IP-MASQUERADE INDEX STRONA GŁÓWNA
SYSTEM PLIKÓW

 

1) Czym jest system plików ?
2) Montowanie i odmontowywanie systemu plików
3) Konfiguracja systemu plików
4) Narzędzia do sprawdzania i naprawy systemu plików
5) Tworzenie nowego systemu plików
6) Inne narzędzia i pliki związane z systemem plików

 

1) Czym jest system plików ?

System plików to metody i struktury danych używane przez system operacyjny w celu zapisania i zorganizowania plików na danym urządzeniu.

System Linuks obsługuje wiele różnych systemów plików, ale podstawowym systemem jest ext2, ponieważ został on stworzony specjalnie dla Linuksa i jest bardzo wydajny.

Cechami charakterystycznymi dla tego systemu są : superblok, i-węzeł, blok danych, blok katalogu oraz blok pośredni . Superblok zawiera informacje o systemie jako całości, np. rozmiar. I-węzeł zawiera wszelkie informacje o pliku za wyjątkiem jego nazwy. Nazwa przechowywana jest w katalogu razem z numerem i-węzła. Wpis katalogu zawiera nazwę i liczbę i-węzłów plików. I-węzeł zawiera numery kilku bloków danych, które używane są do przechowywania pliku. Automatycznie allokowane miejsce pozwala przechowywać tylko kilka numerów, jednak w razie potrzeby zostaje dynamicznie allokowana dodatkowa przestrzeń. Bloki allokowane dynamicznie nazywają się bezpośrednimi - nazwa wskazuje, że w celu znalezienia numeru bloku danych należy znaleźć pierwszy blok pośredni.

 

2) Montowanie i odmontowywanie systemu plików

Aby móc używać system plików należy go wcześniej zamontować.
Do montowania systemu plików służy polecenie mount o składni :

mount -t typ urządzenie punkt_montowania

gdzie :

typ - rodzaj systemu plików, np.: ext2, msdos
urządzenie- musi być urządzeniem blokowym
punkt_montowania - nazwa pliku pod którym będzie zainstalowany dany system

Aby zamontować dyskietkę wydajemy polecenie :

mount -t msdos /dev/fd0 /mnt/floppy

Do odmontowania systemu plików służy polecenie umount :

umount /mnt/floppy

 

3) Konfiguracja systemu plików

Informacje o systemach plików, które mają lub mogą być zamontowane i o ich konfiguracji zawiera plik /etc/fstab .
Każdy system plików opisany jest przez osobne linie, a pola w każdej linii oddzielone są znakami spacji lub tabulatora.

Przykładowy plik fstab może wyglądać następująco :

/dev/hda1 / ext2 defaults 1 1
/dev/hda2 /usr ext2 defaults 1 2
/dev/hdb /mnt/cdrom iso9660 user,noauto,ro 0 0
/dev/fd1 /mnt/floppy msdos user,noauto 0 0
/dev/hda2 none swap sw

 

Pole pierwsze opisuje specjalne urządzenie blokowe lub zdalny system plików przeznaczony do zamontowania.

Pole drugie wskazuje na miejsce, w którym ma być dany system plików zamontowany.
Dla partycji wymiany pole to powinno zawierać wartość none.

Pole trzecie opisuje typ systemu plików.
Najczęściej używane systemy plików to :

ext2 - standardowy system plików dla Linuksa
msdos - system plików dla partycji MS-DOS
iso9660 - system plików używany przez stacje CD-ROM
nfs - system plików służący do montowania partycji z systemów zdalnych
swap - partycja dysku używana jako przestrzeń wymiany

Pole czwarte zawiera opcje montowania danego systemu plików. Opcje podaje się jako listę oddzieloną przecinkami. Najważniejsze opcje to :

auto - oznacza, że polecenie mount -a powinno zamontować dany system plików
noauto - zabrania montowania systemu, gdy wydano opcję : mount -a
user - opcja ta pozwala użytkownikowi na montowanie danego systemu plików
dev - pozwala na używanie plików urządzeń zapisanych w systemie plików
exec - zwykle wykorzystywany w systemach NFS. Opcja ta zezwala na uruchamianie plików zapisanych w danym systemie
noexec - przeciwieństwo opcji exec
ro - montuje system plików w trybie tylko do odczytu
rw - montuje system plików w trybie do odczytu i zapisu
sync - wszystkie operacje zapisu będą oczekiwać na potwierdzenie ich zakończenia przez sprzęt. Tryb ten jest wolniejszy, ale za to bezpieczniejszy
async - przeciwieństwo opcji sync
suid - pozwala na korzystanie z flag suid
nosuid - przeciwieństwo suid
defaults - włącza opcje rw,exec, auto, nouser, async, suid

Pole piąte jest używane przez program dump do wykrycia, który system plików musi być odłączony. Wartość 0 oznacza, że dany system nie musi być odłączony.

Pole szóste jest używane przez program e2fsck do określenia kolejności sprawdzania systemu plików podczas ładowania systemu.
Główny system plików powinien mieć wartość 1 zaś inne systemy plików wartość 2.
Wartość 0 oznacza, że dany system nie będzie sprawdzany.

 

4) Narzędzia do sprawdzania i naprawy systemu plików

Podstawowym narzędziem dla administratora do sprawdzania i naprawy uszkodzonych systemów plików jest program e2fsck.
Program ten jest uruchamiany automatycznie przez system po nieprawidłowym jego zamknięciu.

Przed sprawdzeniem systemu plików programem e2fsck, należy system ten odmontować. Wyjątek stanowi tylko główny system plików, który przed sprawdzeniem należy przemontować w tryb : tylko do odczytu.

Sprawdzenie lub naprawa przykładowego systemu plików może wyglądać następująco :

odmontowanie systemu plików :
umount /dev/hda2

sprawdzenie :
e2fsck -y /dev/hda2

ponowne montowanie :
mount -t ext2 /dev/hda2/ /usr

Jeśli nie powiodła się próba naprawienia systemu plików, można skorzystać z opcji nakazującej korzystania z zapasowej kopii superbloku :
e2fsck -t ext2 -b 8193 /dev/hda2

8193 to numer bloku zawierającego pierwszą kopię zapasową superbloku.
Kopie superbloków są zapisywane co 8192 bloki, czyli druga kopia będzie miała numer 16385.

 

5) Tworzenie nowego systemu plków

Do tworzenia nowych systemów plików możemy wykorzystać program mkfs o następującej składni :

mkfs [-t] [-c] urządzenie_blokowe

gdzie :

-t - określa typ tworzonego systemu plików, domyślnie ext2
-c - sprawdza uszkodzone bloki urządzenia przed utworzeniem systemu plików

Aby utworzyć system plików ext2 na dyskietce należy wydać następujące polecenie :

mkfs -t ext2 /dev/fd0

 

6) Inne narzędzia i pliki związane z systemem plików

Ciekawym narzędziem dającym sporo informacji o systemie plików jest program dumpe2fs.
Większość informacji podawanych przez ten program pochodzi z superbloku.

Pożytecznym plikiem związanym z systemem plików jest plik etc/mtab.
Plik ten zawiera informacje o aktualnie zamontowanych systemach plików.

GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA