Góry Skaliste (ang. Rocky Mountains, fr. Montagnes Rocheuses) – wschodnie łańcuchy Kordylierów, ciągnące się na długości ok. 4800 km, od rzeki Liard w Kolumbii Brytyjskiej do rzeki Rio Grande w stanie Nowy Meksyk. Najwyższy szczyt pasma to Mount Elbert (4401 m n.p.m.) znajdujący się w amerykańskim stanie Kolorado. Najwyższy szczyt w kanadyjskiej części gór to Mount Robson (3954 m n.p.m.).
Autorem nazwy jest kanadyjski podróżnik Pierre Gautier de Yarennes de la Verandrye po przekroczeniu rzeki Pierre Jaune, dziś Yellowstone ("rzeka żółtego kamienia") 1 stycznia 1743 r. Alexander Mackenzie przebył je w 1793 r. i nazwał Stoney Mountains "góry kamieniste". Góry te przedstawiały się ciągnącym ku zachodowi osadnikom jako potężny mur najeżony skałami, toteż w drugiej połowie XIX w. powrócono do pierwszej nazwy.
Zbudowane są ze skał osadowych, metamorficznych i magmowych (zarówno głębinowych jak i wulkanicznych. Na północ od gór leży wyżyna Yellowstone, na wschodzie rozciąga się obszar zwany Wielkimi Równinami.
Niektóre pasma południowych gór kształtowały się w prekambrze (3980 – 600 mln lat temu). Młodsze łańcuchy Gór Skalistych wypiętrzyły się w kredzie (140 – 60 mln lat temu). Góry zbudowane są ze skał pochodzenia wulkanicznego i skał metamorficznych; młodsze skały osadowe występują na skraju południowej części, a skały wulkaniczne z okresu trzeciorzędu (65 – 1,8 mln lat temu) – w pasmie Gór San Juan. Pasmo Teton i inne środkowo-północne pasma górskie są przykładem intruzji granitowej fałdowanych i rozerwanych skał ery paleozoicznej i mezozoicznej.
Okresy zlodowacenia występowały od plejstocenu (1,8 mln – 70 000 lat temu) do holocenu (mniej niż 11 000 lat temu). Lodem pokryły się m.in. jezioro Bull rozpoczęte (około 150 000 lat temu) oraz rejon Pinedale (15 000 – 20 000 lat temu). Dziewięćdziesiąt procent Parku Narodowego Yellowstone było pokryte lodem w czasie małej epoki lodowcowej, która trwała w latach 1550-1860. Lodowce Agassiz i Jackson z Parku Narodowego Glacier miały największy zasięg około 1860 roku.
Woda pod różną postacią rzeźbiła dzisiejszy krajobraz Gór Skalistych. Odpływy i topniejący śnieg zasilają rzeki i jeziora, zapewniając wodę jednej czwartej powierzchni Stanów Zjednoczonych. Rzeki, które spływają z Gór Skalistych docierają do trzech z pięciu oceanów świata: Atlantyku, Pacyfiku i Oceanu Arktycznego.
Główne rzeki to m.in.:
– Arkansas
– Athabaska
– Kolorado
– Kolumbia
– Fraser
– Kootenay
– Missouri
– Peace
– Platte
– Rio Grande
– Saskatchewan
– Snake
– Yellowstone
W Górach Skalistych panuje typowy górski klimat. Średnia roczna temperatura w dolinach oscyluje w granicach 6 °C. Lipiec jest tu najcieplejszym miesiącem, średnia temperatura dochodzi do 28 °C. W styczniu średnia temperatura wynosi około −14 °C i jest to najzimniejszy miesiąc w roku. Średnia roczna wysokość opadów wynosi w przybliżeniu 360 mm.
W rejonie Gór Skalistych lato jest zwykle ciepłe i suche, ponieważ deszczowe chmury z zachodu zatrzymywane są przez pasmo górskie po jego zachodniej stronie. Średnia temperatura lata to 15 °C a średnia wysokość opadów to około 150 mm. Zima obfituje w opady i niskie temperatury, średnia temperatura to −2 °C, a średnia wysokość opadów śniegu to 29 cm. Na wiosnę średnia temperatura wynosi 4 °C, a wysokość opadów 107 mm. Jesień przynosi opady o średniej wysokości 66 mm i temperaturze około 7 °C.
Turystyka
Co roku krajobrazy i ośrodki rekreacyjne ściągają w Góry Skaliste miliony turystów. Głównym językiem jest angielski, lecz są też miejsca, w których używane są inne języki jak np. język hiszpański, języki indiańskie oraz język francuski (głównie w kanadyjskiej części Gór).
;Główne atrakcje turystyczne to:
W USA:
– Pikes Peak
– Kanion Royal Gorge
– Park Narodowy Gór Skalistych
– Park Narodowy Yellowstone
– Park Narodowy Grand Teton
– Park Narodowy Glacier (USA)
– Sawtooth National Recreation Area
W Kanadzie:
– Park Narodowy Banff
– Park Narodowy Jasper
– Park Narodowy Kootenay
– Park Narodowy Waterton Lakes
– Park Narodowy Yoho
Park Narodowy Glacier w Montanie oraz Park Narodowy Waterton Lakes w prowincji Alberta graniczą ze sobą (ich granica to granica państwowa między USA a Kanadą) i tworzą Międzynarodowy Park Pokoju Waterton-Glacier.
W zimie główną atrakcją są liczne trasy narciarskie. Najbogatsze pod tym względem są stany Kolorado, Utah i Idaho.
W Kolumbii Brytyjskiej znajdują się liczne parki prowincjonalne, z których największe to Mount Assiniboine Provincial Park, Mount Robson Provincial Park, Northern Rocky Mountains Provincial Park, Kwadacha Wilderness Provincial Park, Stone Mountain Provincial Park i Muncho Lake Provincial Park.
Podział
Góry Skaliste dzielą się na następujące części:
– Far Northern Rockies
– Canadian Rockies,
– Central Montana Rocky Mountains,
– Idaho-Bitterroot Rocky Mountains,
– Greater Yellowstone Rockies,
– Western Rocky Mountains,
– Southern Rocky Mountains.
Najwyższe szczyty
– Mount Elbert – 4401 m,
– Mount Massive – 4398 m,
– Mount Harvard – 4397 m,
– La Plata Peak – 4379 m,
– Blanca Peak – 4374 m,
– Uncompahgre Peak – 4365 m,
– Crestone Peak – 4359 m,
– Mount Lincoln – 4357 m,
– Castle Peak – 4352 m,
– Grays Peak – 4352 m,
– Mount Antero – 4351 m,
– Mount Evans – 4348 m,
– Longs Peak – 4346 m,
– Mount Wilson – 4342 m,
– Mount Princeton – 4329 m,
– Mount Yale – 4329 m,
– Maroon Peak – 4317 m,
– Mount Sneffels – 4315 m,
– Capitol Peak – 4309 m,
– Pikes Peak – 4302 m,
– Mount Eolus – 4294 m,
– Handies Peak – 4285 m,
– Culebra Peak – 4283 m,
– San Luis Peak – 4274 m,
– Mount of the Holy Cross – 4271 m,
– Grizzly Peak – 4266 m,
– Mount Ouray – 4255 m,
– Mount Meeker – 4240 m,
– Vermilion Peak – 4237 m,
– Mount Silverheels – 4215 m,
– Rio Grande Pyramid – 4214 m,
– Gannett Peak – 4209 m,
– Grand Teton – 4199 m,
– Bald Mountain – 4173 m,
– Mount Oso – 4173 m,
– Mount Jackson – 4169 m,
– Bard Peak – 4159 m,
– Peak 10 – 4157 m,
– West Spanish Peak – 4155 m
– Hagues Peak – 4137 m,
– Mount Powell – 4135 m,
– Tower Mountain – 4132 m,
– Treasure Mountain – 4125 m,
– Kings Peak – 4120 m,
– North Arapaho Peak – 4117 m,
– Parry Peak – 4083 m,
– Williams Mountains High Point – 4081 m,
– Sultan Mountain – 4076 m,
– West Buffalo Peak – 4064 m,
– Mount Herard – 4062 m,
– Summit Peak – 4056 m,
– Dolores Peak – 4053 m,
– Antora Peak – 4046 m,
– Henry Mountain – 4042 m,
– Lavender Peak – 4037 m,
– Jacque Peak – 4027 m,
– Bennett Peak – 4026 m,
– Wind River Peak – 4022 m,
– Conejos Peak – 4017 m,
– Cloud Peak – 4013 m,
– Wheeler Peak – 4013 m,
– Francs Peak – 4012 m,
– Twilight Peak – 4012 m,
– South River Peak – 4009 m,
– Bushnell Peak – 3996 m.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE