Korsyka to francuska wyspa na Morzu Śródziemnym. Korsyka to położony najdalej na południe region Francji kontynentalnej. Wyspa znajduje się w Europie, w pobliżu Lazurowego Wybrzeża oraz Włoch. Korsyka znajduje się w odległości 83 km od wybrzeży Włoch, 170 km od Francji oraz 450 km od Hiszpanii.
Wyspa jest znana ze swojej dzikiej przyrody oraz piękna swych krajobrazów i stanowi renomowane miejsce wypoczynku. Wybrzeże o długości 1000 km, plaże, zatoczki i przeczysta morska woda, dzięki którym Korsyka zyskała przydomek „Wyspy Piękności”.
Właśnie na Korsyce urodził się cesarz Francuzów Napoleon I. W Ajaccio można zwiedzać jego dom rodzinny, a na ulicach miasta znajduje się wiele pamiątek po cesarzu, pomników i zabytków historycznych.
Dojazd na Korsykę jest bardzo łatwy.. Na wyspie znajdują się 4 lotniska (Bastia, Calvi, Ajaccio, Porto-Vecchio), obsługujące loty z wielu europejskich miast, a ponadto dostępne są liczne połączenia promowe z wielu portów francuskich (Nicea, Toulon, Marsylia) i włoskich (Genua, Livorno, Piombino, Portoferraio, Porto Torres, Santa Teresa di Gallura i Savona).
Korsyka zadziwia swoimi niezwykłymi krajobrazami: łańcuchy górskie wpadające do morza, przepiękne plaże i urocze zatoczki, pełne zieleni lasy z wartkimi strumykami, niecodzienne miejsca o skalistym krajobrazie.
Centralny łańcuch górski dzieli Korsykę na dwie części.
Na południowym zachodzie Korsyki występują skały granitowe (Porto-Vecchio, Sartène, Ajaccio, Calvi…) i wulkaniczne (Scandola, Monte Cintu, Capu Tafunatu…). Krajobrazy są bardzo żywe i wyraziste – wysokie górskie szczyty, głębokie, powycinane zatoki, przylądki, zatoczki wcinające się daleko w ląd, wąskie doliny i wąwozy…
Na północy i na wschodzie wyspy dominuje łupek (półwysep Cap Corse, Castagniccia, Casinca…). Szczyty górskie są nieco niższe, góry są tutaj bardziej masywne i poprzecinane mnóstwem dolin. Na graniach i skalistych zboczach zbudowane są wioski.
Okolice miejscowości Bonifacio i Saint Florent stanowią enklawy wapienne, gdzie skały są jaśniejsze i świetliste.
Na zakończenie, równina wschodnia stanowi harmonijne połączenie spokojnych krajobrazów długich piaszczystych plaż wybrzeża Morza Tyrreńskiego.
Przedstawiony powyżej podział nie uwzględnia oczywiście wszystkich mineralnych bogactw Korsyki. W wielu miejscach można znaleźć skały wystające z morza, o różnym wieku, barwie i twardości, często stanowiące niezwykły kontrast kształtów i kolorów (zatoki Piana, skalne iglice Bavella, wąwóz Inzecca, Uomo di Cagna itd.).
Posiadając 120 szczytów o wysokości przekraczającej 2000 m, Korsyka jest najbardziej górską wyspą Morza Śródziemnego. Jest ona również wyspą najbardziej zieloną. W wysokich, poszarpanych górach tworzą się strumyki, rzeki i wodospady, które po drodze do morza uformowały przełomy i wąwozy (Asco, Tavignano, Restonica…). Regiony górskie, które obfitują w wodę są porośnięte przez gęste lasy (Castagniccia, Aïtone, Vizzavona…). Na wysokich płaskowyżach (Cuscionu et Ese) tworzą się pozzine, czyli liczące mnóstwo źródeł, naturalne górskie łąki, z których spływają liczne strumyki.
Korsyka to także 1000 km morskiego wybrzeża o ciepłym śródziemnomorskim klimacie. Zróżnicowane ukształtowanie terenu będące wynikiem działania morza, słońca i wiatru, w połączeniu z krystalicznie czystą wodą wybrzeża usianego plażami, skałami i malowniczymi zatoczkami, tworzy przepiękny, bogaty krajobraz wyspy. Jedynie 15% korsykańskiego wybrzeża jest zabudowane, dzięki czemu wyspa pozostaje w większości dzika. z francuską Agencją Ochrony Wybrzeża i Jezior na Korsyce pieczołowicie chroni te naturalne bogactwa: pod szczególną ochroną znajdują się wyspy Sanguinaires, pustynia Agriates, Palombaggia, Campuporu, Roccapina, a także Terrenzana, czyli słone jezioro znajdujące się na terenie Ośrodka Riva Bella.
Ssaki na Korsyce
Na Korsyce żyje większość małych naziemnych ssaków europejskich: lis, łasica, królik, zając, jeż, ryjówka, mysz polna… Korsykańskie jelenie, które niestety wyginęły na wyspie w ubiegłym wieku, zostały z powodzeniem reintrodukowane. Można je spotkać na terenie regionalnego parku narodowego Korsyki, podobnie jak i stanowiące prawdziwy symbol wyspy muflony – dzikie, piękne zwierzęta zamieszkujące dolinę Asco oraz górskie masywy Cinto i Bavella. Dziki zamieszkują na wyspie przede wszystkim makię i lasy, jednak często można je spotkać również na obrzeżach miast. Trzymając oczy szeroko otwarte także w nocy można z łatwością obserwować nietoperze. Nietoperze to niewielkie zwierzęta, bardzo dyskretne, pożyteczne i całkowicie niegroźne. Wyróżniamy 22 gatunki nietoperzy, które stanowią ponad połowę zamieszkujących wyspę dzikich ssaków naziemnych. Można wśród nich znaleźć najmniejszy gatunek nietoperzy występujący na terenie Europy, którym jest Karlik malutki, ale także największy i najbardziej rzadki: jest nim Borowiec olbrzymi!
Zwierzęta hodowlane także są nieco dzikie
Zwierzęta hodowlane, które można często spotkać na korsykańskich drogach stanowią wyłącznie rasy miejscowe. Od bardzo dawna przyzwyczaiły się one do warunków panujących na Korsyce i wykształciły cechy odpowiednie dla klimatu i ukształtowania terenu wyspy. Jest tak chociażby w przypadku „Cursinu”, czyli rasy psów korsykańskich. Psy o płowej, pasiastej sierści są bardzo mocne i wytrzymałe, dzięki czemu mogą uczestniczyć w polowaniach lub pomagać pasterzom. Korsykańskie kozy, wytrzymałe i wykonujące akrobatyczne ewolucje na górskich zboczach, charakteryzują się długim, wielokolorowym futrem, które chroni je przed kolczastymi roślinami makii. Korsykańskie owce dają wytrzymałą, nieprzemakalną, ciepłą wełnę. Są one również hodowane dla mleka, z którego wytwarzany jest słynny ser bruccio oraz inne rodzaje korsykańskich serów. Korsykańskie krowy z wyglądu przypominają nieco tury, dzięki płowej sierści i długim, zakrzywionym rogom. Krowy żyją na wyspie praktycznie na wolności, żywiąc się wyłącznie roślinnością makii. Korsykańskie świnie „porcu nustrale” charakteryzują się niewielkim wzrostem, różnorodnością kolorów i olbrzymią wytrzymałością. W lecie żyją na wolności na górskich halach, natomiast jesienią i zimą kryją się w bujnej roślinności makii, znajdując tam pożywienie w postaci żołędzi i kasztanów. Korsykański osioł od zawsze służył mieszkańcom wyspy. Bardzo wytrzymały i niewymagający, doskonale sprawuje się na stromych zboczach wyspy (łatwo rozpoznać go po charakterystycznym ubarwieniu w kształcie krzyża na grzbiecie). Korsykańskie konie „Cavallu corsu” lub „Paganacce” – niewielkie i krępe, ale bardzo zwinne – charakteryzują się swoim umaszczeniem: gniadym, czarnym z jasnymi plamami lub całkowicie czarnym. Żyjące na wolności stada koni można z łatwością spotkać na górskich łąkach i na halach.
Gady i płazy na Korsyce
Na Korsyce żyje wiele różnorodnych gatunków jaszczurek, salamander i gekonów. Jaszczurki Bedriaga, stanowiące endemiczny gatunek występujący na Korsyce i Sardynii, zgodnie współżyją na terenie całej wyspy z jaszczurkami sycylijskimi. Ponadto można tutaj spotkać żółwie Hermanna, czyli gatunek żółwi lądowych, który doskonale czuje się w makii. Nie występuje on praktycznie w żadnym innym miejscu Francji, podobnie zresztą, jak i niewielkie słodkowodne żółwie błotne, które również są zagrożone wyginięciem. Na brzegach strumieni żyje korsykańska traszka, czyli endemiczny gatunek salamander, które uwielbiają spokojne wody.
Na Korsyce nie występują żmije – jedynym gatunkiem węży, jakie można tutaj spotkać są całkowicie niegroźne zaskrońce.
Ptaki osiadłe, drapieżne i wędrowne
W korsykańskich przestworzach króluje kania ruda, która często krąży w przestworzach w poszukiwaniu zdobyczy. Kania ruda to ptak drapieżny o rozpiętości skrzydeł 1,5 m, występujący na całym terytorium Korsyki. Łatwo rozpoznać ją po charakterystycznym, wysmukłym rudym ogonie oraz trójkolorowym ubarwieniu (białe, rude i czarne). Płomykówki zwyczajne zachowują całkowitą ciszę, podczas gdy puszczyki odzywają się przez całą noc. Na Korsyce można z łatwością spotkać również myszołowy, pustułki zwyczajne oraz krogulce. Wielkie, charakterystyczne dla Korsyki ptaki drapieżne (orzeł przedni, orłosępy, jastrzębie i rybołowy) są niestety o wiele trudniejsze do zaobserwowania. Gatunki te są zagrożone wyginięciem, dlatego też zostały objęte szczególną ochroną w ramach programu prowadzonego przez regionalny park narodowy Korsyki.
Na Korsyce występuje również jedyny gatunek ptaków endemiczny dla terytorium Francji kontynentalnej: jest nim kowalik korsykański, niewielki, niezwykle zwinny ptaszek o długości 12 cm i charakterystycznym ubarwieniu w kolorze błękitnym, czarnym i białym. Żyje on wśród gałęzi czarnych sosen, a ich owoce stanowią jego ulubione pożywienie.
Ponadto na Korsyce występuje większość gatunków spotykanych powszechnie na terenie Europy, takich jak jerzyk, kos, drozd, rudzik, sikora, jaskółka, szczygieł, dzwoniec, zięba, sójka, słowik, pliszka, turkawka, pierwiosnek, wróbel, zimorodek, wrona, kruk itd. Wybrzeża i obszary wilgotne stanowią doskonałe miejsca dla ptaków wędrownych: kaczka, burzyk żółtodzioby, żołna zwyczajna, czapla, dudek, brodziec, żuraw, jaskółka, bocian, flaming różowy… Korsykańskie wybrzeże stanowi jedyne miejsce we Francji, w którym rozmnaża się mewa siodłata – na wyspie znaleźć można wiele kolonii lęgowych tego gatunku ptaków. Także jeżeli chodzi o kormorany czubate, ich kolonie lęgowe na Korsyce należą do największych w regionie basenu Morza Śródziemnego.
Owady
Świerszcze, koniki polne i cykady są doskonale słyszalne przez całe lato. Wiosną na kwiatach można z łatwością obserwować chrząszcze i wielokolorowe motyle: modraszek korydon i paź korsykański to dwa endemiczne gatunki motyli. Bardzo charakterystyczne są również korsykańskie pszczoły (Apis mellifica mellifica ekotypu korsykańskiego). Doskonale przystosowały się one do warunków środowiskowych oraz zmian klimatycznych i umieją w najlepszy możliwy sposób wykorzystać następujące po sobie pory roku. Miód wiosenny (z kwiatów klementynek, drzew owocowych, czystków, dębów, mirty…), miód wiosenny pochodzący z makii (z kwiatów wrzosu, lawendy, szczodrzeńca, janowca, głogu…), miód kasztanowy w maju, letni miód z makii (z kwiatów janowca, jeżyn, tymianku…), a także miód jesienny (z kwiatów poziomkowca, bluszczu, omanu, powoju itd.).
Na Korsyce występują niewielkie czarne pająki, które są jadowite – należą one do gatunku czarnych wdów. Pająki te mierzą od 4 do 15 mm i są łatwe do rozpoznania po żółtych, pomarańczowych lub czerwonych kropkach na grzbiecie. Najczęściej można je znaleźć pod kamieniami i w starych murach. Ich ukąszenie jest bolesne i może być potencjalnie niebezpieczne w przypadku osób szczególnie wrażliwych. Podobnie, jak wszystkie inne owady, pająki gryzą jedynie, aby się bronić, należy więc na nie uważać…
Bogata, specyficzna korsykańska flora
Od wysokości 0 metrów na wybrzeżu, aż po najwyższy korsykański szczyt Monte Cinto o wysokości 2706 m n.p.m., na wyspie spotkać można najróżniejsze rodzaje roślinności, co stanowi o specyfice wyspy. Dzięki warunkom typowo wyspiarskim oraz różnorodności siedlisk przyrodniczych w niewielkiej odległości między sobą, korsykańska roślinność jest wyjątkowo bogata i zróżnicowana.
Jest tak również pod względem jej historii. Wzmożony eksport drewna z wyspy sprawił, że już w starożytności wycięta została większość lasów, które zastąpiła makia. Winorośl oraz drzewa oliwne i figowe zostały sprowadzone na Korsykę przez Greków, natomiast kasztanowce przez Genueńczyków. Uprawa klementynek została rozpoczęta dopiero w dwudziestym wieku.
Na wyspie występuje 22500 gatunków roślin, z których 140 jest endemicznych dla Korsyki, a 80 kolejnych – dla Korsyki i Sardynii. Odizolowanie wyspy sprawiło, że rośliny wytworzyły tutaj niezwykle oryginalne cechy, którymi odróżniają się od gatunków występujących w innych częściach świata.
Flora korsykańskiego wybrzeża
Na spalonych słońcem nadmorskich zboczach roślinność jest typowo śródziemnomorska, stanowiąca połączenie flory egzotycznej (opuncja figowa, tamaryszek, amerykańska agawa, aloes, eukaliptus itd.) oraz niskiej roślinności makii (jałowiec fenicki, dziko rosnące drzewa oliwne, jałowiec Juniperus oxycedrus, drzewa pistacjowe, sosny, tymianek, rozmaryn, czystek, lawenda, dąb, powojnik, wrzosiec drzewiasty, mirta, asfodel, koper, kocanka itd.).
Na wydmach występują specyficzne rośliny, które dobrze dostosowały się do silnych morskich wiatrów oraz wysokich temperatur: diotis, nadmorski koper, stokrotka piaskowa, rukwiel nadmorska, złotokap, mikołajek nadmorski, sporobolus, komonica, lucerna nadmorska, mak, starzec popielny, gardenia, rumian nadmorski.
Charakterystyczna korsykańska makia
Roślinność makii jest niższa niż lasów i pozostaje wiecznie zielona. Makia zajmuje około 40% terytorium Korsyki. Roślinność makii występuje do wysokości około 1000 m np. Gęsta, pełna zapachów, inwazyjna, bujna i kolczasta, z łatwością rozwija się na każdym skrawku ziemi, która nie jest uprawiana. Najważniejsze rośliny tworzące makię to mącznica, wrzos, czystek, calycotome, kocanki, mirta, tymianek, rozmaryn, drzewa pistacjowe, asfodel, cyklamen, powojnik, powój, wiciokrzew, jeżyna i dąb ostrolistny. Wśród gąszczu makii można również znaleźć dęby korkowe lub drzewa oliwne, stanowiące pozostałość dawnych upraw.
W makii żyje wiele dzikich zwierząt, a jesienią można tutaj znaleźć ponad 500 gatunków żyjących wśród poszycia grzybów: gąski, borowiki, kurki, rydze, muchomory, kolczaki obłączaste, smardze, kolczaki, kanie, boczniaki, gołąbki, lejkowce dęte, kurki oraz słynne borowiki ciemnobrązowe, mięsiste i o charakterystycznym, mocnym zapachu.
Flora górska
W izolacji lub wśród lasów, w korsykańskich górach występuje mnóstwo gatunków roślin: endemiczna sosna czarna, dąb ostrolistny, bezszypułkowy i omszony, cis, sosna nadmorska, buk, olcha pachnąca, jodła, cedr, krokus, ciemiernik, naparstnica, konwalijka dwulistna…
Począwszy od wysokości 2000 m nad poziomem morza, flora staje się rzadsza, ustępując miejsca karłowatym zaroślom (jałowiec karłowaty, berberys) oraz wielkim, naturalnym połaciom trawy, wśród których znaleźć można liczne źródła zwane „pozzine”, w których rozwija się specyficzna roślinność: psia trawka, turzyca, lasecznica trzcinowata, jaskier, potentilla anglica, stokrotka śnieżna…
Kilka endemicznych kwiatów, które należy poznać
Podczas każdego spaceru na Korsyce można podziwiać wiele dziko rosnących kwiatów. Rosną one wzdłuż ścieżek, na wydmach, pośród łąk lub w zacienionych zagajnikach leśnych. Niektóre gatunki kwiatów rozwinęły się na wyspie w specyficzny sposób, tworząc w ten sposób odmiany endemiczne, które nie występują nigdzie indziej: krokus (crocus corsicus, korsykański szafran), orchidee (ophrys Conrada, orchidea z Nurra…), zimowit, fiołek, romulea, akonit, czosnek, orlik, stokrotka, cyklamen, goździk, naparstnica, kocanki, dziurawiec, margerytka, niezapominajka, mięta, kocimiętka, jaskier… oraz pinguicula corsica, niewielka, endemiczna roślina mięsożerna o pięknych fioletowych kwiatach, która występuje w źródłach „pozzine”.
Kultura
Korsykańska kultura i tożsamość narodziła się w oparciu o historię, ukształtowanie wyspy i jej izolację. Ludność Korsyki od bardzo dawnych czasów tworzyła społeczność o charakterze rolniczo-pasterskim, chroniąc się w górach przed inwazjami nadchodzącymi z morza. W ten sposób wykształciła się specyficzna kultura związana z przywiązaniem do rodzimej ziemi, rodziny i przodków, a także społeczności (klanów, nazywanych tutaj wioskami, czyli „pieve”). Ogromną rolę w życiu wyspy odgrywa religia katolicka (procesje, religijne konfraternie, pielgrzymki, święta itd.), a hymn Korsyki stanowi religijna pieśń dedykowana Maryi Dziewicy: Diu vi Salvi Regina.
Mająca ustny charakter korsykańska kultura była przekazywana z pokolenia na pokolenie przez tradycyjny śpiew i język.
Język korsykański należy do grupy pochodzących z łaciny języków romańskich. W swojej długiej historii podlegał on wpływom dialektów toskańskich i genueńskich, a w czasach współczesnych – języka francuskiego. W każdym mikroregionie wyspy wytworzyły się specyficzne dialekty, charakteryzujące się odmianami fonetycznymi lub leksykalnymi, w szczególności w przypadku słów dotyczących nazw roślin i zwierząt oraz życia pasterskiego. Język korsykański stanowi najważniejszy nośnik kultury wyspy. Odgrywa on olbrzymią rolę w zakresie zachowania ustnych tradycji, w szczególności poprzez śpiew i recytację – baśnie opowiadane podczas wieczornych spotkań, kołysanki i bajki dla dzieci, improwizowane konkursy śpiewu o nazwie „chjama è risponde”, aż po żałobne pieśni „voceru” i „lamentu”. Język korsykański jest tradycyjnie używany na co dzień w gronie rodzinnym, podczas gdy języki urzędowe odpowiadały zawsze językom krajów sprawujących władzę nad wyspą. W czasach nowożytnych język korsykański zaczął stopniowo zanikać, jednak począwszy od lat 70. ubiegłego wieku przeżywa nową młodość. Jest on obecnie nauczany w szkołach, a uznanie go za język urzędowy na równi z francuskim zostało przegłosowane w roku 2013 przez deputowanych Zgromadzenia Korsyki.
Bardzo charakterystyczny element korsykańskiej tożsamości stanowią laickie lub religijne pieśni polifoniczne. Nie stanowią one jedynie folkloru lub świadectwa przeszłości, lecz są wciąż żywymi świadkami wyspiarskiej pamięci i towarzyszą wszystkim ważnym wydarzeniom. „Paghjelle” to najstarsze pieśni towarzyszące w codziennym życiu pasterzom, których poetyckie teksty nawiązują do różnych życiowych wydarzeń. Są one śpiewane na trzy głosy („Seconda”, „Bassu” i „Terza”) i zawsze towarzyszą najważniejszym wydarzeniom oraz religijnym świętom. Pieśni polifoniczne od zawsze stanowią jeden z najbardziej charakterystycznych aspektów korsykańskiej religijności. Są śpiewane podczas każdych świąt, procesji i mszy, a najbardziej znaną pieśnią jest z pewnością Diu vi Salvi Regina. Laickie i liturgiczne, tradycyjne korsykańskie pieśni „paghjella” są od roku 2009 wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO.
Dziedzictwo
Na dziedzictwo architektoniczne Korsyki wpływ miała izolacja wyspy oraz jej ukształtowanie geograficzne (skalisty krajobraz z odseparowanymi od siebie dolinami spowodował, że wymiana pomiędzy poszczególnymi regionami była trudna), a także historia pełna najazdów i inwazji.
Pierwsi mieszkańcy wyspy pozostawili nam wieże obronne i ufortyfikowane wioski (Cucuruzzu, Capula..), a także dolmeny (Sittiva, Fontanaccia..) i menhiry (Filitosa, Pallagiu, Stantari..), dzięki którym Korsyka jest wyspą o największej liczbie megalitycznych posągów w całym regionie Morza Śródziemnego.
W starożytności, o panowanie nad wybrzeżami wyspy walczyły liczne ludy: Etruskowie, Syrakuzanie, Kartagińczycy oraz Grecy pochodzący z Focei, którzy około 565 lat przed naszą erą założyli osadę Aleria.
W roku 259 przed naszą erą zostali oni wygnani z wyspy przez Rzymian, którzy przekształcili będącą stolicą Korsyki osadę Aleria w prawdziwe rzymskie miasto, budując świątynie, termy, wille i forum. Chrystianizacja wyspy rozpoczęła się mniej więcej w roku 60 naszej ery.
W roku 774 Korsyka została oficjalnie uznana przez Watykan, który udzielił wówczas pozwolenia na utworzenie na wyspie biskupstwa oraz zakładanie klasztorów. Pomimo tego, czasy średniowieczne były dla Korsyki niezwykle trudne. Wyspa została wielokrotnie splądrowana przez Maurów i saraceńskich piratów – pod wpływem powtarzających się najazdów ludność Korsyki została zmuszona do schronienia się w górach.
Aby zapobiec dalszym najazdom, papież nakazał władzom Pizy zajęcie Korsyki, aby zapewnić wyspie pokój. Nastąpiły wówczas dwa stulecia względnego spokoju i bogactwa, których świadectwo stanowią liczne pochodzące z tego okresu kaplice, kościoły i katedry w stylu romańskim (San Michele w Murato, Trinité w Aregno, Canonica w Lucciana, katedra Nebbio w Saint-Florent…).
Przejęcie władzy nad wyspą przez Genuę (1284 – 1729) spotkało się z oporem miejscowej ludności w postaci licznych powstań. Okres ten charakteryzuje się trudnościami administracyjnymi i kolejnymi najazdami na wyspę. Genua wybudowała na wyspie wiele cytadel i fortyfikacji (Ajaccio, Bastia, Corté, Porto-Vecchio, Calvi…), fortec (Girolata, Aleria…), mostów (Ponte Novu, most w Altiana, Spin’a cavallu…), dróg oraz słynnych genueńskich wież (Porto, Campomoro, Girolata, Roccapina…), stanowiących system obronny rozciągający się wzdłuż całego wybrzeża.
Powoli zaczęła rozwijać się korsykańska gospodarka, a w szczególności uprawy drzew oliwnych i kasztanowców. W okresie tym powstało również wiele barokowych kościołów, o charakterystycznych dla tego stylu kolumnach, wolutach, gzymsach i filarach, a także różnokolorowych dekoracjach (Saint-Jean-Baptiste de La Porta, Saint Jean-Baptiste w Bastii, kościoły w regionach Castagniccia i Balagne…).
Burzliwa historia wyspy ukształtowała wygląd jej wiosek. Często zmuszeni do ukrywania się w górach, Korsykanie żyli bardzo skromnie z rolnictwa i hodowli. Wioski były zakładane w miejscach najbardziej strategicznych. Często znajdują się one na górskich graniach i wysokich skałach lub są ukryte w głębokich dolinach, aby można było zauważyć je dopiero podchodząc bardzo blisko. Zabudowa jest solidna i prosta, wykonana przy użyciu miejscowych materiałów (granit i dachówki w południowej części wyspy, łupek i kamień w regionie Górnej Korsyki). W niektórych miejscowościach znajdował się należący do miejscowego dostojnika dom ufortyfikowany, w którym w razie potrzeby mogła znaleźć schronienie cała ludność wioski. Liczne młyny, fontanny, kaplice i owczarnie stanowią świadectwo dawnego pasterskiego życia. Należą one do najcenniejszego dziedzictwa Korsyki i są obecnie pieczołowicie odnawiane.
Korsykańska kuchnia
Na korsykańską kuchnię składają się w przeważającej mierze tradycyjne, rodzinne przepisy na dania pełne smaku…
Bogactwo smaków rodzinnej korsykańskiej kuchni
W tradycyjnej kuchni Korsyki wykorzystywane są przede wszystkim miejscowe produkty pochodzące z rolnictwa w obszarach górskich – mięsa, wędliny i sery z licznych hodowli (trzody chlewnej, kóz, owiec, cieląt), a także jadalne kasztany, różne rodzaje miodu, warzywa, owoce pochodzące z sadu oraz zioła zbierane na górskich ścieżkach (mięta, lebioda, majeranek, tymianek itd.). Myślistwo umożliwia uzupełnienie posiłków o bogatą w smak dziczyznę (dziki, kosy, kuropatwy…). W miejscowościach nadmorskich szeroko wykorzystywane są produkty morza (ryby, jeżowce, langusty…), a na stokach uprawiana jest winorośl i drzewa oliwne.
Kuchnia ta jest niezwykle prosta, ale zawsze obfita i pełna smaków, uzależniona od pór roku i świąt religijnych, które stanowią okazję do prawdziwych uczt: mięso jagnięce i kozie spożywane podczas Świąt Bożego Narodzenia, słodkie babki oraz tradycyjne ciastka „cacavelli”.
Kilka specjalności korsykańskiej kuchni
Korsykańskie wędliny
Korsykańskie świnie „porcu nustrale” żyją praktycznie na wolności. Żywią się żołędziami, kasztanami i trawiastą roślinnością makii, dzięki którym mięso zyskuje swój charakterystyczny smak. Surowa szynka „prisuttu”, polędwica „coppa” i filet „lonzu”, w postaci solonej, suszonej i dojrzewającej uzyskały znak AOC (francuski system zastrzeżonych nazw pochodzenia), stanowiący gwarancję ich pochodzenia i jakości.
Korsykański ser
Każdy region ma swój charakterystyczny ser, a każdy producent własne metody, receptury i preferowany czas dojrzewania, dzięki czemu wytwarzane na Korsyce sery kozie i owcze są niezwykle zróżnicowane. „Brocciu” to świeży ser produkowany z serwatki, spożywany na koniec posiłku w postaci naturalnej, z cukrem lub alkoholem. Świeży bądź suszony, stanowi nieodzowny składnik wielu tradycyjnych korsykańskich przepisów na dania słodkie lub słone („ambrucciata”, „fiadone”, „fritelle”, „falculelle”, omlety, „cannelloni”…).
Korsykańskie kasztany
Stanowiące podstawowy składnik tradycyjnej korsykańskiej kuchni kasztany są spożywane w całości (pieczone lub gotowane, w postaci zupy bądź gulaszu) oraz obtaczane w mące i przyrządzane w postaci różnorodnych dań oraz deserów (pączki, ciasta, „pulenta”). Mąka z korsykańskich kasztanów uzyskała znak AOC (francuski system zastrzeżonych nazw pochodzenia).
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE