Temat:

Orzeł przedni - zaginiony świat

Orzeł przedni (Aquila chrysaetos) Dorosły orzeł przedni charakteryzuje się ciemnobrązową, jednolitą barwą upierzenia, którą osiąga dopiero w siódmym roku życia. Młodsze ptaki posiadają jasne plamy na skrzydłach, które zanikają z wiekiem. Samice są większe, bardziej okazałe i piękniej ubarwione, niż samce, co jest charakterystyczny wśród drapieżnych ptaków. Orły przednie posiadają doskonale rozwinięty zmysł wzroku. Długość ciała tych wspaniałych drapieżników waha się od 80 do 100 cm, natomiast masa – w przypadku samic − wynosi około 4,5 kg, z kolei mniejsze samce ważą około 3,5 kilograma. Orły przednie to wielkie i majestatyczne ptaki drapieżne, których rozpiętość skrzydeł sięga nawet 230 cm. Cechą, dzięki której możemy odróżnić orła przedniego od innych ptaków w locie, jest palczaste zakończenie rozpostartych skrzydeł. Występowanie Zaobserwowanie orła przedniego w Polsce nie jest rzeczą łatwą. Szacuje się, że w naszym kraju występuje od kilkunastu do kilkudziesięciu par lęgowych orłów przednich, głównie w Beskidzie Niskim i Bieszczadach. Poza Karpatami można je spotkać także na Mazurach. Nieco więcej orłów przednich zamieszkuje Alpy. Bytują także w krajach skandynawskich, w południowo-wschodniej Rosji, w północnej Ameryce i północnej Afryce. Czy wiesz, że...Gniazda orłów przednich stanowią schronienie dla wielu gatunków mniejszych ptaków. Dzieje się tak dzięki temu, że co roku są rozbudowywane i ulepszane, stają się więc bardzo stabilne i wśród ich gałęzi drobne ptaki zakładają swoje własne gniazda. Jest to wspaniały przykład na to, że orły przednie nie atakują innych zwierząt bez potrzeby, no chyba, że w celach konsumpcyjnych. Zdarza się także, że jedna para wybudowała kilka gniazd i korzysta z nich wymiennie co kilka lat. Orły przednie to jedne z najsilniejszych i najszybszych ptaków na świecie. W locie pikującym osiągają prędkość do 160 km/h, choć zwykle latają ze średnią prędkością około 45 km/h. Jeżeli chodzi o siłę, to te drapieżniki są w stanie unieść w locie ofiarę ważącą 4 kilogramy (niektóre źródła mówią nawet o 6 kg). Orły przednie są jednak niezwykle rzadkie w Polsce, co wpłynęło na objęcie ich ścisłą ochroną gatunkową. Wpisane są w Polską Czerwoną Księgę Zwierząt jako gatunek EN – silnie zagrożony wyginięciem. Biotop Orzeł przedni to gatunek terytorialny – jego terytoria lęgowe sięgają nawet 100 km kw. Ze względu na płochliwą naturę, orły przednie zasiedlają trudno dostępne tereny nizinne w sercach lasów czy borów sosnowych. Spotkać je można także w górach – często pod osłoną wysokich szczytów. Jako usytuowanie gniazda, zwanego pieleszem, wybierają wysokie wierzchołki drzew – np. sosen – szczeliny i półki skalne. Materiał budulcowy gniazda stanowią gałęzie, różnorodne krzewinki, środek zaś wyścielony jest trawą. Bywa tak, że para przez wiele lat zamieszkuje jedno gniazdo, które co roku ulepsza i poprawia. Nic więc dziwnego, że gniazda wieloletnich par wyglądają niezwykle okazale. Lęgi Orzeł przedni dojrzałość płciową osiąga w 3-4 roku życia. Ptaki są monogamistami i żyją w wiernych sobie parach do końca życia. Orły przednie do lęgów przystępują z końcem zimy, kiedy przynoszą świeże gałęzie do gniazd i odbywają loty godowe. Na przełomie marca i kwietnia samice składają od 2 do 4 jaj, które wysiadują wspólnie z samcami przez 35-40 dni. Pisklęta zaraz po wykluciu są ślepe i pokryte białym puchem. Orły przednie zazwyczaj odchowują tylko jedno pisklę, gdyż − jeśli są dwa − to silniejsze z nich eliminuje słabszego osobnika (zjawisko kainizmu). Młode ptaki przebywają na terytorium rodziców do jesieni (około 70 dni). Po tym okresie, rozpoczynają wędrówkę, która trwa przez kilka lat do czasu osiągnięcia dojrzałości płciowej. Kiedy osiągają dojrzałość płciową dobierają się w pary i zajmują terytoria, na których będą wyprowadzać lęgi i polować. Pokarm Orzeł przedni jest drapieżnikiem, więc jego pożywienie stanowią m.in. lisy, zające, świstaki, kuny, młode sarny, koty domowe, kruki, sowy, myszołowy. Orzeł przedni uznawany jest za najsilniejszego z europejskich orłów − potrafi upolować nawet młodą kozicę górską. Orły przednie wyruszają na łowy o świcie, w odległości ok. 15 km od swojego gniazda. Swoje ofiary dopadają głównie przy ziemi, nacierając na nie w szybkim, pikującym locie.

®© GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA