Temat:

Pszczoła miodna

Pszczoła miodna (Apis mellifera) Nazywany/a też: pszczoła Pszczoła miodna to owad społeczny. W jej ogólnym wyglądzie wyróżnić można trzy pary odnóży, błoniaste i przezroczyste skrzydła oraz duże oczy złożone, które zbudowane są z dziesiątków tysięcy drobnych oczek, tzw ommatidiów. Tułów pszczoły miodnej jest brunatno-żółty i pokryty gęstymi włoskami. W obrębie gniazda istnieje podział obowiązków, stąd wygląd i rozmiary ciała osobnika zależą od funkcji, jaką pełni. Zjawisko to nazywane jest polimorfizmem. Pszczoła-matka to samica, która składa jaja, z których wylęga się kolejne pokolenie pszczół miodnych. Jej ciało może mieć od 17 do 22 mm długości. Od pozostałych grup pszczół miodnych odróżnia ją wydłużony i spiczasto zakończony odwłok, na którym znajdują się jajniki a także owalny kształt głowy. Ciało drugiej grupy pszczół – robotnic, osiąga długość od 13 do 15 mm, ich głowy mają trójkątny kształt. Zadaniem robotnic jest zbieranie pyłku i nektaru kwiatowego oraz opieka nad potomstwem wydanym przez pszczołę – matkę. Trutnie, czyli samce pszczół mierzą od 14 do 16 mm, są więc większe i bardziej krępe od robotnic, a ich głównym zadaniem jest zapłodnienie samicy, by mogła wydać na świat potomstwo. Innym zadaniem trutni jest utrzymywanie stałej temperatury w gnieździe, na przykład wówczas, gdy robotnice wylatują z niego w poszukiwaniu pożywienia. Występowanie Pszczoła miodna występowała pierwotnie na terenach Europy, Azji Zachodniej i Afryki Północnej. Dzisiaj jednak różne jej podgatunki występują niemal na całym świecie, poza zimnymi obszarami wysuniętymi najbardziej na północ. Tak szerokie rozpowszechnienie gatunek ten z pewnością zawdzięcza człowiekowi, który na całym świecie prowadzi hodowlę pszczół miodnych w ulach i pozyskuje dzięki temu miód i inne produkty pszczele. Dzika pszczoła miodna zakłada natomiast gniazda na przykład w dziuplach drzew. Czy wiesz, że...Życie robotnicy w lecie składa się z dwóch etapów – w pierwszej połowie swego życia jest ona pszczołą miodną ulową i jej zadaniem jest pielęgnacja dojrzewających larw oraz prace porządkowe w gnieździe. Potem staje się ona pszczołą miodną lotną, która wylatuje z ula w poszukiwaniu pokarmu. W tym czasie może ona odlatywać od ula na odległość około 5 km, pracując dziennie przez około 5 godzin. Pokarm Robotnica pszczoły miodnej wylatuje z gniazda w poszukiwaniu pożywienia oraz za pomocą tańców komunikuje innym robotnicom, gdzie znalazła odpowiednią ilość tego pokarmu, by i one mogły podążyć w tamto miejsce. Na pożywienie tego owada składa się głównie pyłek kwiatowy, nektar oraz spadź drzewna. Najmłodsze larwy w gnieździe odżywiają się mleczkiem pszczelim wytwarzanym przez robotnice, a starsze karmione są miodem i pyłkiem kwiatowym. Rozród Gdy nadchodzi wiosna, pszczoła miodna – matka, czasem zwana także królową, wylatuje w towarzystwie kilku robotnic z gniazda, by odbyć lot godowy. Dzieje się tak w słoneczne, pogodne dni. Podczas lotów godowych dochodzi do kopulacji pszczoły miodnej – matki z trutniami. W gnieździe królowa składa jaja do specjalnych miseczek wybudowanych przez robotnice w dolnej i bocznej stronie plastra. Dziennie matka może składać nawet 2500 jaj. Z jaj zapłodnionych rozwija się żeńskie potomstwo, zaś z niezapłodnionych – trutnie. Uważa się, że jedna pszczela rodzina może w ciągu jednego sezonu wydać na świat 100 – 200 tysięcy młodych osobników. Czas rozwoju larwy do osiągnięcia postaci dorosłej trwa od 16 – 25 dni i zależy od tego, czy z larwy ma wyrosnąć robotnica, matka, czy truteń. Najszybciej rozwijają się larwy matek, najwolniej te, z których powstaną trutnie. Również czas całego życia pszczoły zależy od tego, do której grupy ona należy. Robotnice pracujące w lecie żyją około 20 dni, natomiast te urodzone przed zimą nie muszą odbywać lotów w poszukiwaniu pokarmu, stąd mogą przeżyć w gnieździe nawet kilka miesięcy. Trutnie zaś giną po kopulacji z matką lub jesienią są usuwane z gniazda. Królowa natomiast może żyć nawet do kilku lat.

Ciekawostki o pszczołach - Na świecie istnieje około 20 000 gatunków pszczół. Większość z nich nie została jeszcze opisana, a więc liczba ta może być dużo większa. - Najmniejsze pszczoły miodne to pszczoły karłowate (wschodnioazjatyckie), mają do 0,2 mm. Największe pszczoły to Megachile Pluto, które rosną do 40 mm. - Pszczoły miodne żyją w rojach. W jednym roju żyje około dwudziestu tysięcy pszczół choć zdarza się, że nawet do stu tysięcy. Jest wśród nich jedna królowa, setki trutni i tysiące robotnic. - Robotnice to samice, ale nie rozmnażają się. Królowa zapewnia potomstwo. Trutnie, to osobniki płci męskiej, nie posiadają żądeł. - Pszczoły porozumiewają się za pomocą tańców i wydawania dźwięków. - Taniec pszczoły jest zależny od kąta padania światła słonecznego. - Podczas lotu pszczoła wykonuje 350-435 ruchów skrzydłami na sekundę, czyli 11 400 razy na minutę. - Przeciętny zasięg lotu pszczół wynosi 3 km, a maksymalny może wynieść 10 km i więcej. - Pszczoły muszą odwiedzić około 4 milionów kwiatów, aby zebrać nektar na 1 kg miodu. - Podczas jednego "kursu" po nektar pszczoła odwiedza 50-100 kwiatów. - Pszczoły zbieraczki pobierają nektar z kwiatów, dodają pierwsze enzymy i przynoszą do ula. W ulu przekazują nektar pszczołom ulowym, które wzbogacają świeży nakrop w aminokwasy, kwasy organiczne, dalsze enzymy rozkładające wielocukry na cukry proste i roznoszą nektar po wielu komórkach celem jego zagęszczenia. W miarę gęstnienia, miód przenoszony jest do następnych wyżej położonych komórek, jednocześnie dalej wzbogacany w związki organiczne. Dojrzały gęsty miód jest zasklepiany, komórki plastra zamykane są cienką warstwą wosku. - Pszczoła to jedyny owad, którego wytwarzaną dla siebie żywność jada człowiek. - Pszczoły wytwarzają miód w ten sam sposób od 150 milionów lat. - Miód to: 80% naturalnych cukrów, 18% wody, 2% składników mineralnych, witamin, protein i pyłku. - O tym jak wielką rolę spełniają pszczoły przy zapylaniu roślin może świadczyć fakt, że na zebranie 1 kg miodu odwiedzają prawie 8 500 000 kwiatów akacji, 4 200 000 kwiatów eksparcety lub 20 milionów kwiatów koniczyny. - W wielu krajach utrzymuje się pasieki wyłącznie w celu zapewnienia odpowiedniego zapylenia upraw. Miód jest bardzo cennym, ale dodatkowych „owocem” pracy pszczół. - Niezwykle ważną rolę odgrywają pszczoły w leśnictwie. Ich praca służy zwiększeniu ilości zdrowych i płodnych nasion potrzebnych do odnowienia lasu, pożywienia dla ptactwa, jak i do zwiększenia urodzaju owoców leśnych (poziomek, borówek, czarnych jagód, jeżyn, malin). - Obecnie, w okresie coraz silniejszego rozwoju techniki, pszczoły w atmosferze są najczulszym wskaźnikiem stopnia środowiska naturalnego (podobnie jak raki w wodzie). - Pszczoła robotnica może wyprodukować w swoim życiu miód w ilości 1/12 łyżeczki od herbaty. - Żeby wyprodukować 0,3 kg miodu, pszczoły muszą przelecieć 88 500 km i usiąść na 2 mln kwiatów - Przeciętna szybkość pszczoły to tylko 24 kilometry na godzinę. - Pszczoły nie rozpoznają koloru czerwonego. - Litr miodu waży od 1,38 do 1,45 kg. - W słoiku 0,9 l mieści się około 1,25 kg miodu. - Na 1 dcm kwadratowym obustronnie mieści się 750 komórek pszczelich. - Na 1 dcm obustronnie zasklepionego plastra mieści się 0,3 kg miodu. - Na jednej ramce może mieścić się aż 6 500 komórek - Do zbudowania 1 kg woszczyzny potrzeba 1,2 mln płytek - Pszczoły budują okrągłe cylindry. Dopiero po ogrzaniu do 40°C wosk zaczyna być płynnym i przybiera najbardziej energetycznie oszczędną formę sześciokąta. - Królowe pszczoły mogą żyć do 5 lat, składają około 3 000 jaj dziennie - Robotnice żyją od 4 do 24 tygodni, pszczoły z końca sierpnia do 6 miesięcy – niektórzy mierzą ilością przelatanych kilometrów; w tym wypadku 850 km jest limitem - Trutnie żyją 4-5 tygodni - Dojrzałość płciowa: matka 6 dni od wygryzienia, truteń 14 dni od wygryzienia - Królowa matka waży 0,17 - 0,2 g, pszczoła waży 0,1 g, a truteń 0, 24 g - Gotowe do unasiennienia królowe są zmuszane przez pszczoły do kilkukrotnych lotów godowych (2-5 km), na wys. 15-30 m są unasienniane przez 10-20 trutni. Po stosunku trutnie natychmiast umierają i spadają na ziemię. - Rodzina pszczela składa się w 2/3 z pszczół ulowych (młodych) i w 1/3 z pszczół lotnych. - Zbieraczki nektaru muszą wykonać aż 20 000 lotów aby zebrać 1 litr słodkiego surowca, z którego powstanie 150 g dojrzałego miodu. - Pszczoła lotna wylatuje 7-15 razy dziennie. Przerwy między lotami wynoszą ok. 5 min. Czas trwania lotu to ok. 25-45 min. - Pszczoła podczas lotu zużywa 2 mg cukru/1 km. - Żeby napełnić wole miodowe (50-60 mm3) pszczoła odwiedza 15-100 kwiatków. - Dla wyprodukowania 1 kg miodu pszczoła musi zebrać ok. 3 kg nektaru (60 000 napełnień wola) i przy średniej długości lotu 800 m musi pokonać trasę 40 000 km. (jedno okrążenie kuli ziemskiej). - Są dwa rodzaje tańca pszczelego - jeden dotyczy pożytku znajdującego się w odległości do 100 m, a drugi powyżej tej odległości. - Pszczoła poza tzw. kompasem zewnętrznym posiada także wewnętrzny, który pokazuje jak daleko w określonym czasie zawędrowało słońce. - Gdy słońce jest za chmurą, za punkt orientacyjny służy kawałek niebieskiego nieba. - Pszczoła posiada "zegar czasowy", który mówi jej o jakiej porze dana roślina "mioduje". - Robotnica waży 0,1 g, wracająca z nektarem jest cięższa o połowę, a z pyłkiem o 1/3 więcej. - Ciężar jednej pszczoły niewypełnionej miodem wynosi około 0,1 g, czyli na 1 kg przypada 10000 pszczół. - Rój silny to 3 kilogramy pszczół i więcej, średni to około 2 kg, słaby do 1 kg. W jednym kilogramie mieści się 8 500 pszczół wypełnionych miodem. - Jeden ładunek pyłku to efekt odwiedzin ok. 100 kwiatów. 20 ładunków wypełnia jedną komórkę plastra.  

®© GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA