesarstwo Rzymskie, które w 395 roku zostało podzielone na dwa niezależne państwa:
- Cesarstwo zachodniorzymskie – zlikwidowane w 476 roku.
- Cesarstwo Bizantyjskie – zlikwidowane w 1453 roku.
Grupa Media Informacyjne
Inne ważne daty
396 p.n.e. – Rzym rozpoczyna podbój Italii.
264 - 241 r. p.n.e. - Pierwsza wojna punkcka z Kartaginą.
216 r. p.n.e. - Bitwa pod Kannami.
149 - 146 r. p.n.e. - Trzecia wojna punicka z Kartaginą.
74 - 71 r. p.n.e. - Powstanie Spartakusa (Powstanie Niewolników).
60 r. p.n.e. - Zawarty I Triumwirat (Cezar, Pompejusz, Krassus).
58 - 51 r. p.n.e. - Juliusz Cezar rusza na galię i zwycięża.
49 - 45 r. p.n.e. - Wojna domowa, którą wygrywa Juliusz Cezar.
44 p.n.e. – Śmierć Juliusza Cezara, konsekwencją jest anarchia i wojny domowe.
44 - 30 r. p.n.e. - Druga wojna domowa, którą wygrywa August.
31 r. p.n.e. - Bitwa pod Akcjum. Poczatek Cesarstwa.
27 p.n.e. – August zostaje pierwszym cesarzem Rzymu.
64 r. n.e. - Spalenie Rzymu przez Nerona.
117 r. – Największy zasięg cesarstwa rzymskiego (za Trajana).
212 r. n.e. - Nadanie praw obywatelskich mieszkańcom Imperium.
313 r. – Konstantyn Wielki pierwszym chrześcijańskim cesarzem Rzymu.
395 r. n.e. - Podział cesarstwa na dwie części przez Teodozjusza.
410 r. n.e. - Zdobycie Rzymu przez Wandalów.
451 r. n.e. - Bitwa na Polach Katalaunijskich.
455 r. n.e. - Zdobycie Rzymu przez Wizygotów.
476 r. – Ostatni cesarz Rzymu na Zachodzie zostaje pozbawiony tronu (Romulusa Augustulusa.
Grupa Media Informacyjne
Legenda o Romulusie i Remusie
Legenda głosi, iż dwaj bracia bliźniacy Romulus i Remus byli wnukami króla Numitora. Brat Numitora, Amuliusz dokonał zamachu stanu, uwięził Numitora a jego córkę Rei Sylwii skazał na celibat. Zaszła Ona jednak w ciążę i urodziła dwóch chłopców, nadając im imiona Romulus i Remus. Ich ojcem miał być sam bóg Mars. Rozwścieczony Amuliasz nakazał zabić dzieci poprzez utopienie w Tybrze. O dziwo dzieci nie zostały utopione, owinięte w koszyku popłynęły z nurtem rzeki, który wyrzucił je w okolicy brzegu rzeki. Unoszący się płacz dzieci usłyszała wilczyca. Zwierzęca troskliwość okazała się wybawieniem dla Romulusa i Remusa. Karmione przez Nią zostały uratowane. Wilczycę wyśledził pasterz królewski, który zabrał dzieci i je zaadoptował. W takich warunkach chłopcy dojrzewali i zdobywali umiejętności wojowników. Los pozwolił im dokonać zemsty, dokonali oni zamachu stanu i przywrócili na tron prawowitego Władce Numitora. Historia dla Romulusa i Remusa wyznacza im kolejne zadanie. Odchodzą w poszukiwaniu nowej siedziby miasta. Znaleźli ją pod Tybrem. Zakładając miasto Romulus i Remus pokłucili się, efektem tego było zabicie Remusa przez Romulusa. Miało to się stać 21 kwietnaia 753 roku p.n.e. Jest to również data nazwania miasta Rzymem, którego pierwszym królem został właśnie Romulus. Kolejni królowie panowali do roku 509 p.n.e. Rzym dzięki tej pięknej legendzie zyskał nieoficjalny symbol, jakim jest wilczyca. Najbardziej znanym jej wizerunkiem jest rzeźba w stylu etruskim, datowana na około 500 rok p.n.e., została ona uzupełniona o dzieci w okresie renesansu.
Grupa Media Informacyjne
Państwo Rzymskie i miasto Rzym
Ważną datą jest rok 396 p.n.e. Data ta to zwycięstwo po długotrwałej wojnie i zdobycie miasta Wieje. W przeciągu kolejnych 400 lat Rzymianie stworzyli rozległe imperium, którego charakterystyczną cecha była różnorodność skupionych ludów i plemion. Utrzymanie w jedności podbitych ludów było możliwe dzięki braku ich dyskryminacji pod względem pochodzenia czy religii. Wierność i posłuszeństwo obyczajom rzymskim skutkowała nadaniem obywatelstwa rzymskiego. Dzięki takiej zachęcie ludzie nawet z odległych krajów czuli się Rzymianami. Władzę w tym państwie mógł przejąć człowiek pochodzący nawet z dalekiej prowincji.
Centrum państwa Rzymskiego był Rzym. Początkowo miasto zasiedlali okoliczni mieszkańcy. Miasto rozwijało się dynamicznie, czego świadectwem jest fakt, iż już w 50 roku p.n.e. liczyło ono około miliona mieszkańców. Rzym jak na starożytne miasto miał dobrą organizację. Mieściły się tam świątynie, pałace, sądy i inne budynki użyteczności publicznej.
Grupa Media Informacyjne
Republika Rzymska
Do 509 roku p.n.e. we wczesnym Rzymie panowali królowie. W 509 roku lud Rzymski obalił monarchię i ogłosił Rzym republiką. Władzę w republice przejęli urzędnicy, których wybierano, co roku przez zgromadzenie ludu rzymskiego. Ciałem doradczym stał się senat, w którym mieli zasiadać doświadczeni politycy. W tym okresie Rzymianie prowadzili nieustanne wojny do roku 27 p.n.e. panowali już na całym świecie śródziemnomorskim. To był niewątpliwie ogromny sukces Rzymu, niestety wraz z rosnąca obszarowo potęgą, następowała jednocześnie degradacja struktur państwa w wyniku rosnącej korupcji. Wielu polityków zdobywało władzę w wyniku działań siłowych a nie w wyniku demokratycznych wyborów. Efektem tych działań było doprowadzenie do upadku ustroju republikańskiego.
Grupa Media Informacyjne
Cyceron
Cyceron to jeden z największych mówców i pisarzy rzymskich.
Grupa Media Informacyjne
Hannibal
Republika miała wielu wrogów, jednym z nich był kartagiński wódz Hannibal.
Grupa Media Informacyjne
Prawo apelacji
W republice rzymskiej funkcjonowało pojecie „provoco” czyli odwołuję się. Pojęcie to stosowane było w przypadku gdy ukarano obywatela, i gdy czuł się on poszkodowany, W taki sposób mógł się on odwołać do zgromadzenia i które mogło uchylić karę.
Grupa Media Informacyjne
Cesarstwo
W 44 roku p.n.e. zamordowano Juliusza Cezara. W wyniku długotrwałej i wyniszczającej wojny domowej wyłonił się zwycięzca, był nim August. Nastąpił okres cesarstwa, czyli panowania Cesarzy. Rządy stały się autorytarne, August stał się głównodowodzącym armii, ustanawiał prawo, mógł sprzeciwić się każdej decyzji Senatu. Nakazał się tytułować Pierwszym Obywatelem. Jego następcy używali tytułu imperator, czyli dowódca armii.
Rządy okresu cesarstwa stanowią często okrutną kartę w historii, jednak z drugiej strony zapewniały pokój i dobrobyt.
Grupa Media Informacyjne
Łuk triunfalny
Wielkie zwycięstwa upamiętniano budową łuków triumfalnych. Stanowią one dzieła architektury starożytnej. Wiele z nich przetrwało do czasów współczesnych.
Grupa Media Informacyjne
Monety
Wiele z odniesionych zwycięstw upamiętniano wybijaniem okazjonalnych monet.
Grupa Media Informacyjne
Barwnik
Za czasów cesarstwa najdroższym barwnikiem była purpura. Kolor ten był pozyskiwany z muszli rozkolca. Kolor ten był używany do ozdabiania szat. Senatorowie mogli oznaczać szaty tylko w części, natomiast cesarz mógł nosić purpurową togę.
Symbolem władzy cesarza był wieniec laurowy.
Grupa Media Informacyjne
Atrybuty władzy
Zastępował on atrybut późniejszych władców jakim była korona.
Grupa Media Informacyjne
Uskrzydlona Wiktoria
Uskrzydlona Wiktoria to bogini, która przynosiła zwycięstwo w walce. Jej wizerunek możemy zaobserwować na wybitych monetach lub na łukach triunfalnych.
Grupa Media Informacyjne
Armia Rzymska
Imperium rzymskie trwało bardzo długo, przyczyną takiego sukcesu było stworzenie systemu naboru, szkolenia, utrzymania, przywileju silnej armii. Armia otwierała drogę do kariery nawet biednym mieszkańcom imperium. Koszt służby w armii, narażania życia, rekompensowany był wysokim żołdem, oraz przywilejami po przejściu w stan spoczynku. Podstawową formacja armii były legiony piechoty w skład, których wchodzili wyłącznie obywatele rzymscy. Inna formacją były oddziały posiłkowe zwane auxilia.
Legion posiadał zorganizowaną strukturę. Najmniejszą komórką legionu była centuria licząca 80 ludzi. Sześć centurii tworzyło kohortę. Legion składał się z dziesięciu kohort. W sumie 800 ludzi. W skład pierwszej kohorty wchodzili najlepsi żołnierze.
Działania wojenne legionów były dobrze zorganizowane. Atak prowadzony był pod (sztandarem) tak zwanym nosicielem insygniów. Dowodzącymi byli centurioni (mieli pod swym dowodzeniem 80 ludzi), można ich było łatwo rozpoznać poprzez hełm z wysoką charakterystyczna kita z końskiego włosia. Wsparcie dla centurii stanowiły oddziały posiłkowe ochraniające granice, łucznicy, kawalerzyści. W trakcie marszu legioniści potrafili pokonać dziennie do 30 kilometrów przy pełnym obciążeniu. Przeszkody w postaci rzek pokonywano poprzez kotwiczenie łodzi i tworzenie pomostu z desek.
Wyposażenie legionisty składało się z kilku podstawowych elementów. Miecz zwany gladius, krótki, łatwy w użyciu miecz do zadawania ciosów. Chełm chronił przed urazami podczas walki.
Przejście w stan spoczynku wiązało się z wystawieniem dyplomu odprawy żołnierskiej wykonanego z brązu. Legioniści otrzymywali ziemię, a żołnierze z oddziałów posiłkowych obywatelstwo rzymskie.
Grupa Media Informacyjne
Rzymskie obozy
Podbijanie nowych prowincji, terenów wiązało się z koniecznością ich utrzymania i zabezpieczenia. W tym celu budowano nadgraniczne obozy, w których stacjonowały rzymskie wojska. To z nich wysyłano patrole, dokonywano zwiadu i obserwacji granic. Początkowo obozy budowane były z drewna, jednak już w II wieku n.e. Obozy były z kamienia. Układ budowanych obozów zawsze pozostawał taki sam. W obozach legionistów przebywało do 5000 żołnierzy. W obozach oddziałów posiłkowych od 500 do 1000 osób. Obozy wyposażone były w cztery, strzeżone bramy ułatwiają wyjście, atak z obozu. W obozach można było spotkać min. stajnie, fortyfikacje, spichlerz, principia, łaźnie, pretorium, koszary.
Grupa Media Informacyjne
Rzymskie Miasta
W cesarstwie Rzymskim panowało przekonanie o wyższości miasta nad obszarami pozamiejskimi. To w miastach znajdowały się urzędy, miejsca publicznej rozrywki czy najlepsze sklepy. Z jednej strony miasta charakteryzowały się wspaniałymi wzniesionymi budowlami, z drugiej były miejscem życia w nędznych warunkach. W biednych dzielnicach często dochodziło do pożarów, rabunków i mordów. Brak oświetlenia ulic powodowało, że nocne, nieuzasadnione spacery raczej należały do rzadkości.
W centrach miast można było spotkać kilka budowli, miedzy innymi: świątynie, bazylikę, amfiteatr, teatr, forum, łaźnie, akwedukt.
Świątynie służyły modlitwom, w amfiteatrze odbywały się min. walki gladiatorów, w teatrze obserwowano wystawiane sztuki, w bazylice urzędował sąd i odbywały się posiedzenia rady miejskiej, forum stanowiło miejsce spotkań towarzyskich oraz miejsce targowe, w łaźniach kwitło życie towarzyskie, akweduktem dostarczano świeżą wodę dla miasta.
Bezpieczeństwa miast miały chronić mury obronne z obwarowanymi bramami wjazdowymi.
Grupa Media Informacyjne
Rzymskie Budownictwo
Rzymianie posiedli, jako jedni z pierwszych posiedli umiejętność wznoszenia trwałych konstrukcji budowlanych, z których wiele przetrwało do czasów współczesnych. Do budowania wykorzystywano cegły, kamień i zaprawę wapienną. Odkryli oni również cement oraz metodę budowy w oparciu o wykorzystanie łuków oraz kopuł. Pod względem architektonicznym budownictwo rzymskie charakteryzuje się przestronnością, która uzupełniały duże doświetlenia pomieszczeń.
Najlepsi budowniczy wywodzili się z armii, która na czas wojen musiała być odpowiednio przygotowana w tym zakresie. W czasie pokoju umiejętności budowniczych wykorzystywano do projektowania nawet całych miast rzymskich.
Ciekawostką jest, że odkryte narzędzia murarskie, młotek, kielnia są niemal takie same jak współczesne. Za ich pośrednictwem wznoszono mury. Składające się z dwóch warstw cegieł lub kamienia wypełnionego pośrodku cementem. Cement wyrabiano z wapna, piasku i żwiru. Ściany uzupełniano o okna, które w istotnych budynkach szklono szkłem. Wraz z wysokością murów nakład pracy minimalizowano poprzez wykorzystanie dźwigów bębnowych, napędzanych przez niewolników. Zadaszenie budynków polegało w pierwszej fazie na wykonaniu drewnianego, łukowego sklepienia, na które układano warstwę cegieł, które zalewano cementem. Ostatnią czynnością było wykonanie poszycia dachowego. Wykonywane było ono z dachówek lepionych z gliny.
Uzupełnieniem ważnych budowli było zamieszczenie na nich tak zwanych inskrypcji. Stanowiły one informację, kto budował, za czyje fundusze i na jaką lub kogo cześć.
Grupa Media Informacyjne
Rzymska jakość dróg
Cesarstwo rzymskie może poszczycić się doskonałym systemem dróg, których jakość była tak duża, że przetrwały do dzisiaj. Ich charakterystyczną cechą są proste odcinki na znacznej długości. Drogi budowane były na potrzeby wojska, które dzięki nim mogło się szybko i łatwo przemieszczać. Stały się one również dużym ułatwieniem dla handlu, który zyskał doskonałe szlaki komunikacyjne z odległymi zakątkami cesarstwa.
Trwałość dróg zapewniał system budowy gwarantujący stabilność podłoża, a dokładniej jego warstwowość. W pierwszej fazie budowy wytyczano szlak drogi za pośrednictwem przyrządu zwanego groma. Kolejnym etapem były prace ziemne polegające na wykonaniu wykopu na całej długości drogi o głębokości jednego metra i szerokości siedmiu metrów. Obok tego wykopu wykonywano również mniejsze wykopy, których celem było odprowadzanie wody. Główny wykop w pierwszej fazie wysypywano piaskiem, na którym szczelnie układano kamienie jeden przy drugim. Ich celem było zapewnienie stabilności kolejnych warstw drogi. Na tak przygotowane podłoże wysypywano żwir i drobne kamienie a następnie je ubijano. Ostatnią warstwę stanowiły specjalnie ukształtowane płyty kamienne, układane w sposób opadający od środka do boków, w celu ułatwienia spływy opadów w kierunku rowów odwadniających.
Uzupełnieniem systemu dróg były budowane mosty. Podobnie jak drogi mosty również stanowią doskonały przykład kunsztu rzymskich budowniczych. Do ich wykonania wykorzystywano cement i kamienie oraz technikę opartą o wykorzystanie łuków. Wiele z tych mostów przetrwało do czasów współczesnych i nadal są z powodzeniem wykorzystywane.
Kamienie milowe to znaki drogowe wskazujące odległość do najbliższego miasta. Mila rzymska miała 1460 m.
Grupa Media Informacyjne
Wieś i Rolnictwo
Wieś i rolnictwo to dział gospodarki dający zatrudnienie niemal 90 procentom mieszkańców cesarstwa. Wielu z nich to niewolnicy, których zadaniem była praca w posiadłościach ziemskich. Znający się na rzemiośle wędrowali w poszukiwaniu pracy, inni dzierżawili ziemię i płacili od dzierżawy podatki.
Rolnictwo cesarstwa opierało się o winnice, drzewa oliwkowe, hodowlę zwierząt. Do uprawy używano różnych narzędzi od prostych ręcznych, po bardziej zmechanizowane.
Grupa Media Informacyjne
Handel i Statki
Gospodarka Rzymska silnie była powiązana z innymi regionami świata. Wielkie miasta cesarstwa wymagały nieustannych dostaw żywności. Obsługa handlu dokonywana była za pośrednictwem floty statków. W jej skład możemy zaliczyć barki, małe statki do obsługi transportu rzecznego, żagle to większe statki handlowe oraz orbita to duże jednostki handlowe. Ich charakterystyczną cechą była rufa z wyrzeźbioną głową gęsi, symbolizującej Izydę, boginię opiekującą się żeglarzami. W skład floty wchodziły również tak zwane Galery, statki patrolujące. Ich siła napędową byli wioślarze. Transport wodny był tańszy w stosunku do transportu lądowego.
Wspomnieć można, iż wiele dóbr luksusowych sprowadzano spoza granic imperium. Jedwab sprowadzano karawanami aż z Chin. Indie dostarczały przypraw, klejnotów oraz wonności.
Bezpieczeństwo oraz nawigację ułatwiały budowane latarnie morskie.
Grupa Media Informacyjne
Domy miejskie
Większość Rzymian mieszkała w tak zwanych domach miejskich. Były to wielopiętrowe budynki. Poszczególne kondygnacje zajmowane były według hierarchii społecznej. Dolne piętra murowane z cegły zajmowali bogatsi mieszkańcy, górne, drewniane mieszkańcy biedniejsi. Często takie domy nie miały toalet. Część dolnych pomieszczeń służyła do prowadzenia handlu. W budynkach tych mieściły się również Atrium to dziedziniec budynku, Tablinium to salon do przyjmowania gości, Perystyl to rodzaj dziedzińca z fontannami i posagami, Pracownie i pomieszczenia dla niewolników.
Bogaci Rzymianie mieli własne domy. Wyposażenie ich było dużo lepsze i bardziej komfortowe. Przykładem mogą tu być układane mozaiki. Bogato zdobione stanowiły atrakcyjny element wyposażenia domu.
Każdy dom Rzymian wyposażony był w kapliczkę, mającą zapewniać pomyślność rodzinie. Światło w porze wieczornej pozyskiwano z lampy oliwnej lub świec. Temperaturę w pomieszczeniach regulowano za pomocą przenośnych piecyków z brązu, opalanych węglem drzewnym.
Grupa Media Informacyjne
Rodzina w Rzymie
W państwie Rzymskim podstawową komórką społeczna była rodzina. Rodzice mieli zwykle dwoje lub troje dzieci. W przeciwieństwie do czasów współczesnych dzieciństwo w tamtych czasach nie trwało długo. W zależności od statusu społecznego, w bogatych domach dzieci (chłopcy) szli do szkoły w wieku 7 lat, którą kończyli zwykle w wieku 11 lat. Po takiej szkole uczono chłopców zawodu. 14 letni chłopiec uważany był za osobę dorosłą. Dziewczęta przy matce poznawały zasady prowadzenia domu. Z reguły w wieku 12 lat zaręczano je, a w wieku 14 wydawano za mąż. W Rzymie istniało podobnie jak dzisiaj prawo do rozwodu, jeśli do niego dochodziło to dzieci zawsze pozostawały przy ojcu. Rzymianie również obdarzali szacunkiem starsze pokolenia.
Wychowanie dzieci odbywało się w surowych warunkach. Ojcowie mogli karać chłostą, a nawet oddać dziecko w niewolę. Dużym darem było dla rodziny narodzenie się syna, tylko on mógł przejąć nazwisko rodowe. W przypadku braku syna ciągłość nazwiska można było zachować poprzez adopcję chłopca. Domem zajmowała się matka, która oddawała dzieci w opiekę niewolnikom (piastunka). Jej zadaniem było mycie, ubieranie i pomaganie w nauce. W rodzinnych domach mogli znajdować się również inni niewolnicy, którzy za dobre sprawowanie mogli uzyskać prawo do wolności.
Grupa Media Informacyjne
Pokarm rzymian
Rzymianie w zależności od statusu mogli sobie pozwolić na różne spożywanie posiłków. Bogaci spożywali z reguły trzy posiłki, obfitujące w różne produkty. Rano spożywano chleb i owoce. Po południu ponownie spożywano chleb oraz uzupełniano menu o ser, zimną rybę, mięso i jarzyny. Główny posiłek był spożywany wieczorem i składał się z trzech dań. Przystawka obejmowała jajka, ślimaki, owoce. Danie główne to pieczone lub gotowane mięso. Na deser podawano słodycze i owoce.
Biedniejsza część społeczeństwa spożywała zimne posiłki lubdokonywała zakupu ciepłych w licznych sklepach oferujących tego typu usługi.
Najubożsi skazani byli na państwo, które dostarczało im ziarno.
Grupa Media Informacyjne
Łaźnie publiczne rozrywka
Dla Rzymian ważnym miejscem rozrywki stanowiły łaźnie. Miejsca te służyły wielu czynnością od umycia się, poprzez relaks polegający na pływaniu, masażu, aż do różnych form społecznego kontaktu. Grano tam w różne gry, rozmawiano, a nawet korzystano z restauracji czy bibliotek.
Łaźnie były wyposażone w przemyślny system podgrzewania wody jak i pomieszczeń, tak zwany Hypocaustum. Źródłem ciepła był ogień, który wytwarzał gorące powietrze rozprowadzane kanałami podłogowymi i ściennymi po całym pomieszczeniu łaźni.
W łaźni można było wyróżnić kilka pomieszczeń. Pomieszczenie kąpieli ciepłej będące stanowiące przygotowanie ciała do pomieszczenia do kąpieli gorącej. W niej woda, para oraz wysoka temperatura umożliwiały łatwe pozbywanie się brudu z porów ciała. Po takiej kąpieli przechodzono do pomieszczenia kąpieli zimnej hartującej ciało.
Grupa Media Informacyjne
Inne rzymskie rozrywki
Państwo rzymskie miało silnie rozwiniętą rozrywkę. Służyła ona z jednej strony jej podstawowej funkcji, jaką jest rozrywka, ale i również była narzędziem pozyskiwania poparcia przez wpływowe osoby czy rządzących. Dostęp do niej był bezpłatny. Hierarchia społeczna znajdowała odzwierciedlenie w zwyczajach. W teatrach, cyrkach pierwsze rzędy były zarezerwowane dla osób wpływowych, rządzących, kolejne zajmowali biedniejsi przedstawiciele cesarstwa, a ostatnie niewolnicy.
W państwie Rzymskim funkcjonowały teatry, cyrki, jaki i również bardziej brutalne formy rozrywki jak walki gladiatorów czy wyścigi rydwanów.
Teatry wystawiały sztuki, w których aktorzy nosili maski oddające cechy danej postaci, celem ich było ułatwienie odbioru sztuki. Przedstawienie z reguły składało się z części tragicznej, po której następowała część komediowa.
Walki gladiatorów to walki często brutalne, w których gladiatorzy przy użyciu różnych broni walczyli na śmierć i życie. W zależności od uzbrojenia gladiatorzy mieli różne nazwy. Retiarius to gladiator uzbrojony w sieć i trójząb. Murmillo to gladiator wyposażony w elementy zbroi, takie jak Chełm, miecz, tarczę czy różne ochraniacze ciała.
Wyścigi rydwanów to kolejna lubiana rozrywka przez rzymian. Odbywały się one wokół toru. Zaprzęgi konne (drużyny) w liczbie czterech okrążały arenę, walczono o zwycięstwo, walki często kończyły się bezpośrednią walką na śmierć i życie.
Grupa Media Informacyjne
Religia, wierzenia i obrzędy
Religia Rzymian opierała się na wierze w wielu bogów. Każdy z nich był odpowiedzialny za różne czynności życia. Oparta była o budowanie strachu, poczucie, że łatwo ich rozgniewać i konsekwencji narazić się na różne nieszczęścia. Poparcie bogów, ich przychylność można było pozyskać poprzez składanie ofiar.
Rzymianie budowali liczne ołtarze, na których składano (spalano) ofiary bogom. Wierzono, że unoszący się dym zaniesie ofiarę bogu. W ceremoniale składania ofiary uczestniczył kapłan, którego celem było zapewnienie prawidłowości obrzędu, jego niedochowanie mogło być przyczyną odrzucenia ofiary. Ceremoniał miał oprawę muzyczną, podczas, której zbijano zwierzę, mógł to być byk, owca lub prosię.
Religia Rzymian zakładała istnienie życia pozagrobowego. Duch zmarłego po przebyciu Styksu, czyli podziemnej rzeki trafiał do krainy zmarłych, gdzie dokonywał się sąd nad zmarłym. Dobrzy ludzie trafiali do nieba, natomiast źli do piekła.
Ceremonia pogrzebu zawierała zwyczaj wkładania pod język monety. Zmarły miał nią płacić za przeprawę przez Styks.
W zwyczaju Rzymian było grzebanie zmarłych lub palenie ich na stosie. Popioły gromadzono w specjalnie do tego celu przygotowanych urnach. Urny mogły mieć różne kształty i być wykonane z różnych materiałów, od gliny, poprzez metal czy szkło.
Grupa Media Informacyjne
Późne cesarstwo Rzymskie
W III wieku n.e. cesarstwo Rzymskie nękane nieustannymi najazdami ze strony plemion germańskich chyliło się ku upadkowi. Ratunkiem okazało się wyłonienie cesarzy wywodzących się z armii, potrafiących wprowadzić silne, surowe, bezwzględne rządy. Nastąpiło podniesienie opodatkowania, zgromadzone fundusze posłużyły na wzmocnienie armii. Punktem zwrotnym stało się również zaprzestanie prześladowań i dopuszczenie w większym stopni chrześcijan do udziału w polityce państwa. Po długotrwałej, silnej, historii Imperium Rzymskiego dopiero w 313 roku pojawił się pierwszy chrześcijański cesarz Konstantyn Wielki. W pewnym sensie umożliwiło to izuloryczny rozwój państwa. W okresie tym zbudowano wiele kościołów, podnosząc chrześcijaństwo do najwyższej rangi. Kolejny wiek to przyjęcie chrześcijaństwa przez niemal wszystkich mieszkańców cesarstwa.
Grupa Media Informacyjne
Upadek Cesarstwa Rzymskiego
V wiek n.e. to cesarstwo odpierające kolejne silne najazdy plemion germańskich. Brak wybitnych przywódców, z jednoczesnym ich podporządkowaniem silnie rozwiniętej sferze urzędników, prowadziła nieuchronnie do upadku cesarstwa. Liczni generałowie pragnęło partycypować w życiu publicznym cesarstwa, co powodowało, że cały aparat zarządzania państwem stał się słaby i podatny na różne niekorzystne wpływy.
Słabe rządy doprowadziły do pozwolenia barbarzyńcą na osiedlanie się w cesarstwie. Dwustronny układ dawał im takie prawo w zamian za pomoc w odpieraniu ataków innych plemion. Efekt krótkotrwały został osiągnięty, jednak z perspektywy dłuższego okresu czasu stało to przyczyną degradacji cesarstwa. Barbarzyńcy szybko opanowali niemal cała zachodnią połowę cesarstwa (do 476 roku). Wschodnia część dzięki temu, że nie ulegała osadnictwu barbarzyńców przetrwała przez kolejne 1000 lat, jako cesarstwo bizantyjskie.
Grupa Media Informacyjne
Bogowie - Jowisz
Jowisz był władcą Rzymskich bogów. Był patronem uczciwości, honoru i sprawiedliwości. Atrybutem władzy były pioruny i burze zsyłane na ziemię.
Grupa Media Informacyjne
Bogowie - Mars
Mars to bóg wojny. Opiekował się Rzymem i karał za złe czyny.
Grupa Media Informacyjne
Wykopaliska
Piece
Grupa Media Informacyjne
Słownik
amfiteatr - budowla, w której odbywały się walki gladiatorów, często na śmierć lub życie
auxiliarii - żołnierze formacji pomocniczych, wartowniczych i innych, rekrutowani z licznych prowincji cesarstwa rzymskiego; otrzymywali mniejszy żołd niż żołnierze służący w legionach
barbarzyńcy - tak nazywano mniej cywilizowane ludy żyjące poza granicami cesarstwa, dokonywali oni częstych ataków na imperium Rzymskie
Colosseum - słynny amfiteatr w Rzymie, w którym mogło się pomieścić 75 tysięcy widzów, budowla okazała, o niezwykłej urodzie
doker - robotnik pracujący przy rozładowywaniu statków
Galia – prowincja cesarstwa zajmująca tereny dzisiejszej Francji i Belgii
Herkules - legendarny bohater obdarzony niezwykłą siłą; z czasem zaczęto go uważać za boga
Izyda - egipska bogini uważana za patronkę żeglarzy
konsul - najwyższy rangą urzędnik w republice rzymskiej; co roku wybierano dwóch konsulów; utracili oni znaczenie, kiedy władzę
objęli cesarze
papirus - trzcina, z której wyrabiano materiał do pisania, podobny do papieru
